ДУДА ПЛАТТЬӦА

МЫРПОМА ДЗУЯС

Ӧти гожся асылӧ сетчи мӧдлапӧв нюрӧ мырпомла. Медводдзаысь ӧтнам. Эг на во ю дорас, видзӧда, кодкӧ пыжӧн сибӧдчӧ мӧдлапӧв берегӧ. Тшукӧдчис нырнас, и улис лыа вылӧ чеччыштіс яръюгыд дуда платтьӧа нывка. Киас сылӧн вӧлі шонді рӧма сюмӧдысь кыӧм наберука. Видзӧді и эг вермы гӧгӧрвоны: «Коді нӧ тайӧ? Быттьӧ абу миян сиктса». Бергӧдчыліс кӧ мелань... кӧть здук кежлӧ.

Но кокни вӧраса нывка тэрыба кавшасис джуджыд берегӧд да воштысис бадьяс костӧ.

А меным ӧд колӧ вӧлі сэтчӧ жӧ. «Гашкӧ, вержитчис...» — такӧді ачымӧс. Но ӧд пыжыс эм, сійӧ коли син водзӧ и некытчӧ эз воштысь. Но вежӧрӧй бара на вотйӧ: «Татшӧм платтьӧӧн нюрйӧд оз ветлыны». И сэки жӧ мӧд мӧвп вевтыртӧ: «А гашкӧ, тайӧ ачыс Пекнича Параскеваыс... и ӧні, кӧнкӧ, бадьяс сайсянь лӧня ме бӧрся кыйӧдчӧ».

И друг кодкӧ сэні, мӧдлапӧлас, гылыда серавны пондіс. А берег дор пожӧмъяс вуджӧрсорыс кык пӧв ыдждісны да лоины мойдвывса багатыръясӧн. Тайӧ здукас яг сайысь быйс петіс шонді. И сійӧ вӧлі налӧн дӧрапасӧн. И став тайӧ араваыс мӧдӧдчис мелань.

Шондіӧн рӧммӧдӧм ваын вералісны югыдвиж изъяс. И ме шӧпкӧді налы ассьым полӧм кылӧмӧс да кори мездыны пожӧм-багатыръясысь. Изъяс шӧпкӧдчыштісны ас костаныс да чуйдісны пӧртчыны лэбачӧ. Эг на эскы, но тешкодя шевкниті киясӧн и ачым эг тӧдлы, кыдзи кыпӧдчи... перво галька берега ю весьтас, а сэсся вылӧджык, вылӧджык и вылӧджык. И ки пыдӧс вылын моз воссис мӧдлапӧвса яг, и сы сайын мырпома нюр. Лэби сы весьтті, но сэтшӧм уліті, мый аддзи весиг вутшъяс вылас гӧрддзассьӧм тусьяссӧ и дзордзалысь турипув. Сэсся качӧдчи вылӧджык и быд здук юаси ассьым: «Кӧні нӧ эсійӧ дуда платтьӧаыс? Мырпомсӧ ӧктӧ либӧ вӧйи нюр синмас?..» Но некодарын сійӧ эз тыдав.

Коркӧ-некоркӧ бӧр вои аслам берегӧ. Гортӧ локті куш киӧн.

Некымын лун мысти сэтчӧ жӧ мӧдӧдчим мамӧкӧд.

— Кодкӧ тай вуджӧма нин! — шуис мамӧ.

Менӧ быттьӧ кӧдзыд ваӧн киськовтіс: сійӧ жӧ пыжыс сулаліс сійӧ жӧ местаас. «Сідзкӧ, дуда платтьӧаыд абу и мунлӧма», — мӧвпышті ас кежысь. Но мамӧлы нинӧм эг висьтав.

Вуджим мӧдлапӧлӧ, лун сьӧмӧссӧ вотчим. Но сійӧ здукъясас, кор веськӧдлі мышкӧс, пыр виччыси: друг да кӧнкӧ вуджӧртас? Но эз петкӧдчыв. И сӧмын мырпома дзуяс вылӧ веськалігӧн вежӧрам воліс, мый тайӧ шонді рӧма вотӧсыс киссялӧма дуда платтьӧа нывкаыдлӧн рыжмӧм наберукаысь.

