ЗАРНИ ЁКМЫЛЬ

Санялы бурдӧдысь тӧрыт на шуис, мый сійӧс да сылысь пузчужӧм пиуксӧ сэсся лэдзас роддомысь. Том нывбабалы нимкодь. Ӧд регыд кагукыскӧд, кодӧс тані нин нимтіс Ванюкӧн, лэччасны гортаныс. Шогӧдӧ сӧмын сійӧ, мый Лёша верӧсыс роддомас весиг ӧтчыд эз волы, кӧть эськӧ квайт во нин ӧтлаын олӧны да век дольскис пи йылысь. Пи кӧ пӧ чужтан, дзикӧдз дугӧдча юӧмысь. Дугӧдчас тай. Вит арӧса Оля нылыс некымынысь роддомас мамыс дорӧ воліс да висьталіс, мый папыс быд рыт гортас то Юрик воча вокыскӧд, то ёртыскӧд вина дучкӧны. Кодалӧны. Лёшаыслӧн на мамыс мыжмӧм ыж моз воліс, такӧдіс невесткасӧ, эн пӧ шогсьы, ачыс палялас да волас ті дорӧ. Но Саня сідз и эз вермы виччысьны радейтана верӧссӧ.

— Лапсӧ пиыдлысь мыськӧ, — шмонитӧ Санякӧд тшӧтш куйлысь Эля, кодлӧн чужӧма ныв.

Элялӧн верӧсыс сы дорӧ роддомӧ пӧшти быд рыт волӧ, оз вунӧд вайны том гӧтырыслы чӧскыдторъяс, пыр нимкодясьӧ. А кыдзи нӧ? Элечкаыс сылы пӧшти нёль килоа кагукӧс козьналіс. А Санялӧн верӧс шер оз вӧч. Юӧ-кодалӧ. «Воа гортӧ да бур пуж петкӧдла юысьыслы, — мӧвпалӧ нывбаба, — дай некодӧс сэсся ог чужты, мед ачыс, колӧкӧ, кагаяссӧ чужталас. Меным нылыс да пиыс тырмӧ».

Роддомысь Элясӧ кагукыскӧд верӧсыс машинаӧн гортас лэччӧдіс, ачыс леспромхозын шоперӧн уджалӧ да. А Саня мичаник шебрасӧ тубралӧм пиыскӧд ӧтнас лэччис. Гортас шы ни тӧв. Оля нылыс садикын. Ачыс нин сэтчӧ дзолюкыд ветлӧдлӧ. Роддомын мамыс куйлігкості суседкаяс ордас узьліс, полӧ юысь-кодалысьяссьыд да. Ӧльӧшыс, тыдалӧ, удж вылас мунӧма. Сійӧ колхозын ломтысьысьӧн зільӧ. Уджалӧ, дерт, оз лёка, но зэв тшӧкыда воӧ рытнас кодӧн. Саня юӧмтӧ оз радейт. Дерт, тӧдіс кӧ быттьӧ водзвыв, мый верӧсыс юӧмӧн кутас овны, эз эськӧ мун сы сайӧ да. Александра Летова воис тайӧ районас карын пусьысьӧ велӧдчӧм бӧрын. Чужан муас эськӧ кӧсйыліс мунны, но сэні, вӧлӧм, татшӧм уджалысьыс тырмымӧн эм. Со и веськаліс Саня тӧдтӧм сиктӧ, ылі муӧ. Медводдза кадсӧ сійӧс овмӧдісны ӧти кӧзяйка дорӧ ичӧтик вежӧсӧ. Мӧдіс уджавны юрсиктса столӧвӧйын. Тӧдтӧм сиктыс медводдза кадсӧ Санялы шуштӧмӧн кажитчис. Некодкӧд кыв вежны. Но вочасӧн тӧдмасис татчӧс нывъяскӧд. Накӧд клубӧ кино видзӧдны да йӧктӧм вылӧ корсюрӧ ветлывліс. Но Ӧльӧшыскӧд тӧдмасьӧмыс лои виччысьтӧмӧн. Саня сэки буретш лэччис вадорӧ пожъясьны. Ныв эз и казяв, кыдзи сы дорӧ матыстчис ыджыд тушаа, еджгов юрсиа зон. Сійӧ ведраас гумовтіс васӧ, сэсся видзӧдліс Саня вылӧ.

