СИДОРОВ
Вова пукаліс интернат дорса лабич вылын да ботинки нырнас лукйис лыа сора мусӧ, быттьӧ мыйкӧ сэтысь вермис сюрны. Сійӧ муртса на воис чужан грездсяньыс тайӧ тӧдтӧм сиктас матӧ ветымын верст сайысь. Кутас водзӧ велӧдчыны витӧд классын. Чужанінас сӧмын начальнӧй школа. Интернат вылас ыджыдыс мунӧма кытчӧкӧ вайны челядьлы узьлан кӧлуй. Сытӧг кык судта ыджыд керкаас примитны некод эз лӧсьӧдчы, кӧть эськӧ верстьӧ йӧз вӧліны. Мамыс кодь косньыдіник ӧти нывбаба тшӧктіс виччысьлыны: час мысти кымын пӧ локтас.
Мамыс эськӧ кӧсйис колльӧдны Воваӧс. Местита пӧ, интернатас да бӧр гортӧ муна, но Вова сувтіс талы паныд: абу нин пӧ ме дзоля. Пуксис йӧв новлысь Сопрон Митрейлӧн кабинаӧ и со тайӧ тӧдтӧм сиктас нин, кытчӧ сӧмын ӧтчыдысь на и воліс кольӧм воын ыджыд мамыскӧд, кор ньӧбисны книгаяс, тетрадьяс, ручкаяс да карандашъяс.
Сідзсӧ сиктыс абу ёна ыджыд, налӧн куим грезд ыджда кымын. Куим кыр йылӧ керкаясыс кавшасьӧмаӧсь. Быд кыр подулын шор визувтӧ, а юыс бокын моз. Тешкодьӧн кажитчӧ тайӧ Вовалы. Абу мӧй вермӧмаӧсь бурджык места корсьны? Шогмӧ, небось, видзӧдлыны налӧн грезд вылӧ. Керкаяс ю дорынӧсь. Асывнас синъястӧ тільыштан, вугыр шатинтӧ кватитан — и чери нин лэпталан. Дышӧдас да буретш джуджыд ваас сяльӧдчыштан. И вӧрыд кызь воськов сайын. А тані сэтчӧдз дышӧдас муннытӧ. Дерт, тӧвнад исласьнытӧ кыръясыс ёна бурӧсь. Налӧн грезданыс эм жӧ эськӧ кырйыс, да тайӧяс серти ляпкыдджык, оз нин бурмӧд Вова коддьӧмлысь сьӧлӧмсӧ.
Ыджыдӧ кӧть пуксьӧ мамыс водзын, а тӧдтӧм сиктас ӧтнаслы гажтӧм. Тӧрыт нин эськӧ мунлісны татчӧ сы моз жӧ нёльӧд класс помалысь Гриша да Витя, но мыйкӧ оз тыдавны. Гашкӧ, рӧдняясас мунісны, аски на ӧд школаас. Мамыс эськӧ тшӧктіс жӧ пыравны ичиньясас, но мыйлакӧ Вовалы эз вӧв окота мунны сэтчӧ. Ыджыд мамыскӧд волігӧн понныс, ёсь пиньяссӧ тыдӧдӧмӧн, зэв лёкысь эргис. Абу кӧ дом йылын, ещӧ пурас дай. Ок ӧд лэчыдӧсь лайка понйыдлӧн пиньясыс. Вовалысь Ӧндрей Ӧльӧксанлӧн Бускоыс гачсӧ лэдзліс да тӧдтӧг оз ов.
Кынӧмас гур-гур кыліс. Асывсяньыс йӧв кружка кежысь да, дерт, сюмалас. Час, мамыс мыйяскӧ пуктавліс да восьтлас ноп вомсӧ. Оз на тай тшыгйӧн видз. Чипан колькъяс пуктӧма, рача нянь, йӧв бутылка, ӧгурцы, кампет да печенньӧ на и. Тайӧс кӧ лӧсыштас, кыдзи Прокӧ пӧльыс шуӧ, чань моз на гӧрдлыны кутас.
Вова тані и, лабич вылас, лӧсьӧдчис нуръясьнысӧ. Босьтчис кульны чипан кольклысь кышсӧ. Муртса удитіс посньӧдлыны сійӧс, рача нянь курччышталӧмӧн, да кылӧдны йӧлӧн, матыстчис сы арлыда жӧ кымын зонка. Мугӧм вельвет курткаа, быгалӧм лӧзоват гача. Сатшкис синъяссӧ сёйысь вылӧ.