МЫРПОМА НАБЕРУКА

Некымын лун мысти сёрнитчим Ёлякӧд вуджавны мӧдлапӧлӧ. Водз асывнас лэччим ю дорӧ.

— Талун некод на абу вуджӧма — став пыжыс ас берегын, — шуис Ёля.

— Но и бур. Сідзкӧ, став мырпомыс миянлӧн, — радлышті ме.

Сӧлім пыжӧ да вуджим мӧдар берегас. Нюрас нуӧдіс вошласьысь ордым. Ляпкыд баддя да джуджыд керча турунаин вуджӧм бӧрын пондісны шедавны ӧтка мырпом тусьяс. Кодъяскӧ вӧліны чорыдӧсь на, но банйыштӧмаӧсь нин, алӧй рӧмнас ылӧдлісны миянӧс, мӧдъяс быттьӧ абу на и гӧрддзасьӧмаӧсь — дзебсясьӧны веж кор тупыль пытшкас. Но вӧлі нин и воӧмыс, ӧтка-ӧтка.

Тусьӧн-тусьӧн вотӧссӧ ӧктігмоз мунім водзӧ. А сэсся друг миян син водзын воссис мырпома эрд, быттьӧ шондіа дӧра вольсалӧма. Босьтчим вотны тусьяссӧ, и сэк жӧ думайтім: мыйта тані вотӧсыс... Но кутшӧмкӧ здукӧ юр лэптім и аддзим: всё, быри. Быттьӧ бордйӧн чышкисны. Эз-ӧ кодкӧ мун ми водзын, эз-ӧ кодкӧ ордйы миянӧс?

— Мый пондам вӧчны, Ёля? — юавсис менам. Синъяссӧ лэптывтӧг сійӧ вочавидзис:

— Ог и тӧд. Джынъя дозмукӧн гортӧ бергӧдчыны абу окота.

Сетчим веськыдвыв. Но и сэні миянӧс виччысисны сӧмын вутшъяс да мугыд ваа гӧпъяс.

Пуксим шойччыны. Кутшӧмкӧ здукӧ видзӧдласӧн кытшовті матігӧгӧрсӧ и нюрвывса кондаяс костысь аддзи мыйкӧ сэтшӧмтор — асъя шондіыс ӧти гӧптӧ кольӧма ли мый ли да ӧнӧдз вералӧ сэні... Татшӧм дивӧыд кыскӧмӧн кыскис ас дорас.

— Мый эськӧ сэні, ветла да видзӧдла, — шуи Ёлялы да воськовті сэтчань.

— Ёля, волы! Мый ме аддзи!

Сійӧ матыстчис да чуймӧмӧн горӧдчис:

— Мырпом тыра наберука! Дивӧ тай! Вай тайӧс босьтам! И вотчыны оз ков!

— Кыдзи босьтам? Тайӧ жӧ кодлӧнкӧ крещенӧйлӧн.

— Тайӧ наберукасӧ, тыдалӧ, кодкӧ тӧрыт нин кольӧма, — шуис Ёля. — А сэсся корсьысьӧма эськӧ, да абу аддзӧма, — ассьыс чайтӧмсӧ висьталіс.

— Гашкӧ и, талун, — паныдалі ме. — Локтас кӧ да корсьны мӧдас?

— Видзӧдлы, видзӧдлы, кутшӧмкӧ визь нуӧдӧмаӧсь, — Ёля мышкыртчӧмӧн пондіс видзӧдавны наберука гӧгӧрсӧ.

— Ёля, вай вешъям татысь, — кыскышті сійӧс сой пӧлӧдыс.

— Гашкӧ, тайӧ наберукасӧ вӧрсаыс вайис да. Миян вылӧ, — дорйысис Ёля.

— Некутшӧм вӧрса абу! — скӧрми сэсся. — И кӧсъян кӧ, вуджа тэнсьыд визьтӧ! — дӧзми да синмӧс куньӧмӧн воськовті кытш пытшкас.

