СУОМИ: ВАЖӦН ДА ӦНІ
Тавося моз тӧлысь 17–22 лунъясӧ Финн мулӧн войвыв юкӧнын, Оулу карын, чукӧртчылісны ставмирса XII конгресс вылӧ финн-йӧгра войтырӧс туялысьяс.
Татшӧм конгрессӧ котыртлӧны быд вит во мысти 1960 восянь, кор Будапештын — Венгрия юркарын — ӧтувтчылӧмаӧсь 80 кыв туялысь: СССР-ысь (коми, удмурт, мордва, мари, карел, манси, ханты), Финляндияысь, Венгрияысь, Эстонияысь, коді сэки вӧлӧма на СССР-ын, а сідзжӧ Германияысь, Чехословакияысь, Францияысь делегатъяс.
Та пӧрйӧ Оулу карӧ воліс 21 торъя странаысь 380 морт.
На лыдын вӧліны Удмуртияысь, Марий Элысь, Мордовияысь, Карелияысь, Ханты-Манси асъюралан кытшысь, Перым крайысь, Украинаса Карпат сайын олысь венгръяс пиысь войтыр, Эстонияысь, Францияысь, Австрияысь, Германияысь, Голландияысь, Норвегияысь, Швецияысь, Японияысь да мукӧдлаысь финн-йӧгра кывъясӧ пырӧдчысьяс.
Коми муысь ми вӧлім квайтӧн. Докладӧн сёрнитім нёльӧн. Филологияса доктор Йӧлгинь Цыпанов пленарнӧй чукӧртчылӧм дырйи висьталіс рӧдвуж коми да удмурт войтыръяслӧн мӧда-мӧдсьыныс торъялан кад да помкаяс йылысь. Та кузя ӧні ёна вензьӧны наукаын удж бергӧдысьяс. Филологияса доктор Анатолий Ракин видлаліс коми да удмурт кывъясын лым-ва нимъяслысь артмӧм-сӧвмӧмсӧ. Филологияса кандидат Галина Некрасова туяліс коми кывйын вежлӧгъяслысь да кывбӧръяслысь мӧда-мӧдныслы паныд сулалӧмсӧ.
Профессор Евгений Игушев сёрнитіс манси да коми кывъяскостса важ кадся йитӧдъяс йылысь.
Оулуӧдз меным мойвиліс веськавлыны Финн муӧ татшӧмсяма жӧ конгрессъяс вылӧ неуна войдӧр: 1980 воын Туркуӧ да 1995-ӧдын — Ювяскюляӧ. Та вӧсна позьӧ кутшӧмакӧ ӧткодявны воддза чукӧртчылӧмъяссӧ ӧніяыскӧд.
Вӧвлӧм конгрессъяслысь уджсӧ ёнджыка нимӧдлісны кыдзи радиоын да телевидениеын, сідзи и газет-журналын. Ӧні журналистъяс весиг нырнысӧ эз мыччывны. Та вӧсна конгресс йылысь некутшӧм юӧр эз петавлы.
Мӧскуасянь Хельсинкиӧдз, а сэсся Оулуӧдз ми воӧдчим самолётӧн. Роч «Аэрофлот» компания могмӧдіс лэбысьӧс сёян-юаннас тыр-бура. Финн муысь «Финайр» компания ёнасӧ эз лышкыдась. Самолётын веськыда юӧртісны: кынӧмныд кӧ сюмалӧ, верманныд пӧ ньӧбны стюардессалысь коланаторсӧ. Лэбигӧн ваысь да чайысь ӧтдор дон мынтытӧг нинӧм эз сетны.
Роч мулы паныд санкцияясыс кучкӧмаӧсь и аслыныс Финн муын олысьяслы. Эз нин вермыны сэтшӧм лышкыда номсӧдлыны гӧрд чериӧн, кӧр яйӧн, мырпомысь пуӧм юанторйӧн.
