В. А. САВИНЛӦН СЬЫЛАНКЫВЪЯС

Ми зэв бура тӧдам «Югыд кодзув», «Тутуруту», «Варыш поз», «Ӧтчыд овлӧ» да уна мукӧд сьыланкывъяс, кодъясӧс гижис В. А. Савин.

Найӧ пыр гораа юргӧны миян сиктъясын. Ме ог кут сёрнитны В. А. Савинлӧн олӧм-вылӧм йылысь, а гижа сылӧн сьыланкывъяс да музыка йылысь.

Мыйла, позьӧ юавны, Савин лоис композиторӧн? Сы вӧсна, мый сійӧ став сьӧлӧмсяньыс радейтіс коми йӧзӧс да зэв ёна кӧсйис мыйкӧ вӧчны, медым кыпӧдны сылысь музыкальнӧй культура. Сійӧ зілис лӧсьӧдны сэтшӧм сьыланкывъяс, кодъяс эськӧ вочавидзисны кадыслы, выль олӧм вӧсна тышкасьысь йӧзлӧн мӧвпъяслы.

1931-ӧд воын Виктор Савин аслас автобиографическӧй очеркын гижліс: «Тайӧ дас куим во чӧжыс ме медъёна тӧждыси куим пӧлӧс художествоа удж вӧсна: 1) Кыпӧдны коми литература. 2) Лӧсьӧдны коми театр. 3) Тэчны выль коми сьыланкывъяс (музыка)». И водзӧ: «Коми музыка кыссьӧ медбӧрын. Веськыда позьӧ шуны, меысь кындзи ӧнӧдз некод на эз уджавлы сы вылын. А менам сы вылӧ теоретическӧй тӧдӧмӧй оз судзсьы». В. Савинлӧн олӧмыс зэв топыда йитчӧма музыкакӧд.

«Менам том кадся олӧм»-ын сійӧ гижӧ, мый Деревяннӧйын олігӧн да второкласснӧй школаын велӧдчигӧн сійӧ вӧлӧма певчӧйӧн да тӧдмасьӧма нотаясӧн. Украинаын олігӧн-уджалігӧн бура тӧдмасьӧ сэтчӧс сьыланкывъясӧн. Весиг Сыктывкарын, кор сійӧ уджаліс вель ыджыд уджъяс вылын, пыр аддзыліс кад, медым ворсыштны аслас радейтана балалайкаӧн.

В. А. Савин велӧдчывліс этша, литературнӧй да музыкальнӧй образованньӧ сылӧн эз вӧв. Сійӧ самоучка-самородок. Но сійӧ бура гӧгӧрволіс коми йӧзлысь ыджыд кӧсйӧмсӧ, культураӧ писькӧдчыны зільӧмсӧ. Виктор Алексеевич ачыс петіс коми йӧз пӧвстысь, ичӧтысянь тӧдмаліс народнӧй творчество. Та вӧсна сылӧн став поэтическӧй да музыкальнӧй творчествоыс топыда йитчис народнӧй сьыланкывъяскӧд.

Сылысь композиторскӧй уджсӧ оз позь видлавны сылӧн поэтическӧй творчествоысь торйӧн. Поэтическӧй образъяс сылы отсавлісны гижны сэтшӧм сьыланкывъяс, кодъяс вӧліны матынӧсь Коми республикаын бытуйтысь народнӧй песняяскӧд, налӧн мотивъясыс отсавлісны сетны кывбуръяслы кыпыдлун. Сэтшӧм сьыланкывъяслы, кыдзи «Югыд кодзув», «Ӧтчыд овлӧ», он куж сетны мӧд музыка, сэтшӧма наын музыкаыс йитчӧма кывъясыскӧд. Ӧткымын произведенньӧын он куж торйӧдны, мый кодӧс чужтіс: кывъясыс музыкасӧ либӧ музыкаыс кывъяссӧ.

1918-ӧд вося октябр 1-я лунӧ «Зырянская жизнь» газет йӧзӧдіс Виктор Савинлысь сьыланкыв «Вундӧм». Эпиграф пыдди поэт пуктіс кывъяс «Раз полоску Маша жала» русскӧй народнӧй сьыланкывйысь:

«... ничего бы

Как на сердце нет зазнобы

Да тревоги, да тревоги».