А кор восьті, ме водзын вӧлі мича лӧз ты, отасьыс-ота. Кӧні тайӧ ме?.. И кӧні Ёля?..

— Ёля-а-а! — горӧді ёртӧс.

— Ме тані! — вӧлӧмкӧ, сулалӧ мыш сайын.

Уськӧдчи сылань да сывъялі.

— Тэ мый, визьсӧ вуджин жӧ?

— Вуджи, дерт. Видзӧда, тэ абу. Быттьӧ сылін. И — тэ бӧрся!

— Эн и повзьы?

— Дерт, повзи. Но тэнӧ ӧд ог эновт, — тэрыба шуаліс Ёля, а сэсся бӧрдан гӧлӧсӧн нин содтіс: — Но... мый пондам вӧчны? Кӧнӧсь ми, тӧдан он?

— Думайта, веськалім кытчӧкӧ мӧдлаӧ, видзӧдлы, тан дзик абу миянлӧн кодь, ставыс мӧд нога. Но кыдзи бӧр воӧдчыны асланым нюрӧ, ог тӧд, — майшаси ме.

— Колӧ мыйкӧ вӧчны! Тадзитӧ миянӧс воштасны.

— Вай медводз лэччылам ты дорас да юыштам, — вӧзйи сылы.

Но кор матыстчим, некутшӧм ва эг аддзӧй. И тыыс, буракӧ, миянлы сӧмын вержитчис.

— Видзӧдлы, видзӧдлы! Эстӧн кодкӧ быттьӧ югыд платтьӧа вуджӧртіс, — индіс Ёля. Ме видзӧдлі сэтчань, но некодӧс эг казяв.

Но мыйлакӧ пыр жӧ казьтышті некымын лун сайын аддзылӧм дуда платтьӧатӧ.

— Тайӧ вермас лоны эсійӧ!

— Коді?..

— Да аддзылі... некымын лун сайын кузь платтьӧа нывкаӧс. Сідзкӧ, колӧ корсьлыны. Чайта, ӧні миянлы вермас отсавны сӧмын сійӧ.

— Кыдзи? Кок туйсӧ ӧд миянлы эз коль.

И ми мӧдӧдчим корсьны Дуда Платтьӧаӧс. Тайӧ здуксяньыс ме да Ёля костын сылӧн лои татшӧм ним.

Неыджыд чурк йылын сулаліс гажа яг. Воим сэтчӧ, пырим. Туй ни ньӧв. Восьлалам полӧмпырысь, и быд здукӧ виччысям, вот ӧні кодкӧ петас кутшӧмкӧ пу сайысь и сёяс миянӧс.

— Ёля, видзӧдлы, мырпом тусьяс! Кытысь найӧ татчӧ воисны?

— Збыль ӧд, яг шӧрас...

И мырпом тусьяссӧ туялӧмӧн ми мӧдӧдчим водзӧ.

— Ёля, тайӧ Дуда Платтьӧаыд таті мунӧма! И ӧні ми вермам аддзыны сійӧс.

Дерт, полыштім, но мӧд туй миянлы эз воссьы. Коліс ӧд кытчӧкӧ петны. Ме вежӧрті тадзи: ми дӧзмӧдім вӧрса нывкасӧ, и ӧні сійӧ миянӧс новлӧдлӧ. Дерт, визьсӧ вуджны эз ков. А ӧні сёр нин каитчыны.

Коркӧ ми водзын пуясыс быттьӧ вешйисны, и петкӧдчис латшкӧсіник керкатор.

— Тайӧ и эм сылӧн оланіныс? — юаліс Ёля. — Ме сэтшӧма кӧсъя юны.

— И ме кӧсъя. Вай пыралам керкаас.

Пырим. Мегыр кока пызан шӧрын сулаліс наберука, но сійӧ эз вӧв чукйӧн тыр. Буракӧ, нывкаыдлӧн и киссялӧма вотӧсыс, — гӧгӧрвоим ми.