— Тшыгъялін? — юаліс сійӧ Вовалысь. — Кысь нӧ?
— Вождінысь, — вочавидзис Вова, кодлы медводдза здуксяньыс эз во сьӧлӧм вылас косньӧд, чурвидзан черлыяса тайӧ зонкаыс.
— Кӧті новлысь, сідзкӧ... Кампетыд эм? — друг юаліс сійӧ.
— Мый нӧ кӧть и эм? — эз дзеб Вова.
— Нолтӧ, вайлы татчӧ. Видзӧдлам, кутшӧм. Колӧкӧ, шоколад шняпъян?
«Тэтӧг на кампетыд кылалас», — мӧвпыштіс Вова, но век жӧ шуис сетны некымын кампет тайӧ вылӧ пуксьысь зонкаыслы, мед ыджыд батьыслысь пайсӧ сёйӧ. Вова перйис нопсьыс ичӧтик дӧра мешӧк, прӧстмӧдіс вомсӧ да шамыртіс бура уна кампет, мед мыччыны сы дінӧ сибалӧм зонкаыслы, но сійӧ, содзсӧ лӧсьӧдӧм пыдди, тэрмасьтӧг босьтіс Вовалысь кампет мешӧксӧ ставнас да шуис:
— Ме радейта унаӧс. Мед абу вӧлі чипсӧма, а то сюрас. Гӧгӧрвоин?
Кыдз нӧ он гӧгӧрво, кор лун шӧра лунӧ тэнӧ грабитӧны? Татшӧмторсӧ Вова весиг мӧвпыштлыны эз куж, кӧть эськӧ грездсьыныс гырысьджык классъясӧ ветлысьяс висьтавлісны, мый быдсяма зонпосниыс интернатад локтӧны. Но оз жӧ сет ас окотанас медся чӧскыдторсӧ тайӧ зырымбедьыслы? Позьӧ эськӧ горӧдны: гырысьяс кыласны да локтасны. Но он кӧ ас вӧснаыд первой лунсяньыс сулав, век мырддьыны татшӧмъясыд кутасны. Абу тай ыджыд. Сы арлыда жӧ да видзӧдӧм вылӧ весиг жебджык. Вовалӧн, турун юръястӧ кыскалӧмӧн да мый да, сойясыс, пӧжалуй, зумыдджыкӧсь.
— Энлы, кытчӧ мунан? — кутіс сійӧ киӧдыс мӧдарӧ нин бергӧдчӧм зонкаӧс.
— Эн сирась, — деркнитчис мӧдыс, но эз мын Вовалӧн кльӧщиалӧм кабырысь. Деркнитчис мӧдысь, коймӧдысь, но весьшӧрӧ.
И друг Вовалӧн синъясысь кодзувъяс гылалісны. Тайӧ тӧдтӧм зонкаыд сылы чужӧмас прӧст кинас лӧсыштіс да босьтчис пышйыны. Но Вова чужӧмсӧ кияснас тупкӧмӧн дыр эз ов. Чепӧсйис тышкасьысь бӧрся, суӧдіс недыр мысти да жмитіс важ вичко стен бердӧ.
Чорыд водзӧс эськӧ кӧсйис босьтны, да мыйлакӧ ӧтчыд весиг эз зӧтшнит киӧн воысьсӧ, сӧмын кусыньтіс зэлалӧм кияснас сьыліӧдыс да пешкыльтӧминас чужйис ботинки бокшанас. Тадзи налӧн грездын гырысьяс вӧчлӧны, кодкӧ кӧ пакӧститас.
А сэк кості вичко дорӧ интернатсаяс удитісны чукӧртчыны, ас грездсаяс кыськӧ матыстчисны и.
— Но мый, Сидоров, чӧскыд кампетыд? — жеръялісны челядь да видзӧдавлісны Вовалы тӧдтӧм зонка вылӧ. — Оз ков быдӧн вылӧ усьласьны.
Лёняӧн вӧлӧм шуӧны Сидоровсӧ. Витӧд классӧ мӧдысь локтӧма. Посёлокысь, кӧні тышкасьнытӧ мастерджыкӧсь. Первойысь на локтӧм сиктсаястӧ, вежавидзӧны найӧ да, оз кӧ воспитательяс матын лӧсявны, ӧти здукӧн кокньӧдӧ. Но Вовалӧн кампетӧн да печенньӧӧн сылы не чӧсмасьлыны. Син дорсьыс лӧзыс бырас. Мед мамыс оз шогсьы: сылӧн ставыс бур.
