БУР АНЬ МИЯН МУНІС
(Ӧньӧ Агниӧс казьтылӧм)

Кувсьӧма Суканова Ӧньӧ Агни.

Бара эз ло миян ӧтик коми гижысь. Коймӧдӧс нетшыштіс миян костысь чакотка: чакоткаысь кулі Вась Педӧр (Попов), чакоткаысь кулі Жан Морӧс (И. Чисталёв), ӧні сійӧ жӧ нетшыштіс Ӧньӧ Агниӧс. Тӧдчымӧн тӧдчас сылӧн кулӧмыс ичӧтик коми гижысь чукӧрлы...

Эз ло непӧштӧ ӧтик коми гижысь, эз ло миян ӧтик бур сьӧлӧма коми ань.

Ме Агния Ӧндрейӧвнаӧс тӧда 1919-ӧд восянь. Пыр сійӧ тӧждысьліс коми посни челядьӧс да пемыд коми нывбабаясӧс югдӧдӧм вӧсна. Дугдывтӧг сылӧн на понда сьӧлӧмыс висис. Гижӧднад он вермы висьтавны сылысь мывкыдсӧ, бур сьӧлӧмсӧ, тӧждысьӧмсӧ...

А коми кыв пондаыд кутшӧма Агния Ӧндрейӧвналӧн сьӧлӧмыс висьліс! Дырджык кӧ вӧлі оз петав газетын коми гижӧд, локтас вӧлі редакцияӧ да шуас: «Мыйла нӧ коминас онӧ гижӧ ёнджыка? Зэв ӧд ёна радейтӧны деревняясад коми кывтӧ!..» Ачыс сійӧ ёна гижлывліс газетад; став гижӧдыс сылӧн коми нывбабаяс понда тӧждысьӧм, налысь олӧмсӧ кокньӧдӧм вылӧ зільӧм-пессьӧм. Ачыс сійӧ коми крестяна пиысь да, бура тӧдӧ вӧлі коми аньясыдлысь ӧнія сьӧкыд олӧмсӧ.

Сэсся Агния Ӧндрейӧвна зэв ёна радейтліс коми театр. Унаысь ачыс тшӧтш ворслывліс, весиг гижліс коми пьесаяс дзик коми олӧмысь. Сылысь пьесасӧ «Югыдлань» (челядь олӧм йылысь), ме чайта, уна сиктын ворслісны. Пыр вӧлі тшӧктӧ миянлы сьӧлӧмсяньджык босьтчыны коми театр паськӧдны, коми спектакъяс вӧчавны. 1920–21 воясӧ ми частӧ ворслывлім. Сэки вӧлі ёна нимкодь и Агния Ӧндрейӧвналы. Кор «Сыкомтевчук» кутіс кусны, Агния Ӧндрейӧвна миянӧс пыр дивитліс, унаысь меным шулывліс:

— Мыйла нӧ коми спектакъястӧ кутінныд кусӧдны? Карса театрад пыр рочьяс ворсӧны, ті нӧ мыйла ланьтінныд?

— Некор, Агния Ӧндрейӧвна, дзикӧдз мукӧд уджнас куті тырны. Зэв эськӧ колӧ да, некор. Мед мукӧд босьтчасны.

— Тэ кӧ он кутчысь — коді нӧ сэсся?

— Ворсныс сэсся нинӧм дай, коми пьесаясыс абуӧсь.

— Сюрас на... Гиж! Мыйла нӧ нинӧм он гиж?

— Некор ӧд, некор — газет уджӧн тыри.

— Менам эм юрын зэв лӧсьыд тема (сюрӧс, панас) эськӧ да, ачым ог вермы, ог куж лӧсьӧдны. Вай тэ, Виттор Ӧлексейӧвич, сійӧс гиж, ме тэныд коркӧ та йылысь висьтала.

Эз и слӧймыв висьтавныс, мый йылысь кӧсйыліс (дай ачым эськӧ эг эштыв некор кывзыныс).

Уна бур вӧчис коми йӧзлы бур сьӧлӧма коми ань Ӧньӧ Агни. Сылысь тӧждысьӧмсӧ коми йӧз понда, коми кыв понда, посни коми челядь понда, медъёна коми нывбабаяс понда оз ков вунӧдны.

Коми нывбабаяс дінысь Агния Ӧндрейӧвна ӧні век кежлӧ муніс. Энӧ вунӧдӧй, коми аньяс, ассьыныд бур ёртнытӧ, тіян вӧсна пещитчысь^Оригиналын "пестуйтысь". Вежӧма "Мусюр сайын" небӧг серти./^ чойнытӧ.