«Вундӧм» зэв ӧдйӧ паськаліс, и сійӧс весиг ӧні на сьылӧны коми сиктъясын. Сьыланкывйын петкӧдлыссьӧ сир курыд олӧмыс том ичмоньлӧн, кодӧс сетӧмаӧсь верӧс сайӧ пӧрысь мустӧм морт сайӧ. Татшӧм сюжетыс эз нин, дерт, вӧв выль, торйӧн нин сы вӧсна, мый коми нывъясӧс войдӧр зэв тшӧкыда сетлывлісны пӧрысь, мукӧд дырйи весиг дзик тӧдтӧм морт сайӧ. Тайӧ мотивыс пырис уна коми народнӧй сьыланкывйӧ, но Савин эз копируйт фольклорнӧй приёмъяс, та вӧсна «Вундӧм» сьыланкыв юргӧ кыдзи оригинальнӧй произведенньӧ.

Кыдзи композитор и кыдзи поэт Виктор Савин гӧгӧрвоис, мый сӧмын роч ногӧн оз позь тэчны национальнӧй музыкальнӧй культура. 1919-ӧд воын поэт гижис аслас кывъяс вылӧ медводдза оригинальнӧй сьыланкыв «Веж видз вывті муна», и сійӧ регыд казяліс, мый сьыланкыв артмис.

Недыр мысти Савин гижис ещӧ ӧти сьыланкыв — «Югыд кодзув», коді ӧні на медся радейтана да народ пӧвстын медся ёна паськалӧм сьыланкыв. Сылӧн интонацияыс выль, мелодияыс паськыд, сюжетыс матын народнӧй лирическӧй сьыланкывъяслы, кӧні висьтавсьӧ ӧта-мӧднысӧ радейтысь ныла-зонма йылысь, кодъяслысь аддзысьлӧмъяс торкӧны бать-мамыс.

Савин вель дыр оліс Украинаын, и сылӧн творчество вылӧ мыйтакӧ влияние вӧчис Россияын да Украинаын сылӧн олӧм. Буретш «Югыд кодзув» сьыланкывйысь ми кылам интонацияяс сэтшӧм роч да украинскӧй сьыланкывъяслысь, кыдзи «Звезды мои, звезды» да «Світи, світи, мисяцю».

Кыдзи жӧ паськавлісны йӧз пӧвстын В. А. Савинлӧн сьыланкывъясыс сэки, кор эз на вӧв радио, эз вӧвны музыка тӧдысь грамотнӧй йӧз? Та боксянь ёна уджаліс ачыс композитор. 1918 восянь сійӧ пыр волывліс самодеятельнӧй хорӧвӧй коллективъясӧ, веськӧдліс наӧн, а бӧрынджык, кыдзи композитор, прӧверяйтіс, кыдзджык сьывсьӧны сылӧн гижӧдъясыс. 1920-ӧд во заводитчӧм бӧрын сійӧ ветліс вель уна сиктъясӧ коми самодеятельнӧй драмтеатркӧд, сідз шусяна Сыкомтевчуккӧд. Тайӧ коллективыс сувтӧдліс спектакльяс да концертъяс, кӧні коми народнӧй да важ революционнӧй сьыланкывъяскӧд тшӧтш сьывлісны и Савинлысь музыкальнӧй произведенньӧяссӧ. Концертъяс да спектакльяс бӧрын композитор тӧдмӧдіс том йӧзӧс выль сьыланкывъясӧн, гижавліс важ коми народнӧй мелодияяс.

1926-ӧд воын фольклорист Анисимовкӧд тшӧтш сійӧ ветліс Висер вожӧ. Сэні найӧ гижисны вель уна важ коми народнӧй сьыланкывъяс. Та йылысь сійӧ казьтыліс «Мусюр сайын» висьтын.