Видзӧдласӧн гӧгӧрті керка пытшкӧссӧ: лабич, джадж, неыджыд пелькиник кудъяс да кӧрӧбъяс. Но медся ёна чуймӧдіс ӧшинь дорас сюмӧд дозмукын сулалысь дзоридз. И сійӧ вӧлі тувсов енэж рӧма. Татшӧм дзоридзсӧ ӧнӧдз некор на эг аддзыв. «Тайӧ абу мувывса, — думышті ме. — Тайӧ, дерт, енэж видз вывсьыс... А збыль кӧ ӧні ми сэнӧсь?..» А Ёлялы шуи:

— Тэ кывлін татшӧм чӧв-лӧньсӧ? Тан весиг лэбачьяс абуӧсь. Вӧліны кӧ, эськӧ шыасисны. И ваыд тані абу. Вай ӧдйӧджык петам.

— И кытчӧ, сідзкӧ, мӧдӧдчам?

Тайӧ кывъяс бӧрас кыськӧ сынӧдсьыс миян водзӧ петіс содз тыръя юкмӧс. Ми кыв шутӧг сибӧдчим сы дорӧ да пӧттӧдз ньылалім ыркыдсӧ. Татшӧм чӧскыдӧн ваыс некор на эз вӧв.

Сідзкӧ, Сійӧ тані, сӧмын оз петкӧдчы миянлы.

— Дуда Платтьӧа, тайӧ тэ?

Но менам лов шы йӧлӧгаӧн разаліс гулыд яг морӧс кудйӧ.

— Аттьӧ...

И йӧлӧга нуис лов шыӧс яглӧн быд пельӧсӧ. И сувтіс чӧв-лӧнь.

А сэсся вӧр-пу йывсӧ вӧрзьӧдіс тӧвру визув, и меӧдз воис: тайӧ нывкаыс — шувгей...

И кодкӧ кӧнкӧ быттьӧ кыліс тайӧ мӧвпсӧ: другысь пӧльыштіс тӧв ныр, да сэтшӧм вына, мый ми ляскысим му бердас. Пуяс нюклясисны, увъяс чегъясисны да лэбисны тӧв бӧр.

Вот-вот и миянӧс босьтас да чаг моз лэбӧдас код тӧдас кытчӧ. Кор лӧнис, ачым ачымӧс эг кыв, сӧмын шуалі:

— Кора прӧща. Эг кӧсйы мырпомтӧ босьтны. Лэдз мунны гортӧ.

Тайӧ кывъяс бӧрас воис еджыд лэбач. Абу гулю ни абу байдӧг. Дивӧ кодь лэбач. Кытшовтіс ми гӧгӧр да шынь кайис енэжас. Сы вылӧ видзӧдӧмӧн и ми мӧдӧдчим.

Со и ягыс нин помасис, лӧз ты дорад воим. Ӧні кыдзкӧ колӧ асланым нюрӧ воӧдчыны. Но кыдзи? А еджыд лэбачыд бӧр лэччис му вылӧ, кытшовтіс ми гӧгӧр шонді паныд да шпоркнитіс вывлань. И та бӧрын сявкнитіс шонді.

— Шонді! Ёля, шонді!

Восьті синмӧс и аддзи, мый, вӧлӧмкӧ, сулала асланым наберукаяс дорын. И коркӧ ӧд удитсьӧма тыртны.

Мый тайӧ вӧлі?..

— Вай нин гортӧ мунам, — шуис Ёля. — Керч туруныс дзикӧдз кольмӧдіс.

«Ӧні позьӧ и гортӧ, — мӧвпышті ме. — Дуда Платтьӧакӧд коркӧ бара на аддзысьлам».

КУНТЭЯ НЫВЪЯС

Войнас вӧталі Дуда Платтьӧаӧс — синмыс вӧлі видзвывса дзоридз кодь кельыдлӧз.

— Мыйла локтін? — юалі ме. — Мун!

И Дуда Платтьӧа ру моз сыліс.

Садьми. Вӧлі водз на. Мамӧ чуймис, а сэсся шуис: «Гашкӧ, талун бара ветланныд. Ёляыдкӧд. Луныс мича. Оз зэр. Тӧрыт тай бура уна вотӧстӧ вайинныд».

Дерт, татшӧм вӧт бӧрын нюрӧ эз кыскы.