— Зэв тай мичаник ныв тан пожъясьӧ, — нюммуніс зон. — Абу татчӧс, тыдалӧ?

— Абу. Мӧд районысь ме, — вочавидзис Саня. — А ті татысь?

— Да, татысь, со эсійӧ керкаас, аддзанныд, ола, — индіс кинас берег дорсянь неылын зымвидзысь керка вылӧ.

— Аддза, зэв мича керка. Асланыд? — юавсис Санялӧн.

— Да. Бать-мам кыпӧдлісны, кор ми ичӧтӧсь на вӧлім. А кыдзи тіянӧс шуӧны, абу кӧ секрет?

— Абу, — нюммуніс том ныв. — Чужсьӧмсянь нин Саняӧн шуӧны. Ті, гашкӧ, висьталанныд жӧ ассьыныд нимнытӧ, абу кӧ быттьӧ гусятор.

— Абу, дерт, — серӧктіс зон. — Лёша ме.

— Со и тӧдмасим, — Саня босьтіс киас тазсӧ да мӧдӧдчис гортланьыс.

Зон ва тыра ведраяснас восьлаліс орччӧн.

— Талун клубас, висьталӧны, бур кино петкӧдласны. Кӧсъян кӧ, ветлам кыкӧн, — корис зон Саняӧс.

— Кӧсъя, — пыр жӧ и вочавидзис ныв. — Талун шойччан лун да позьӧ и ветлыны.

— Сідзкӧ, ме ті дорӧ пета да тіян ордысь и мунам. Позьӧ? — юаліс Алексей.

— Но, — вочавидзис Саня.

Со тадзи и тӧдмасис ныв татчӧс зонкӧд. Ветлісны некымынысь киноӧ. Лёша колльӧдліс мусмӧм нывсӧ гортӧдзыс. А ӧтчыд зон пырис Саня ордӧ да кольччис узьны. Нылыд регыдӧн и кынӧмасис. Мый вӧчны? Кагасӧ воштыны сёр нин, кынӧмасьӧмсӧ Саня дыр абу казялӧма да. Томыд том и эм. Бур на, Лёшалы нылыс сьӧлӧм выв лоис да босьтіс ас саяс. Ыджыд кӧлысь, дерт, эз вӧчны. Загсын гижсьӧм бӧрын гаж вылас корлісны сӧмын медся матыссаяссӧ. Алексей овмӧдчис Саня ордын. Ас гортас сы кындзи нӧшта кык чой да вок на быдмисны. Бать-мамыслӧн керкаыс сӧмын кык вежӧса, том гозъялы тані места эз ло. Регыд налӧн ныв чужис. Нимтісны Оляӧн. Сэсся Саня эз нин кӧсйы некодӧс чужтыны. Дзескыд жыръяд челядьнад деливӧ овны. Но, шуд вылас, нывбабалы удж вывсяньыс сетісны кык жыръя патера. Кӧть и эз вӧв быдсикас удобствоа оланіныс (пестӧ аслыд колӧ заптыны либӧ ньӧбны, пачтӧ ломтыны, ватӧ вайны), век жӧ асланыс лоис юр сюянін. Первойя кадсӧ Лёша юӧмсьыс кутчысис. Сӧмын ыджыд праздникъяс дырйи даръясьліс то ёртъясыскӧд, то воча вокыскӧд. Но вочасӧн Алексей вельмис. Ни ӧти шойччан лун оз кольлы курыд зеллятӧг. Чукӧртчасны мужикъяс вадорса кутшӧмкӧ пес чипас ли сарай дорӧ да сэні вина доз дорад вермасны лунтыр гажъявны. Саня эськӧ и видлывліс верӧссӧ, но Лёшыслы сылӧн шуӧмыс ӧти пельӧдыс пырас, а мӧд пельӧдыс петӧ. Шулас на корсюрӧ, пи кӧ пӧ чужтан, дугда юны. А Саня век бур вылӧ лача кутӧ. Мед кӧть и юӧ, век жӧ мывкыднас Лёшаыс зэв рам, оз видчы гажа юрнас, оз горзы гӧтыр вылас. Мӧдарӧ на, сывйыштас том гӧтырсӧ, окыштас бандзибас, мелі кывъяс шуас. Век Санечкаӧн нимтас. Мелілуннас гӧтырыслысь сьӧлӧмсӧ небзьӧдӧ, да Саня со бара на кага чужтіс. Пи. Вит килӧ пӧшти. Багатыр. Узьӧ Ванюшыс Саняяслӧн узьлан вежӧсас ыджыд крӧватьын. Роддомӧ кага чужтыны мунӧм водзвылас верӧсыслы эськӧ тшӧктыліс пыртны сарайысь Оля нывныслысь важся ичӧт крӧватьсӧ, но верӧсыс, тыдалӧ, вунӧдӧма. Кӧляска на колӧ ньӧбны и.