1920-ӧд воясӧ Савинлысь сьыланкывъяссӧ ёна паськӧдісны народнӧй образованньӧ кузя коми институт помалысьяс, кодъяс уджавны мунлісны сиктъясӧ. Тайӧ институтас композитор частӧ волывліс унаысь ачыс, нуӧдліс выль сьыланкывъяс велӧдӧм, сӧветуйтчис хорын сьылысьяскӧд да налӧн индӧдъяс серти ӧткымынысь вежлавліс сьыланкывъяслысь мотивъяс.

В. А. Савин, кыдзи композитор, ёна кутіс нимавны «Ӧтчыд овлӧ» сьыланкыв гижӧм бӧрын. Сійӧ вӧлі медводдза коми сӧветскӧй сьыланкывйӧн, коді чужис гражданскӧй война кадся сьыланкывъяс влиянньӧ улын. Сьыланкыв гижӧмсянь кӧть коли нин нелямын воысь унджык, сійӧс ӧні на сьылӧны быдлаын.

Композиторлӧн уджысь позьӧ аддзыны сійӧ творчестволы лӧсялана зэв тӧдчанатор. А мый? Народнӧй сьыланкывъясысь торъя элементъяс аслас произведенньӧясӧ пыртігӧн композитор пыр зілис тӧдчӧдны коми песеннӧй фольклорлы лӧсялана визьсӧ — сылысь оптимизмсӧ, кыпыда юргӧмсӧ. Тайӧ ошкана приёмыс торйӧн шыбитчӧ синмӧ «Ӧтчыд овлӧ» сьыланкывйын.

Коми народнӧй песеннӧй лирика абу вывті нор. Шог либӧ норлун сьыланкывъясын дыр оз овны: воласны и бӧр мунасны. Та вӧсна лирическӧй сьыланкывъясын оз кыв сир курыд шог, а кылӧ эскӧм, мый лоас ставыс бурджык. Татшӧм жӧ чувствоясӧн йиджтысьӧма Виктор Савинлӧн «Тувсов вой» сьыланкыв, кодлӧн паськыд мелодияыс сьӧлӧмад йиджӧ. Сійӧс гижӧма 1928-ӧд воын. Кольӧм кадӧн тайӧ сьыланкывйыс коми йӧз пӧвстын уналаті вежласис. 1943-ӧд воын Каторгин обработайтіс тайӧ сьыланкывсӧ смешаннӧй хорлы.

Сэтшӧмтор, мый оз быд сьыланног паськав сиктъясын, Савин казяліс на 1920-ӧд воясӧ. Сійӧ тӧдіс, мый композиторӧн гижӧм сьыланкывъяс коми йӧз костын вель ёна вежласьӧны. Сьыланкывъяслы музыка гижны заводитан первой кадас на роч народнӧй сьыланкыв «Белолица-Круглолица» мотив вылӧ выль кывъяс лӧсьӧдігӧн композитор гижис автобиографическӧй сяма сьыланкыв «Чужи-быдми сьӧд вӧр шӧрын», кӧні висьтавсьӧ авторлӧн челядьдырся вояс йылысь. Унджык крестьянскӧй челядьлӧн олӧмыс вӧлі сылӧн кодь жӧ. Та вӧсна тайӧ сьыланкывйыс лоис быдӧнлы зэв тӧдсаӧн, но век жӧ сьыланногыс эз ёна паськав йӧз пӧвстын, сы вӧсна мый музыкаыс эз отсав кывъясыслы, эз лӧсяв текстыслы. Бӧрынджык композитор гижис тайӧ жӧ кывъяс вылӧ аслыснога музыка. Но тайӧ сьыланкывйыс век жӧ эз пыр сиктъясӧ. Ортсысяньыс сійӧ быттьӧ эськӧ и мыйӧнкӧ вӧлі матын коми народнӧй музыкалань, но век жӧ тані уна вӧлі коми йӧзлы лӧсявтӧмыс. Сьыланкывлӧн мотивыс лои зэв сложнӧй. Композитор гижис ещӧ ӧти мелодия. Тайӧ музыкаын кылӧны коми народнӧй «Ӧввӧ» мотивлӧн интонацияясыс, но быд мортлы муса челядьдырся кад йылысь жальпырысь казьтылӧм. Прӧстӧй да доступнӧй мотив регыд паськаліс коми сиктъясӧ. Сьыланкыв сьывсьӧ и ӧні на.