Но Ёлякӧд...

Ӧні

Ме нинӧмысь эг пов.

Шонді югӧр окалӧ васӧ, пелыс лоптъяслысь уджалӧмсӧ. Ловлы окота мӧдлапӧлӧ, ракпаньяса берег дорӧ, кысянь котӧрӧн-сорӧн каян вужляа веретясӧ и веськалан... мырпома нюрӧ нуӧдысь ордым вылӧ.

Кутшӧмкӧ кад мысти Ёля пондіс копрасьны туся-тусьла. А ме сулалі и чӧвталі синвидзӧдласӧс: кытчӧ корасны мичаджык тусьясыс, сэтчӧ и мунам.

Друг тыдовтчис зарниӧн ымралысь дітор.

Чуньясным асьныс пондісны тэрыба босьтавны вотӧссӧ. Кутшӧмъяскӧ, вывті воӧмаыс, войтышталісны нюр соддзӧ.

Сэсся тӧвзис, и миян пельӧдз воисны ылыс гӧлӧсъяс.

— Мый тайӧ? — бергӧдчис мелань Ёля.

— Оз-ӧ сьывны кодъяскӧ?

— Нюрас? — тешкодя видзӧдліс сійӧ.

— Сідзкӧ, гашкӧ, лэбачьяс...

— Ветлам видзӧдлам, — кывкӧрталіс Ёля. И ми мӧдӧдчим гӧлӧсъяс вылас.

— Су-лав! — шӧпкӧді ме, кор аддзи нюр шӧрын йӧктысь гӧрд кунтэя нывъясӧс — ки киӧ кутчысьӧмӧн шонді паныд ветлісны кытшӧн да кикимеритчисны.

— Дуда Платтьӧаыс сэні жӧ? — юаліс Ёля.

— Тайӧ вӧрсаясыс повзьӧдчӧны. Вай ӧдйӧджык вешъям татысь!

Ӧти на пиысь, буракӧ, казяліс миянӧс, мыйкӧ шӧпкӧдіс орччаыслы. Налӧн кокни серамыс йӧлӧгаӧн разаліс нюр пасьтала. Тӧдлытӧг воим нывъяслӧн кытшӧ. Найӧ нӧшта на ёна ыззисны: пондісны чамавны да лёкысь гигзьӧмӧн йӧктыны ми гӧгӧр.

Быттьӧ веськалім бипуръяс пытшкӧ — сэтшӧм яръюгыдӧсь вӧліны налӧн кунтэйясыс. Нывъяс водзӧ сӧмын ыззисны. Кутшӧмкӧ здукӧ ме вежӧрті, мый найӧ миянӧс... кытчӧкӧ нуӧны: ки ни кок оз кывзысь, му веркӧсӧ инмӧдчывтӧг тувччалӧ на бӧрся.

«Нинӧм али мый оз сувтӧд найӧс?!» — горзіс ме пытшкын вермытӧмлунӧй. И тайӧ здукас кӧнкӧ гыпмуніс мыйкӧ. Джуджыдсьыс-джуджыд пожӧм пӧри либӧ кодкӧ вынӧн вачкис енэжас ӧшалысь кӧрт пӧданӧ... И таысь тур-тар повзисны гӧрд кунтэя: ӧвтыштісны ковта сосъяснаныс, пӧртсисны чуднӧй лэбачьясӧ да воштысисны морт син улысь.

Ми Ёлякӧд колим кыкӧн. Кок уланым лайкъяліс кадъя нюр. Кытчань мунны?

— Гашкӧ, Дуда Платтьӧанымӧс чукӧстлам да? — юалі ме.

— Колӧкӧ, сійӧ миянӧс и шувкӧдіс татчӧ. Корам, да бара биа синъясыс локтасны. Вай кыдзкӧ асьным нин петам! — вӧзйис Ёля и тайӧ здукас кокчӧрйӧдзыс вӧйи кизьӧр няйтас.

— Ёля! — горӧді ме. — Мыччы китӧ!

Ёля тшапкысис сойӧ, но кадйыс здукӧн ньылыштіс коскӧдзыс.