Дыр-ӧ эськӧ майшасяна мӧвпъясӧ вӧйӧм нывбаба пукаліс диван вылын, эз кӧ бӧрддзы Ванюшыс. Воис кагуксӧ нёньӧдан кад. Сэсся и Оля нылыс детсадйысь локтіс. Ичӧтик вок дорас ӧтарӧ бергалӧ. Саня босьтчис пелькӧдчыны. Гӧгӧр ставыс бус-няйт. Тасьті-паньыс мыськытӧм. Ставыс пызан вылын, а горулас тыртӧм вина дозъяс. Ань пыртіс сарайысь кагукыслы крӧвать. Ва ветьӧкӧн чышкаліс сійӧс, вольсаліс сэтчӧ Оля нылыслысь жӧ ичӧтик матрассӧ, перйис шкапысь водзвыв нин ньӧбӧм рузумъяс. Со и Ванюшлы узьланін лои дась. Рытнас сизим час гӧгӧрын воис и папныс. Код. Перйис зепсьыс водка доз. Гӧтырсӧ пельпомӧдыс сывйыштліс, дзолюк писӧ киас босьтліс.

— Но, Санюшка, — пызан сайӧ пуксигӧн шуис Алексей, — пиыдлысь лапсӧ колӧ мыськыны. Шуӧны тай, пузчужӧм кагаыдлысь кӧ лапсӧ он мыськы, век висьны мӧдас.

Саня эськӧ и мӧдліс ӧлӧдны верӧссӧ, эн пӧ ю нин сэсся, тырмас, вежон нин пӧ кодалан, но оз ӧвсьы сылы. Курыд ваыс воӧма нин вомас, да ӧтпырйӧ Лёшаыс оз дугӧдчы. Сёр рытнас верӧсыс диван вылӧ лажгысис да ныргорӧн мӧдіс узьны. Саня Олясӧ вердіс рокӧн, писӧ нёньӧдіс да узьны жӧ водалісны. Со тадзи и коли луныс роддомысь локтӧм бӧрын. И водзӧ сэсся нинӧм жӧ эз вежсьыв. Верӧсыс юӧмысь эз дугӧдчыв, гортас нинӧм жӧ оз вӧч. Тӧдсаясыс Санялы нин вӧлі шуӧны, мыйла пӧ татшӧм юысьыскӧд олан. Санялӧн та вылӧ век вочакыв эм — а кодлы пӧ ме сэсся кык челядьнас кола дай радейта пӧ Лёшаӧс, жаль сійӧ меным.