Мелодическӧй секвенциялысь приём композитор используйтӧ оз сӧмын «Чужи-быдми»-ын, но и сёрӧнджык гижӧм произведенньӧясын. Торйӧн нин тайӧ тӧдчӧ «Коми море» сьыланкывйын, кодлысь текстсӧ позьӧ шуны гражданскӧй лирикаӧн. Поэт тайӧ сьыланкывлӧн текстын вешйӧ пырся кодь бытӧвӧй лирикаысь. Тані кылӧ чужан му помтӧг радейтӧм. Савин аддзӧ суровӧй да помтӧм коми вӧръясысь нинӧмӧн ӧткодявны позьтӧм мичлун. Медым тӧдчӧдны тайӧс музыкаын, сійӧ, кыдзи композитор, корсьӧ и аддзӧ паськыда да мужественнӧя юргысь мотив. Но тайӧ сьыланкывйыс, эз ёна паськав йӧз пӧвстӧ, сы вӧсна мый композитор ёна усложнитіс музыкасӧ, пыртіс сэтчӧ коми сьыланноглы лӧсявтӧм ыджыд скачокъяс. Тайӧ сьыланкывйыс петӧ савинскӧй произведенньӧлӧн обычнӧй формаысь. Тані периодсӧ стрӧитӧма не кык, кыдзи пырджык овлӧ Савинлӧн сьыланкывъясын, а куим музыкальнӧй предложенньӧысь.

В. Савинлӧн став воддза сьыланкывъясыс, кодъясӧс гижӧма 20-ӧд вояс заводитчигӧн, форма сертиыс одночастнӧйӧсь. На лыдын «Югыд кодзув», «Веж видз вывті муна», «Чужи-быдми сьӧд вӧр шӧрын», «Ӧтчыд овлӧ», «Варыш поз», «Тутуруту Семӧ», «Тувсов вой» да мукӧдъяс.

Комынӧд вояссянь, роч сӧветскӧй сьыланкывъяслӧн ыджыд влиянньӧ улын, В. Савин аслас музыкальнӧй произведениеяслысь формасӧ зільӧ вӧчны сложнӧйджыкӧн. Двухчастнӧй формалӧн элементъяс петкӧдчӧны «Коми море» сьыланкывйын, а «Коми кыв» да «Ударнӧй тулыс» гижӧма нин двухчастнӧй формаӧн. Но бӧръя сьыланкывъясыс форма боксяньыс жебджыкӧсь. В. Савин, кыдзи композитор, вӧлі самоучкаӧн, та вӧсна, дерт, эз пыр вӧв сылы вын сертиыс вежлавны музыкальнӧй произведениелысь формаяс, музыкальнӧй теория тӧдтӧм вӧсна сійӧ пырджык гижис переменнӧй ладын либӧ ӧти тональносьтын.

Быд народ радейтӧ юмор. Ёна важӧн нин, кӧдзыд войвылын, велӧдчытӧм коми йӧз лӧсьӧдлісны шуточнӧй да сатирическӧй сьыланкывъяс, серавлісны дышлун да йӧзлысь мукӧд тырмытӧмторъяс. Ёна важсянь татшӧм сьыланкыв йӧз пӧвстын вӧлі кӧч кыйысь Семӧ йылысь, коді вӧлі мукӧдъясысь бӧбджык. В. Савин тайӧ фольклорнӧй материал подув вылын гижис шуточнӧй сьыланкыв «Тутуруту Семӧ». Композитор, сьыланкыв вылын уджалігӧн, сетӧ народ пӧвстын чужӧм песняын серти паськыдджык серпас, а хороводнӧй мелодия бура тӧдчӧдӧ текстлысь долыд настроенньӧсӧ. «Тутуруту Семӧлысь» первой вариантсӧ вӧлі печатайтӧма Анисимовлӧн «Коми сьыланкывъяс» сборникын 1926-ӧд воын.

