1843 — МАРТ 10 ЛУН — 1928

Кӧкъямысдас вит во сайын талунъя лунӧ (важ ногӧн февраль 26-ӧд лунӧ) 1-й Микулай сарлӧн слугаясыс розгаӧн нӧйтісны кулӧмдінса уджалысь войтырӧс, коми гӧль крестьянаӧс. Кулӧмдінса крестьяналӧн «бунтыс» кыптыліс вывті курыд олӧмыс понда, ыджыд вотӧн пӧдтӧм вӧсна да йӧз вылас лёк ногӧн ыджыдалӧм понда. Сэкся кулӧмдінса власьтыс вӧлі гӧлӧва (старшина) Кипрушов Ӧнись Гриш. Сійӧ вӧлі зэв лышкыда олӧ, мый думыштас — вӧчӧ, — сьӧкыд из поньтӧдӧн вӧлі пуксьӧма крестьяналы сьылі вылас. Коді эз вермы аслас гӧльлун вӧснаыс мынтыны вотсӧ — Кипрушов сэтшӧмсӧ розгаавліс да быд ногыс мучитліс (кӧмтӧг лым вывті новлӧдліс кокъяссӧ пу колодаӧ йӧршитӧмӧн да мӧд ногӧн).

Сюрисны кулӧмдінса крестьяна пӧвстысь повтӧмджык сьӧлӧма йӧз — 8 морт, медбур водзмӧстчысьыс Попов Ельӧсь Габӧ, — кодъяс котыртісны ас гӧгӧрныс мукӧдӧс да ӧтвылысь сэсся чӧвтісны Ӧнись Гришаӧс гӧлӧваысь, — шуны кӧ, мырддисны власьтсӧ асланыс киӧ гӧль крестьяна.

Быдса во чӧж (1842 во) Кулӧмдінын власьтыс вӧлі найӧ киын. Дерт, найӧ эз вермыны дыр овны асланыс власьтӧн. Сӧмын кӧсйӧны вӧлі корсьны кокньыдджык олансям. Норасьлісны Микулай 1-лы. Виччысисны сарсянь милӧсьт. Сы пыдди сарлӧн слугаясыс войскаӧн локтісны Кулӧмдінӧ да 110 крестьянинӧс розгаӧн нӧйтісны — кодлы 40, кодлы 50-ысь кучкисны.

Водзмӧстчысьяссӧ — 8 мортсӧ — розгаалӧм бӧрын да плетьӧн нӧйтӧм бӧрын мӧдӧдісны нэм кежланыс Сибырӧ.

Сизимдас вит во мысти, 1917 воын октябр тӧлысьын важ Россияса уджалысь йӧз, тшӧтш и ми — комияс, мынісны век кежлӧ сарысь да озыръясысь — нартитысьясысь.