А Ванюк шоммӧдӧм нянь моз быдмӧ. Мамыс сы дорысь оз и вешйыв. Водз асывсянь сёр рытӧдз кагукыскӧд ноксьӧ. Асланыс пывсяныс абу да матушкаяс ордас лэччӧдлас. На ордын вежоннас некымынысь пывсьӧдлас дона пиуксӧ. Папыс пырджык то удж вылын, то кодалӧ, Ванюк дорад ёна оз бергав, а мамыс кулӧ и олӧ сы вӧсна. Тешитӧ. Быдмыштіс пиыс да, мый корас, сійӧс и ньӧбас, мый тшӧктас, сійӧс и вӧчас. Тусюк Ванюш пӧ тэ менам, оз тусь, зарни ёкмыль. Но оз тусьыслӧн мывкыдлуныс ичӧтсяньыс нин кутіс тӧдчыны. Гӧгӧрвоӧ дзолюкыд, мый мамыс сылы век отсалас, да кодкӧ кӧ зонкаыдлы лёк кыв шуас ли кучкас сылы, пыр и норасяс мамыслы. А Саняыд оз и тӧдмав, коді мыжаыс, да ёртсӧ жӧ и видас, кӧть эськӧ Ванюкыс мышкас. Ванюклӧн ёртыс сулалӧ Саня водзын юрсӧ ӧшӧдӧмӧн, а пиыс орччӧн мамыс дорын. Нимкодь сылы, мый мамыс сійӧс дорйӧ. Таысь Ванюккӧд унаӧн эз ёртасьны, тёпейӧн делькӧдісны. Детинка школаын велӧдчис гӧль «три» вылӧ, «дватӧ» гортас кыскавліс жӧ. Гортса уджтӧ корсюрӧ эз и вӧчлыв. Ичӧт классъясас велӧдчигӧн пиыслысь дневниксӧ да тетрадьяссӧ мамыс век видзӧдлывліс, а быдмыштіс зонка да, таысь эновтчис. Оля нылыслы шуис, видзӧд пӧ, мед вокыд гортса уджъяссӧ вӧчас. Но чойыслысь велӧдӧмсӧ да отсасьӧмсӧ вокыс пыдди эз пуктыв. Воас урокъяс бӧрын школасьыс, портпельсӧ шыбитас кытчӧкӧ, сёйыштас дай айда... ывлаӧ. А сэні гажа, ёртъясыскӧд то даддьӧн исласьӧны, то лыжиӧн, лымйыс сылӧ, да велосипедӧн лунтыр вӧйзӧдлӧны. Дас арӧссяньыс нин видліс шпуткыны чигарка помъяс. Батьыслысь гусьӧн босьтас сигарет помъяссӧ да Шурик ёртыскӧд дзебсясны пес видзан сарайӧ. Сэні и шпуткӧны юр кольмытӧдзныс.

Ӧтчыд Ванялӧн велӧдысьыс Санялы удж вылас звӧнитас, телепон пыр корас сійӧс волыны школаӧ. Мыйла пӧ коранныд, неважӧн пӧ собранньӧ выланыд волі да. Но велӧдысьыс ёна корис, да Санялы удж вывсьыс ковмис юасьны. Велӧдысьыс — Агния Петровна — норасис сылы, мый пиыс кӧть и велалӧ, но дыш, гортса уджсӧ тшӧкыда оз вӧч, нӧшта на пӧ и шпуткӧ-куритчӧ, вылыссьыс пӧ тшын дукӧн ӧвтӧ дай ӧти класса велӧдчысьясыс та йылысь сылы висьталӧмаӧсь. Сы пыдди, медым велӧдысьыслы аттьӧ шуны, Саня сійӧс бун-бос пиняліс. Эн пӧ сӧр нем абусӧ, оз вермы лоны, мед пӧ менам пиукӧй куритчис, батьыс пӧ куритчӧ да сы вӧсна пиӧйлӧн паськӧмсьыс кылӧ дукыс. А ті пӧ велӧданныд кӧ, велӧдӧй Ванюкӧс, ті сы вылӧ и эмӧсь, тіянлы пӧ таысь удждон мынтӧны. Велӧдысьыс Ванюшалӧн мамкӧд эз кут вензьыны, гӧгӧрвоис, мый весьшӧрӧ. Татшӧм мамъясыс быд ног ассьыныс быдтасъяссӧ доръясны да асьтӧ жӧ мыждасны.