И тайӧ сьыланкывйыслысь мелодиясӧ уналаын ёна вежлалӧма. Тані шензянаыс нинӧм абу. Народ ставсӧ шыльӧдӧ ас ногыс, сьыланкывсӧ вӧчӧ сідзи, медым лӧсяліс аслас настроенньӧлы да кокниджыка сьывсис. Народӧн шыльӧдӧм вариантъяс да авторскӧй оригинал костын ыджыд торъялӧмыс, дерт, абу, но сійӧторйыс, мыйын народ абу миритчӧма композиторкӧд, зэв тӧдчана. Коми музыкальнӧй фольклорын абуӧсь марш сяма сьыланкывъяс, кӧть и бытуйтӧны сідз шусяна «походнӧйяс», но унджыкысьсӧ ӧткодьӧсь хороводнӧй сьыланкывъяскӧд либӧ частушкаяскӧд. Призывнӧй сьыланкывъяс лӧсьӧдны кӧсйӧмсӧ В. А. Савин первойысь пӧртӧ олӧмӧ 1920-ӧд воын: гижӧ марш «Том войтыр, садьмӧй!» Татшӧм маршсӧ гижӧм вылӧ композиторлӧн вӧлі чукӧртӧма кутшӧмсюрӧ опыт паськыда тӧдса роч сьыланкывъяслӧн мотивъяс вылӧ выль кывъяс гижигӧн да гражданскӧй война кадся да важ революционнӧй сьыланкывъяс коми кыв вылӧ вуджӧдігӧн. «Том войтыр, садьмӧй!» сьыланкывйын кылӧ ыджыд кӧсйӧм кыпӧдны том йӧзӧс да сувтӧдны найӧс выль олӧм стрӧитысьяс радӧ.

Куим во мысти В. Савин лӧсьӧдӧ выль сьыланкыв — марш «Варыш поз». «Том войтыр, садьмӧй!» сьыланкыв кӧ национальнӧй фольклоркӧд пӧшти нинӧмӧн эз вӧв йитчӧма, «Варыш поз» сьыланног ставнас лӧсьӧдӧма коми сьыланкывъяс сямӧн. Тайӧ мелодияыслӧн ӧнӧдз, весиг народнӧй исполненньӧын, нинӧм некыті эз вежсьы. Тайӧ висьталӧ сы йылысь, мый народ примитіс сійӧс, кыдзи аслыс лӧсялана бур сьыланкывйӧс. Сёрӧнджык композитор ещӧ гижӧ некымын татшӧм произведенньӧ. На лыдын «Вӧр лэдзысьяслӧн марш», «Коми кып» да мукӧдъясӧс. Но найӧ омӧльджыка артмисны водзынджык гижӧм сьыланкывъяс серти сы вӧсна, мый сьыланкыв-маршъяслӧн кывъясыс риторичнӧйджыкӧсь. Сэтчӧ жӧ и мотивас этшаджык коми музыкаысь босьтӧм элементъяс. Да и ачыс авторыс эз тырвыйӧ куж гӧгӧрвоны сӧветскӧй маршӧвӧй сьыланкывлысь ритмсӧ. Сэсся композиторскӧй наклонносьтъяс серти В. А. Савин ёнджыкасӧ вӧлі лирикӧн. Та йылысь висьталӧны тайӧ жӧ жанрын гижӧм сьыланкывъяс: «Югыд кодзув», «Тувсов вой» да мукӧдъяс. Татшӧм сьыланкывъясас композиторлы удайтчис сьӧлӧмсяньыс петкӧдлыны музыкаын да текстын ассьыс чувствояссӧ.

Бура тӧдса, мый поэтъяс, кодъяс гижалӧны сьыланкывъяслысь текстъяссӧ, тшӧкыда асьныс лӧсьӧдӧны кутшӧмкӧ мотивъяс (мелодияяс). Тайӧ мелодияыслӧн ритмыс да мотивыс отсалӧ кывъяссӧ лӧсьӧдігӧн. Но поэтъяс векджык асланыс кывъяс вылӧ лӧсьӧдӧны музыкасӧ. А Виктор Савин лӧсьӧдіс музыка не сӧмын аслас кывъяс вылӧ, но и мукӧд поэтъясӧн гижӧм сьыланкывъяслы. Тайӧ висьталӧ сы йылысь, мый сійӧ вӧлі даровитӧй мелодияяс тэчысь композиторӧн.

