КОМИ ПОЭМА

1
Вӧйӧм Йиркап йылысь мойдыс ӧні лолӧс сӧмын дойдӧ. Коми йӧзсӧ, менсьым нэмӧс водзвыв петкӧдлӧма сэні. Асьныс коми йӧзыс, гашкӧ, гашкӧ, енмыс меным вашкӧ: «Йиркапнымлы усьӧм пудыс — коми йӧзлӧн шогыс-шудыс. Гашкӧ-й, коми йӧзыс бырас... Сы моз йи куд улӧ пырас».
2
Мыйта, мыйта Коми муас вайлӧм йӧзлӧн кресттӧм гуыс... Налӧн мыждӧм, мыжтӧм лолыс помӧдз миян пытшкын олас. Налӧн шогыс, налӧн дойыс, налы вичмӧм курыд вояс, изки костын изӧм олӧм помӧдз олас миян лолын. Миян олӧмнымлӧн пыжын кывтӧ налӧн вӧвтӧм мыжыс. И мед тайӧ мыжсьыс мынны, абу кӧсйӧмным ни вынным. Абу вынным. Вынным бырис. Но ми мунім бушков пырыс. Ӧд ми сэкся кӧдзыд тӧлӧ вывті сьӧлӧмаӧсь вӧлім. Мыйта мортӧс коми мортыс лёксьыс дзебис аслас гортас, медся шог да сьӧкыд здукӧ асьсӧ сизим пельӧ юкис. Ӧні коми йӧзыс, муыс асьсӧ мыжаӧн на шуӧ... Гашкӧ, сійӧ кӧдзыд тӧлас коми збыльысь мыжа вӧлі? Гашкӧ, мелі коми сьӧлӧм тшӧтш и вузасьысьӧн вӧлі?..
3
Кӧть и чужан эрдъяс шӧрын век на кылӧ сотчӧм кӧрыс, воссьӧм Сизим Кодзув улын югыд тӧвся Коми мулы. Сӧмын, сӧмын лӧньысь тӧлыс вайлӧ вошӧм мортлысь гӧлӧс, жулльӧм сигудӧклысь горсӧ, Тима Веньлысь гижӧдторсӧ. Кӧть и важӧн усьлӧм лымйыс век на сотӧ лов да кымӧс, регыд, регыд мылькъяс вылын вирӧсь лымйыс кушӧдз сылас. Воссяс питӧг кольӧм муыс. Сюрас Витторнымлӧн гуыс. Сылы молитваыс пыдди ассьыс кывбуръяссӧ лыддям. Сылысь ним-вич гижам гӧрдӧн. Сылӧн гуыс дорын бӧрдам. Гашкӧ, сӧстӧммыштас ловным... Сӧстӧммас кӧ — кутам овны. Сійӧс дзебан-чужтан лунӧ, гашкӧ, миян мыжным вунас...
4
Эм кӧ ӧні, кызьӧд нэмын, Храпӧн мырдӧн вайӧм енмыс, гашкӧ, мыжъяс лэдзан лунӧ миян мыжным збыльысь вунас. Ёна водзын парма пиӧс видзліс енмыс, сисьлӧн биыс. Эз на дзикӧдз косьмы-вижӧд Храплӧн коми кывъя гижӧд. Зарни пытшкӧ йӧртӧм енмыс, еджыд вичкояслӧн нэмыс, Стефан Храплӧн югыд лолыс коми пӧвстын век на олӧ. Сэки коми йӧзлы коліс Храп кодь мортыс, сылӧн лолыс. Коліс йӧзлы индысь-шуысь, коми шог да тӧждлун нуысь. Да и нэмъяс мысти, ӧні еджыд вичкояслӧн звӧныс, налӧн шензьӧдана мичыс менсьым кывбуръясӧс видзӧ. Кӧть и лолӧй — кисьтӧм вичко. Кӧть и лолын турӧб швичкӧ, тӧда, мамӧн пуктӧм енмыс шогысь, лёкысь видзӧ менӧ. Мыйла сисьлӧн югыд биыс, Храпӧн вайӧм енлӧн киыс лёккӧд косьын, лӧжкӧд венын абу сайӧдӧма тэнӧ, Виттор?..
5
Виттор, кылан: Кӧнкӧ, вылын, кылӧ, вошӧм йӧзлӧн ловъя гӧрӧд мунӧ войся енэж шӧрӧд. Кылан, кыдзи Изъяс сайӧ шога восьлалӧны найӧ... Налӧн шогысь, налӧн дойысь дзикӧдз сьӧдасьӧма войыс. Тайӧ войыс тайӧ воас медся лэчыд тӧла лоас. Тэнад, менам кызьӧд нэмын тайӧ войыс медся пемыд. Кызьӧд нэмас тавой кылам медся шог да гажтӧм сьылӧм. Но ми кывзам налысь войся сьыланкывсӧ. Кӧть и ставӧн бура кылам налысь коми кывъя сьылӧм, коді мездас, доръяс найӧс, мед эз нуны Урал сайӧ? Кызьӧд нэмын, миян нэмын найӧс дорйысь мортыс эм-ӧ? Збыль мӧй, Йиркап бӧрын бырис йӧзӧс дорйысь багатырыс?..
6
Ӧні сэтшӧм ёна дойдӧ коми йӧзӧн вӧйтӧм Йиркап йылысь мойдыс: кольӧм, Сталин дырся, тӧлӧ ӧта-мӧдӧс вузалысьӧн вӧлім. Асьным асьнымӧс ми нырим. Йиркап мозыс рыӧ пырим…
Гижӧд
Коми поэма
Жанр: 
Гижан кад: 

lkejrlkelkrgner klrjnelknfrkl ekjnrjkenfrej

1