МАМ

1
Гӧрдӧн вевттьӧм ыджыд пызан сайын Кӧть эн некор пукавлы тэ, мам, Но ӧд сӧмын бур тэ йӧзлы вайин, Медводз меным сетін олан сям. Ставсӧ ог, но унатор ме тӧда, Казьтылӧмӧй, чайта, лоӧ стӧч. Вежӧртны кор пиӧй менам мӧдас, Висьтала сэк, кутшӧм сылӧн пӧч. Висьтала, кыдз дядь водзын тэ олін, Ставсӧ вӧчин, вӧлін кӧть зэв нэр. Керка помын воськов вӧчны полін, Дас квайт арсянь мунін лэдзны кер. Пусянь пуӧдз лымйӧдыс тэ уйин, Эз тай сійӧ ачыс нёр ни пӧр. Рытладорыс вӧлін быттьӧ шуйӧн: Сэтшӧм ёна мудзлін, сьӧлӧмшӧр. Тулысъясыс эз жӧ вӧвны маӧн, Моль бӧж вӧтлін верстьӧ йӧзкӧд рад. Багыр мозыд сунлін кӧдзыд ваӧ... Сэтшӧм вӧлі, шулін, сэки кад. Шудаджыкӧн вӧлі тэныд гожӧм, Югдыліс кор гегдӧм ывлавыв. Помнитӧ на керӧс йывса пожӧм Тэнсьыд сывтӧ, тэнсьыд сьыланкыв. Сӧмын этша татшӧм здукыс вӧлі, Страдна кадӧ ньӧти дзик эз сюр: Кузь покосӧ петлін мӧдлапӧлын, Жаявтӧдзыд ваявлін тэ юр. Эз и кокньӧд лышкыд ань кодь арыс, Сьӧкыд уджыс йирис, кыдзи гаг. Некор тэ эн шойччӧм йылысь гарышт, Мӧскӧс лэдзтӧдз вайлін пестер тшак.
2
Гашкӧ-й, югдіс, мамук, тэнад олӧм, Гашкӧ-й, дойтӧ нуис визув ва, Гашкӧ-й, бырис надзӧникӧн полӧм, Эз кӧ быттьӧ пансьы друг война. Парма пытшса юлӧн берег вылӧ Пожӧм керйысь лэптӧм ичӧт сикт Лӧньӧдіс сэк сералӧм и сьылӧм, Быттьӧ вошис пемыд вӧрас дзик. Бӧръя эбӧс кыскис помтӧм луныс, Кача няньысь пӧтӧслун эз вӧв. Тані вӧлі фронт жӧ, збыль кӧ шуны. Кӧть эз лэбав весьтӧд биа ньӧв. Ставсӧ фронтлы! Ставсӧ мездлун вылӧ! Кӧть тэ кув, а норма ассьыд вӧч! Гӧр и кӧдз, и керсӧ лэдз да кылӧд, Кӧть и зэв на небыд тэнад гӧч. Ӧтчыд вӧрын увйыс сідзи вартіс — Муртса мӧдар югыдас эн мун. Омӧльтчин да лоин быттьӧ сартас, Он и помнит, мыйта куйлін лун. Мӧдысь йи куд улӧдзыс нин волін, Эз кӧ йӧзыс вӧвны, пӧдін, дерт. Эськӧ, мамук, сы мында и олін. Сы мында и тӧдлін вӧльнӧй свет. Ок и ёна уджыс сэки сӧліс: Дядь семьялы отсалін ӧд век. Ставыс вӧлі, мамук, ставыс вӧлі, Ловзьылан и кувлан вӧлі сэк.
3
Коді вӧлі кулысь, сійӧ куліс, Кадысь водзсӧ кулысь нэм оз вун. Воис жӧ тай, воис жӧ тай тулыс, Коді вайис сиктӧ шуда лун. Воис кад, и гӧлӧс сетіс гудӧк, Нуӧдіс, мед асылӧдз он во. Тэ сэк, мамук, тшӧтш жӧ вӧлін шуда, Тшӧтш жӧ мунлін, лоана мый — ло. Радейтан кӧ, сьӧлӧм небыд лоӧ... Кызь кык арӧс буретш тыртін тэ. Война бӧрса сьӧкыд на мӧд воӧ Сэсся чужи вӧльнӧй светас ме. Пывсян джоджын, пемыдінын чужи, Эз тай ковмы, мамӧ, дядьлӧн жыр. Чужйыштчи да гӧлӧс сетны кужи, Медым менӧ шонтін пырысь-пыр. Тэ и босьтін, сьӧлӧм дінад вайин, Ме и ланьті, пыксьыны эг мӧд. А тэ шудсьыс, шогсьыс ӧти сайын, Гусьӧн бӧрдін, быттьӧ аддзин вӧт.