Некымын сьыланкыв Виктор Алексеевич гижис Павел Шеболкин (Выль Паш), Шахов да мукӧд коми поэтъяслӧн кывъяс вылӧ. Сідз, зэв тӧдса сьыланкыв «Из ю дорын» Виктор Савин гижис Яков Чупровлӧн кывъяс вылӧ.

Гижӧм музыка чукӧрысь позьӧ аддзыны сэтшӧм сьыланкывъяс, кодъяс абу на тӧдсаӧсь коми йӧзлы. Сідз, «Крепость» пьесаысь хороводнӧй сьыланкыв «Локтӧй, локтӧй», кодӧс В. Савин гижис 1938-ӧд воын, йӧзӧдсьӧ медводдзаысь на. Тайӧ сьыланкывйыс миянлы медся дона сы вӧсна, мый тані тыдалӧ композиторлӧн музыка гижан аслас киподыс.

Татысь позьӧ аддзыны, мый Савин вӧлі вель ыджыд сямлуна сьыланног лӧсьӧдысь композиторӧн, мый сійӧ бура тӧдіс коми национальнӧй музыкалысь тӧдчанлунсӧ. Тайӧ сьыланногыс буретш гижӧма миксолидийскӧй ладын, коді ёна лӧсялӧ коми йӧзкостса сьыланногъяслы.

Сьыланкыв чукӧрӧ вермисны пырны ӧткымын сьыланногъяс, кодъясӧс лӧсьӧдіс эз ачыс В. А. Савин, а найӧ чужисны коми йӧз костын. Сідз, «Коми сьыланкыв» В. Савин гижлӧма припевӧн, а вайӧдӧм сьыланногын запевыс и припевыс сьывсьӧны ӧти гласӧн. Но тайӧ сьыланкывсӧ лои пыртӧма сы вӧсна, мый тані глас нуӧдӧмыс зэв матын В. А. Савинлӧн сьыланкывъяс интонацияяс дінӧ.

Сылысь сьыланкывъяссӧ ёна радейтӧны коми-пермякъяс. На пиысь унджыкыс сьывсьӧны сідз жӧ, кыдзи и миян сиктъясын. Но кутшӧмсюрӧ сьыланногъяс вежласьӧмаӧсь. «Чужи, быдми», кодӧс петкӧдлӧма тані, торъялӧ миянысь не сӧмын глас серти, но и кывъяснас. Тайӧ примерсьыс тыдовтчӧ, кыдзи сьыланкывъяс вежласьӧны йӧз костын, мый йылысь пасйӧма нин вӧлі водзынджык.

Вермас кажитчыны, мый кутшӧмсюрӧ сьыланкывъяс важмисны нин да ӧнъя кадӧ оз нин вермыны сэтшӧма юргыны, кыдзи 30–40 во сайын. Тайӧ сьыланкыв чукӧрсӧ йӧзӧдігӧн да сьыланкывъяс бӧрйигӧн ми зілим петкӧдлыны паськыдджыка В. А. Савинлысь музыкальнӧй творчествосӧ. Сэсся Савинлӧн сьыланкывъясӧн лоӧ петкӧдлӧма не сӧмын ассьыс, композиторлысь, творчествосӧ, но и коми музыкальнӧй культуралысь кыптӧмсӧ да сӧвмӧмсӧ дзоньнас. Петкӧдлӧма, кутшӧм мӧвпъясӧн олісны республикаса йӧз 1920–30-ӧд воясӧ. Ӧнъя том йӧзлы, дерт, оз нин уна висьтав «Звучникъяс» сьыланкыв, кодӧс В. А. Савин гижис П. Шеболкинлӧн кывъяс вылӧ. Но ӧд 1930-ӧд воясын звучникъяс вӧліны выль олӧм стрӧитысьяслӧн медводдза радын. И сэкся кадӧ найӧ вӧліны сэтшӧм жӧ йӧзӧн, кутшӧмӧсь ӧні коммунистическӧя уджалысь ударникъяс.