— Вартчы, вартчы мелань! — горзі ме. Но сійӧ весьӧпӧрис, а менам эз тырмы вынӧй. Но киӧ коли на сылӧн киыс. И бӧръя здукас горӧді:

— Дуда Платтьӧа! Отсав!

И лыбис тӧв ныр

И локтіс шувгей ми весьтӧ

И босьтіс сывбордъяс Ёляӧс

Да кыпӧдіс зыбуч нюрсьыс.

Топӧді ас бердӧ кӧтасьӧм, повзьӧм Ёляӧс.

— Ёлюк, колӧ тэрмасьны.

И ми кыдзкӧ кужтӧма тувччалӧмӧн вуджим нюрсӧ. Воис яг.

— Колӧ сюся видзӧдны. Дуда Платтьӧаыд кӧ ӧні отсаліс, и водзӧ оз эновт. Колӧ корсьны кутшӧмкӧ пас.

— Видзӧд, видзӧд, — вашкӧдіс Ёля, — то ичӧтик шор. Гашкӧ, сійӧ миянӧс петкӧдас?

И збыльысь, яг веретясӧ вомӧналіс сӧн кодь дзоляник шор. Другӧн он на и казяв сійӧс.

— Кытчӧкӧ сійӧ быть петас — кутшӧмкӧ юӧ. Вай вӧтчам сы бӧрся!

И ми мӧдӧдчим. Быд шонді югӧр гажӧдліс туйнымӧс — дзирдовтліс сир войтӧн и ва дзольӧбӧн.

И регыд петім шор вожаланінӧ.

— Аттьӧ, муса шорӧй, вайӧдін миянӧс!

Ёль берегыс вӧлі пырзьӧма баддьӧн да нитшкассьӧм пӧрысь пуясӧн. Кайим яг веретя вылӧ да ва туйсӧ видзӧдӧмӧн кыпыда мунім водзӧ. Дыркодь тадзи восьлалім. Сэсся коркӧ аддзим — ёль вомӧныс бадь вожъясысь кыӧм пос кодкӧ нюжӧдӧма. Быттьӧ и морт киӧн вӧчӧмтор, но кутшӧмкӧ тешкодь.

Вуджим поссӧ, воим мӧдлапӧлас. А сэні, бадьяс саяс, отасьыс-ота катшасина видз шылькнитчӧма. А видз саяс нывка юркытш кыӧ.

— Ёля, ми тай тані абу ӧтнанымӧсь! Со, Дуда Платтьӧаыд!

— Но, вай сідзкӧ мунам, юалам туйсӧ.

Ми полӧмпырысь мӧдӧдчим Дуда Платтьӧалань. Но, миян чайтӧм серти, мыйӧн матӧджык сибӧдчим сы дорӧ, сійӧ пыр ылыстчис и ылыстчис.

А виддзыс вӧлӧма помтӧм! Эг и суӧй вӧрса нывкаӧс, дай сійӧ, кӧнкӧ, эз и кӧсйы миянкӧд аддзысьны.

Пырим ягас. И пондім казявны ӧтикӧн-ӧтикӧн уськӧдалӧм катшасинъяс. На серти и петім недыр мысти асланым нюрӧ. Ӧні коліс аддзыны наберукаяснымӧс.

— Ёля, вай сувтовкерлам. Виччысьлам кадсӧ.

Ми сувтім да чӧв усим. Шондіыс катовтчыны нин пондіс аслас позйӧ.

А сэсся миян син водзӧ кыськӧ петіс кельыдлӧз лунтутув. Чуйми: татшӧм жӧ рӧма вӧлі менам вӧтӧ волӧм Дуда Платтьӧалӧн синмыс. И кыв шутӧг воськовті сылань. Ёля здук-мӧд падъяліс, сэсся мӧдӧдчис ме бӧрся. Ми восьлалім и радлім. И сэтшӧм гажа лои нюрыс!

Эг и тӧдлӧй, кыдзи воим вотчанінӧ.

— Со и наберукаясным! Аттьӧ тэныд, лунтутув!