4
Кадыс сэки вель на вӧлі сьӧкыд: Кокын — кӧті, кынӧмын — гур-гур. Сэки, мамӧ, суис тэнӧ рӧкыд, Кызь куимӧн дзормис тэнад юр. Кодкӧ слава тэ вылӧ сэк лэптіс (Эз тай сылӧн, пежлӧн, юрыс усь). Быттьӧ, мамӧ, сюялін тэ зэптад Гусьӧникӧн гумла вылысь тусь. Таысь тэнӧ судитны пӧ колӧ, Дзескыдінӧ нуны пырысь-пыр. Сідзи-й лои: пузувтісны олӧм, Йӧткыштісны, кӧні пемыд жыр. Не кӧ ме, эз лэдзны регыд сэтысь: Сэк ӧд меным арӧс на эз вӧв. Вӧлӧма на бурыс вӧльнӧй светас: Локтін гортӧ — пуксьӧ вӧлі тӧв.
5
Эз и вевъяв шоналыштны сьӧлӧм, Эз и вевъяв кокнялыштны лов, Кильчӧ помын виччысьӧ нин вӧлӧм Тэнӧ шогыс, сэсся кӧть эн ов. Предын олысь дядьыд крапкис тэныд: «Кытчӧ гажыд чурка сорнад пет!» Мамыд эськӧ воліс сыкӧд венӧ, Сӧмын тайӧ нинӧмсӧ эз сет. Аттьӧ йӧзлы, сибӧдісны тэнӧ, Примитіс, кыдз нылӧс, ӧти дед. Гӧтырыс сэк босьтчис видзны менӧ, Йӧлӧн вердіс, ӧдйӧ быдми мед. Тадзи-й олім, крепитчим да олім Батьтӧм мам да батьтӧм ичӧт пи. Бур йӧз дінас пукалыштны волім, Пач вом дорын тӧвнас шонтім ки. Сэсся керка лэптыны тэ шуин, Коркӧ «даса» дзеблін, коркӧ руб. Прамӧй йӧзсӧ пӧрӧдчыны нуин, Прамӧй йӧзыс тшуписны тэд сруб. Воис кад, и школаӧ ме муні, Йӧзсьыс лёкджык паськӧма эг вӧв. «Чуркаӧн» кӧ лысьтіс кодкӧ шуны, Сэки эг жӧ пукав шы ни тӧв. Тадзи гортысь помалі ме школа. Сэсся бокын велӧдчи вель дыр. Гортӧ вӧлі гожӧмнас и вола, Тэкӧд вӧлі страдуйтам ми пыр. Казялі ме, мамук, ӧти сайын: Пыдди пуктіс тэнӧ чужан сикт. Аслад сямӧн шедӧдін тэ тайӧс, Аслад уджӧн шедӧдін тэ дзик. «Но и баба! — йӧзыс вӧлі шуӧ. — Ӧти здук ӧд весьшӧрӧ оз ов». Збыльысь, тэнад ставыс вӧлі пуӧ, Тэнад том на вӧлі стать да лов. Но эн вайӧд дядьӧн шуан мортӧс, Мыйла эн, эг юась и ог тӧд. Ачым лои ыджыдӧн ас гортын, Медым водзӧ паськӧдны ас рӧд.
6
Уна-уна во нин сэксянь лэбис — Квайтымынысь петіс тэныд со. Кадыс ставсӧ шыльӧдіс да дзебис, Но ӧд нинӧм паметькӧд эз ло. Мамук, тэнсьыд велӧдча ме овны, Медым менам мортлунӧй эз быр. Овлӧ сьӧкыд, но ог усьлы ловнам, Век жӧ бурлань муна, мамук, пыр. Сьӧкыд шуны, кутшӧм водзын олӧм: Вӧльнӧй светас тыш бӧрся со тыш. Но ӧд абу тэлӧн моз жӧ полӧм, Но ӧд абу няр ни абу дыш. Со и, мамук, асыв кутіс воны, Казьтылі ме тэнӧ быдса вой. Талун луныс мича вермас лоны, Мед жӧ нинӧм сьӧлӧмтӧ оз дойд.
Гижӧд
Мам (Гӧрдӧн вевттьӧм ыджыд пызан сайын...)
Жанр: 

lkejrlkelkrgner klrjnelknfrkl ekjnrjkenfrej

1