Ӧтчыд Саняясӧ Маша суседкаыс локтіс кутшӧмкӧ могӧн. Сёрниӧ воисны да суседкаыд и ляпнитіс, но и бура жӧ пӧ пиыд матькыны кужӧ, сэтшӧм на ичӧт-а. Вӧлӧмкӧ, Машаыд сарайӧ песла петалігӧн аддзылӧма, кыдзи Санялӧн Ванюшыс кутшӧмкӧ детинкакӧд сарай дорас сайӧдчӧмаӧсь да шпуткӧны. Сэсся мыйлакӧ Ваняыс сэтшӧма матькӧма ёртыс вылӧ лёк кывъясӧн, суседкаыдлӧн юрсиыс быдса сувтӧма. Санялы тайӧ бара эз кажитчы. Эн пӧ лӧсьӧдав, мый оз ковсӧ. Ассьыд питӧ пӧ тӧд, менам Ванюк пӧ зэв бур, кывзысьысь, рам, нач батьыс кодь.

А удж вылас Саня пинас оз и дугдыв ошйысьӧмысь. Век шуӧ: менам Ванюк да менам Ванюк, менам оз тусь, зарни ёкмыль. Уджвывсаясыс эськӧ и тӧдӧны вӧлі да, кутшӧм сылӧн оз тусьыс, но нинӧм лёксӧ оз шуны. Тӧдӧны ӧд, Санялы вомас чуньтӧ эн сюй, курччас. Зарни ёкмыль вӧснаыс олӧмсӧ сетас, доръяс писӧ. Сылы кажитчис, мый сылӧн Ванюшыс мукӧдъяслӧн быдтасъяс серти медся бур, медся муса, медся шань да мича. Олясӧ эськӧ Саня эз жӧ ӧтдорт да. Ошйысьліс жӧ сыӧн. А мый не ошйысьны? Нылыс бура велӧдчис, мамыслы гортас уджсӧ отсасис вӧчны: тасьті-паньтӧ мыськас, джоджтӧ чышкас, лавкаӧ няньла ветлас, школаын сетӧм уджсӧ ас кадӧ жӧ вӧчас. Шӧвктуг дай сӧмын. Но нывсӧ Саня стрӧга видзис, ывлаын дыр ветлӧдлыны эз лэдз. Быд нинӧм абусьыс нывсӧ вермис видны, пиыс чужӧм бӧрын Оляыс дорӧ ань сьӧлӧмнас кыдзкӧ кӧдзалыштіс. Тэ пӧ, шулывлӧ шӧвктугыслы, ыджыд нин, а вокыд ичӧт на, сы бӧрся син да син колӧ.

Верӧсыс быттьӧ и лыддьыссис Олялӧн да Ванюклӧн батьӧн, но быдтасъясыс вӧсна ёна эз тӧждысь. Лачасӧ век гӧтырыс вылӧ кутіс. Алексей лунтыръясӧн либӧ войяснас удж вылын, рытъяснас, шойччан лунъясӧ тшӧкыда тӧдсаясыскӧд даръясьӧ, гортас век кодӧн воӧ. Кутшӧм нин та дырйи быдтӧм-велӧдӧм. Сійӧ весиг челядьыслысь велӧдысьяссӧ ни ӧтчыдысь эз аддзыв, некор школаӧ бать-мамлӧн собранньӧ вылӧ эз ветлыв ни. Но Саня ассьыс Лёшик верӧссӧ эз жӧ лёкӧд йӧз водзад, мӧдарӧ, ошйысис на, небыд сьӧлӧма пӧ менам сійӧ, шань, кӧть и юыштӧ.