А сійӧ пуксис Ёлялӧн наберука вуг вылӧ и оз лэб, быттьӧ водзӧ виччысьӧ мыйкӧ.

— Сылы абу на окота миянкӧд торйӧдчыны, — шуис Ёля.

— Тайӧ, кӧнкӧ, и эм Дуда Платтьӧаыдлӧн лолыс! — горӧдсис менам, и лунтутув быттьӧ кыліс, воштысис кытчӧкӧ. А ме ас кежысь мӧвпышті: «Воас лун, и коркӧ бара на аддзысьлам тэкӧд, Дуда Платтьӧа!»

ЕНЭЖЛӦЗ ДЗОРИДЗЬЯС

Дуда Платтьӧа лӧня пукаліс коз пу улын да шогсис. Сы понда, мый сэтшӧма велавліс, кор кодкӧ да кодкӧ волывлӧ нюрӧ. А тані кымынкӧ лун нин некод весиг эз вуджӧртлы. И нывъясыд оз волыны. Дерт, мырпом вотан кадыс коли, а турипув сӧмын на гӧрддзасис. Дуда Платтьӧаӧс ӧні нинӧм эз гажӧд.

Неылын больӧдчис зэръяс бӧрын туӧм шор. Дуда Платтьӧа нӧшта недыр шогсьыштіс, бергӧдчис ас гӧгӧрыс да чериӧн чеччыштіс шор визулас. И тадзи сійӧ воӧдчис Койсянӧдз. Тані берег пӧлӧныс вӧліны уна рӧмӧн сералысь пыжъяс. Изъя ӧзынсянь кадысь кадӧ ва вылӧ петалісны мога йӧз: коді турунла, коді чериасьны. И локтіс сэтчӧ веж юрсиа нывка.

...Водз асылӧ мӧдӧдчи мӧдлапӧлӧ. Рытнас кывлі, ӧмидз пӧ кисьмӧма нин. Кӧсйи аскӧд босьтны и Ёляӧс, но сійӧ мамыскӧд мунӧма Ку дорӧ гӧрд сэтӧрла.

Лэччи Койсянӧ, пыж дораным матыстчи. Видзӧда: вомлӧсӧн пуктӧм пӧв вылас куйлӧны енэж рӧма дзоридзьяс. «Кытысь нӧ тайӧ?..»

Дзоридзсӧ эг вӧрзьӧд. Ладмӧдчи пыж бӧжӧ да йӧткыси.

Ю чукыльыс таво абу йира, сӧмын шӧрланьыс неуна визувджык. Ва ув лыаыс сералӧ шонді водзас, помтӧм шонді кӧч пӧртмасьӧ веркӧсас. Кутшӧм эськӧ лӧсьыд лов вылын, но тайӧ дзоридзьясыс... Он и тӧд, мый ӧні думайтны... А абу-ӧ тайӧ вӧрса нывкасяньыд юӧр?!

Вои мӧдлапӧв берегӧ. Кайи видз вылас. Сы гӧгӧр и вӧліны ӧмидз кустъясыс. «Тан вотчышта дай, пыдӧ ог и пыр. Ю дорад век нин гажаджык», — такӧді ачымӧс.

Медводдза нырыс воӧма нин. Гырысь тусьясӧн сярвидзӧ шонді водзас. Некымынӧс пукті вомӧ: «Ак, кутшӧм чӧскыд!» Эрдсӧ гӧгӧртігмоз быд куст дорӧ матыстчылі, а сэсся пыри пыдӧджык.

Кыддза рас заводитчис. И том петасъяс костӧд котӧртіс чукыля-мукыля ордым. Ме весь чуйми: «Коді нӧ таті ветлӧ?» И сійӧ жӧ здукас сетчи ордымыслы. Кокъяс асьныс котӧртісны вӧр пыдіас.

Код нӧ тадзисӧ ворсӧдіс? Эг и казявлы, кыддза рас бӧрын воис пожӧма яг, а сэсся веськалі козъяинӧ. И петкӧдіс ордымыд нюр дорӧ. Другысь сувтовкери: пырны-ӧ, абу-ӧ?

