ЯРАН-КЫЙСЬЫСЬ

Ярантӧ меным висьтавліс Катя Вась Гень. Сійӧ вӧлӧма важӧн. Ме ог тӧд, гашкӧ, содтавлӧмӧн висьтавліс да. Значит, куим морт вӧтчӧны вӧлӧм квайт йӧра бӧрся. Ӧти сутки вӧтчӧны, мӧд сутки вӧтчӧны, суӧдны оз вермыны йӧраясӧс. Ставыс ружьеаӧсь.

Сэсся узьмӧдчасны кутшӧмкӧ вӧр керкаӧ и аддзасны сійӧ охотниктӧ, ярантӧ. Сійӧ вӧзйысяс, вайӧ пӧ тшӧтш босьтӧ, ме пӧ тшӧтш вӧтча. А найӧ ещӧ думыштасны: «Мыйла ми лишнӧй пай кутам сетны талы, ми коймӧд суткиас и асьным суам».

Асывнас водз чеччасны, пасьтасясны, бара кутасны суӧдны сійӧ квайт йӧратӧ. Яран тшӧтш вӧтчӧ накӧд. Мунасны, мунасны, мудзасны, пӧсяласны, кӧлуйнысӧ шыблаласны. Сэсся сійӧ и шуас: «Но сэсся ті сувтлыштӧй, час ме ветла, вӧтчыла».

— Кытчӧ нӧ мунан тадзи, ружье ни нинӧм абу да?

— Нинӧм!

Сэсся сійӧ мӧдӧдчис. А бокас ӧшалӧ зэв кузь пурт. Мунӧ — толькӧ тшын-бус водзвылас. Лунтыр ӧд найӧ вӧтчисны ӧтлаын, и ӧдйӧ мунісны, а сійӧ ещӧ на ӧдйӧ заводитіс йӧра бӧрсяыс.

Найӧ мунасны след кузяыс и видзӧдӧны да ӧти йӧра, коркӧ удитӧма нин вины, виӧма дзик пуртӧн, морӧсас пурт розь выйим. Сэсся мунасны водзӧ да ӧтиӧс да, мӧдӧс да, квайтнан йӧратӧ сійӧ виӧма. Толькӧ шензьӧны: кыдз пӧ вермис тайӧ квайтнан йӧрасӧ суӧдны да пуртнас вины!

Сэсся шуас: мен нӧ таысь некутшӧм яй пай оз ков, асьныд пӧ аски ставсӧ меститанныд, а ветламӧ нӧ менам прӧмыс вылӧ. А волӧм сійӧ тӧдӧ кӧнкӧ ош гу. Ош гу дорад матыстчытӧдз найӧ чургӧдасны ружьеяссӧ: ош ош и эм, чеччыштас кӧ, гӧтовӧсь. А сійӧ ош гу дорад матыстчытӧдз кыскас зепсьыс сюмыс тасма да шуйга кисӧ дзоньнас гартас йывсяньыс пельпомӧдзыс тасма сюмыснас. Найӧ оз на удитны думыштны, мыйла колӧ кисӧ гартлыны, а налӧн морт дзурс пырас ош гуад.

Найӧ нинӧм весиг оз лысьтны шуны, а сійӧ мыйкӧ дыра ноксяс сэні, сэсся петас да пӧсьсӧ чышкыштас и шуас: куим ош на пӧ сэні вӧлӧма.

Куимнансӧ, значит, пуртӧн вермӧма кыдзкӧ вины, куш пуртӧн. Вот тайӧ настоящӧй вӧралысь.