ШЫР КЫЙӦМ

Ыджыд мамыслӧн шыр кыйӧм йылысь сёрниыс желляссис Вовалы юрас. Да и кань вылас элясьӧмыс: пӧрысь пӧ да дышӧдчӧ, оз нин кыйсьы.

Шынь-шынь гӧгӧртіс Вова овмӧссӧ ыджыд мамыслысь: йирк выв и гӧбӧч, посводз и сайник. Йирк вывсьыс и сюри сылы капканыс: пӧв вылын чорыд сутугаысь кыӧм садӧк. Зэвтліс и. Уджалӧ. Лэччӧдіс аддзӧмторсӧ посводзас. Чуктӧдышталіс сімсӧ, ниртышталіс ветьӧкӧн буссьыс да черань везсьыс. Пытшкас ис вылӧ няньтор пуктыштіс да сыр чир, сэсся катӧдіс капкансӧ посйылӧ да пызь мешӧк дорас и зэвтіс. Рытнас, узьны водӧм водзвылас, видзӧдліс, да вӧрзьӧдтӧм на вӧлі самыс.

Мӧд луннас, Вова муртса восьтіс синсӧ, пыр и воис юрас тӧрытъяыс... Звирк чеччис. Ывлаыс югыд, шондіа. Ыджыд мамыс абу гортын, буракӧ, град йӧрын. Пасьтасьтӧг и мыссьытӧг котӧртіс посйылӧ. Шедӧма шырыд! Пырӧма да самсӧ вӧрзьӧдӧма, каличыс чеччыштӧма да садӧк ӧдзӧсыд пӧдлассьӧма. Чорыд сутугатӧ оз вермы вештыны да котралӧ, коньӧр, садӧк пытштіыс. Воваӧс аддзис да нӧшта на тэрыбджыка мӧдіс гӧгравны. Зонка босьтіс садӧк-капкансӧ да петіс ывлаӧ. Шонді югыдсьыс, буракӧ, шырпиыд повзис да дурпоп моз кутіс бергавны, сэсся шыбласьны ӧтарӧ-мӧдарӧ. Недыр мысти мудзис да лӧнис, куткыртчис шӧрас. Сэтшӧм мичаник шырыс, рудіник, бӧжыс кузь да вӧсньыдик, синъясыс посни сьӧд мольясӧн югъялӧны. Жаль лои Вовалы. Мый нӧ сэсся ӧні, вины тайӧс колӧ? Ыджыд мамыс абу гортын-а, Вова ачыс ӧд оз куж, да оз и лысьт. Лэптан кӧ садӧк ӧдзӧссӧ — пышъяс. Колӧ либӧ каньӧс дінас пуксьӧдны, мед вӧтӧдас.

Вова мӧвпаліс, мый вӧчны. Ичӧтик шырпи сылы збыльысь вӧлі жаль. А не тотшнитӧм ради кӧ, мыйла и кыйис? Ыджыд мамыс бара Мурӧ каньсӧ мӧдас дӧжнавны, мый пӧ тэысь бурыс, йӧв лакан да шонді водзын сӧмын куткырвидзан синтӧ куньтыраліг. Сэсся нем тэысь. Воваӧс на, гашкӧ, ошкас, со пӧ сылы лоӧ шыртӧ кыйны тэ пыдди. Но Мурӧ каньыс некӧн эз тыдав. Кыдз нӧ сэсся шырсӧ вины? Изйӧн юрас камгыны? Ёна ыджыда ышловзис Вова. Сэсся босьтіс киас капкансӧ да мӧдӧдчис шор горув.

Векньыдик туйӧд лэччис пывсян дорӧдз, сэсся водзланяс туйыс вожалӧ — веськыдас шор дорас лэччӧ, а шуйгавывланьыс — Паладь пӧч керка дорӧ мунӧ. Шуйгавылас и кежис Вова, пуктіс садӧксӧ эжа вылӧ, лэптіс чорыд сутугаа ӧдзӧссӧ, ачыс вешйис. Шырыд дыркодь на чӧв пукаліс, сэсся исасигтыр матыстчис восьсаинас да воськовтіс турун пиӧ. Здук сулалыштіс, бергӧдчыліс на, збыль али мый нӧ пӧ ме вӧля вылын. Синмыс югнитліс, быттьӧ зонка вылӧ и видзӧдліс. Эз на эскы аслас шудлы. Сэсся вӧчис воськов-мӧд, дзумгысис турун пиас да воши. Жаль на лои Вовалы сэсся, мыйла и лэдзис, позис и садӧкас гортас видзны. Вова бӧр катіс капкансӧ гортас да пуктіс йирк вылӧ, важинас. Мед сэсся шырсӧ кань кыйӧ, Мурӧыс. А пызьсӧ, дерт, кытчӧкӧ ковмас инавны, шыръяс судзтӧминӧ.

Рытнас Вова ыджыд мамыслы висьталіс шыр кыйӧмсӧ да сійӧ швуч-швачкерис кинас:

— Эн жӧ ӧд лэдз?

— Мед олӧ, — лабутнӧя вочавидзис Вова. — Паладь пӧчыдлӧн матынджык керкаыс да сэтчӧ, кӧнкӧ, муніс. Ми ордӧ оз нин лок.