Пырӧмӧн тшӧтш пондісны воавны мырпом тусьяс. И ылӧдлісны менӧ — пыдӧджык и пыдӧджык. А сэсся... нюр синъяс гӧгӧр пондісны мыччасьны енэж рӧма дзоридзьяс. «Тайӧ дзоридзьясыс ӧд и вӧліны пыжам. Сідзкӧ, Дуда Платтьӧаыд татысь найӧс ӧктӧ?» Видзӧдлі гӧгӧр: «Дивӧ тай! Нюрыс тырӧма лӧз дзоридзнас». И збыльысь повзи: «Тадзи ӧд оз овлы! Либӧ Дудаыд... кӧнкӧ орччӧн?!»

Видзӧдласӧн понді корсьны нюрысь петанінсӧ, но чукля ордымыд некӧн эз тӧдчы — водзын сулаліс тшем яг. Гӧгӧрвои: тайӧ вӧрса нывкаыд эз кӧсйы лэдзны ас дорсьыс.

«Меным колӧ быть мунны, Дуда Платтьӧа!» — горӧді сылы. Но воча — шы ни ру. А сэсся видзӧдлі наберукаам, а сэні... мырпом пыддиыд... тув моз сулалысь веж номыръяс. Босьтчи шыблавны, а найӧ кыськӧ петісны и петісны.

Яг пыр туй эз вӧв. Но колӧ ӧд кодарӧкӧ мунны. И полӧмпырысь мӧдӧдчи шӧпкӧдчысь пуяс костӧд. Муні дыркодь. Ни шор визьӧг, ни ёль вурыс эз паныдасьлы. Кутшӧмкӧ здукӧ яглӧн ыргӧн пучеръяс костӧд дзирдовтіс мыйкӧ, и сы ни садь уськӧдчи сылань. Вӧлӧмкӧ, нэмӧвӧйся яг керка ӧшиньӧ шонді югӧр инмӧма — сійӧс и казялі пуяс костӧд.

Матыстчи. Пырны-ӧ-абу? А Дуда Платтьӧаыд кӧ сэні? Либӧ вӧрса нывъясыс? Полӧмпырысь, но восьті ӧдзӧссӧ. Пызан саяс, меным мышкӧн, пукаліс ныв. Косіник. Джинсыа, югыд дӧрӧма да еджыд чышъяна.

— Ёля!

И топӧді ас бердӧ.

— Ёлюк! Кутшӧм бур, мый аддзысим! А ме ӧд туйсӧ вошті. Кыкӧнтӧ кыдзкӧ петам нин! — тэрыба шуалі ме. — А тэ кыдзи татчӧ веськалін?!

Бергӧдчис да видзӧдліс ме вылӧ сэтшӧм синмӧн, быттьӧ медводдзаысь аддзис. «Да тайӧ ӧд абу Ёля!» — воис менам вежӧрӧдз. Йӧтки сійӧс ас дорысь да котӧрӧн петі ортсӧ. Кокъяс нуисны код тӧдас кытчӧ.

Друг кодарсянькӧ пондіс кывны бӧрдӧм шы. Сувті. Кывзысьышті. Вӧлӧмкӧ, кылӧ орчча пожӧмсянь. Матыстчи да сывъялі, и сійӧ лӧнис.

Водзынджык бара кодкӧ бӧрддзис. И бара пу вӧлӧма. Сывъялі и сійӧс. Тадзи пу дорысь пу дорӧ котӧртӧмӧн лӧньӧді найӧс. И регыд петі чукыля-мукыля ордым вылад. И кор нин лои ягыслы мышкӧн, пуяс шызьылісны да дӧвӧльпырысь ланьтісны.

Чукыля-мукыля ордым петкӧдіс кыддза раскӧ, а сэтысянь кокниа нин вои пыж дорӧ. Лӧз дзоридзьяс эз вӧвны. «Гашкӧ, тӧвруыс разӧдіс, а сэсся ва визулыс нуис кытчӧкӧ?..»

Но кор вои гортӧ, енэжлӧз дзоридзьясыд вӧліны восьса ӧшинь дорын. И коді найӧс вайӧма татчӧ, некод эз куж висьтавны.