Комынӧд вояс заводитчигӧн В. Савин отсӧгӧн котыртчӧ радиовещанньӧлӧн Коми комитет бердын первой коми профессиональнӧй хор. Хор репертуарын первойя произведенньӧясӧн вӧліны В. А. Савинлӧн аслыссяма ораторияяс, сьыланкывъяс, а сідзжӧ коми народнӧй да роч вылысь вуджӧдӧм сьыланкывъяс. В. А. Савинлысь творчествосӧ видлалігӧн оз позь бокӧ кольны сылысь, сідз шусяна, ораторияяссӧ, кӧть эськӧ найӧс эз вӧв гижӧма сійӧ формаӧн, кыдзи гижӧны татшӧм сяма произведенньӧяссӧ. Ораторияясын используйтчӧны искусстволӧн разнӧй видъяс: художественнӧй кыв, сольнӧй, хорӧвӧй сьылӧм да сідз водзӧ. Ораторияяс ворсісны ыджыд роль йӧзӧс воспитайтӧмын, торйӧн нин сьыланкывъяс паськӧдӧмын. Ораторияяс В. А. Савин гижліс разнӧй темаяс вылӧ: гражданскӧй война йылысь, вӧр лэдзӧм да кылӧдчӧм йылысь, Краснӧй Армия йылысь, Рӧдинаӧс дорйӧм йылысь да сідз водзӧ. Ӧти кывйӧн кӧ шуны, сы йылысь, мыйӧн оліс сэкся кадӧ миян Рӧдина. Текстӧвӧй да музыкальнӧй материал кындзи, автор сетлывліс художественнӧй самодеятельносьт коллективъяслы методическӧй индӧдъяс, сы кузя, кыдзи пуктыны тайӧ ораторияяссӧ сцена вылын.

В. А. Савинлысь музыкальнӧй творчествосӧ видлалігӧн колӧ шуны, мый сылӧн унджык да бурджык сьыланкывъясыс текст да музыка боксянь тырвыйӧ художественнӧйӧсь, асланыс ладӧвӧй да интонационнӧй подув серти помӧдз народнӧйӧсь. Композитор-мелодистлӧн ыджыд заслугаыс сыын, мый сійӧ сетіс коми йӧзлы лӧсялана зэв бур да мича мелодияяс, а народ шыльӧдіс найӧс, вайӧдіс совершенствоӧдз. В. Савинлӧн ыджыд песеннӧй наследдьӧыс висьталӧ сы йылысь, мый композитор уна корсис да аддзис выль формаяс, лэптіс да шыльӧдіс коми народлӧн культурнӧй наследдьӧысь медся бурсӧ, прогрессивнӧйсӧ, композитор пыр кӧсйис лоны аслас народлы ёнджыка гӧгӧрвоанаӧн.

Ӧтилаын, йӧзӧдтӧм гижӧдын, В. Савин пасйӧ, мый 15 воӧн (1919–34-ӧд воясӧ) сійӧ гижис коми сӧветскӧй сьыланкывъяс — 80 композиция. Тайӧ жӧ лыдас, буракӧ, пырӧмаӧсь и, сідз шусяна, постановкаяс-стихотворенньӧяс, кодъясӧс сійӧ гижис да лӧсьӧдіс роч мотивъяс серти. Уна сьыланногъяслысь нотаяссӧ эз удайтчы аддзыны. Тайӧ сборникас лои пыртӧма сӧмын 26 сьыланног. Но и тайӧ неыджыд сьыланкыв чукӧрыс бура петкӧдлӧ В. Савинлысь музыка лӧсьӧдан сямлунсӧ да сылӧн сьыланногъяслысь коми йӧзкостса сьыланкывъяскӧд топыд йитӧдсӧ.

Коми йӧз некор оз вунӧдны медводдза коми сӧветскӧй композитор В. А. Савинлысь (Нёбдінса Витторлысь) сьыланкывъяссӧ.