Со тадзи олісны-вылісны Саня да Лёша. Уна эмбур эз чӧжны. Олісны, кыдзи сяммисны. А челядьыс ӧдйӧ и быдмисны. Оля нывныс карын велӧдчис пельшерӧ, карын жӧ жӧник аддзис дай верӧс сайӧ петіс. А Санялӧн верӧсыслы удж вывсяньыс виччысьтӧг бурджык патера вичмис. Куим жыръя. Татшӧм керкаяссӧ финскӧй домикӧн на шуӧны. Санялы нимкодь. Лоис позянлун керка бердас град йӧр паськӧдны. Быд во картупель да капуста Саня вӧдитӧ, теплицаын ӧгуреч быдтӧ. Воис кад дай и аньлысь зарни ёкмыльсӧ гозъя армияӧ колльӧдісны. Кык во мысти салдат воис гортас, но удж вылӧ пырны эз тэрмась. Быдса тӧлысь гажъяліс-кодаліс. Батьыс тшӧтш. Буретш тайӧ кад кежлӧ Сӧвет странаыд киссис. Вочасӧн пӧдласисны видзму овмӧсъяс да вӧр лэдзан предприятиеяс. Саняыд пенсия вылӧ удитіс петны. Верӧсыс пенсионер жӧ. Кӧть вермисны на уджыштны, но некӧн. Сиктын кӧть карын тырыс уджтӧмалысьыс. Лавкаясын кушмисны вина-водка джаджъяс. Сэні кутісны вузасьны быдсикас лёк вина сораснас, «Трояӧн» да мый да. Санялӧн зарни ёкмыльыс некыдзи удж оз вермы аддзыны, медбӧрын котельнӧйӧ ломтысьысьӧн пырис. Но дыр эз уджав. Курыд зеллятӧ ёна радейтіс, быдсикас лёк сорассӧ юас. Удж вылас юӧм понда и тодмышкалісны Ванюкӧс. Армиясьыс воӧм бӧрын сійӧ, вӧлӧм, коркӧ тӧдмасьӧма нин мӧдлапӧвса посёлокын олысь томиник Марина нима нывкӧд, коді регыдӧн и кынӧмасяс Ванясянь. Но сылӧн бать-мамыслы нывлӧн жӧникыд абу воӧма сьӧлӧм выланыс. Юысь семьяысь пӧ Ваняыс, батьыс оз и палявлы. Дай ачыс батьланьыс жӧ мӧдӧма. Роддомсьыд кӧ пӧ Ваняыд дорӧ лэччан, гортӧ сэсся эн лок. Маринаыд бать-мамыслысь велӧдӧм-тшӧктӧмтӧ кывзас да нывсӧ роддомын чужтӧм бӧрын гортас, мӧдлапӧлӧ вуджас. А Санялӧн зарни ёкмыльыс дзикӧдз юсяс. Некутшӧм удж вылӧ оз ӧшйы. Гортсьыс став донаторсӧ, кӧть крусталь ваза, кӧть электробритва, кӧть нӧшта мыйкӧ, ставсӧ гусьӧн мамсьыс босьтас да вузалас доз вылӧ. Пикӧ воӧм Санялы ковмис бурдӧдчысьяс дорӧ шыӧдчыны, медым Ванюксӧ юӧмысь дугӧдны. Некымынысь юӧмсьыс кодируйтӧдлас. Но пиыс оз дыр и кутчысь. Бара юсяс. Медбӧръяысь кодируйтчӧм бӧрас зонмыд дыр кутчысис, вомас вина войт эз босьтлы. Удж вылӧ пырис, вахтаӧн уджаліс туй нюжӧданінын. Гортас отпускӧ волігӧн век мыйкӧ вӧчліс, то град йӧр ӧдзӧссӧ дзоньталас, то керка пачсӧ ладитыштас. Да и сьӧмтӧ Ванюкыс уна мӧдіс вайны, удждоныс вахта вылын зільысьяслӧн ыджыд да. Ань лача кутіс пиыс вылӧ, сьӧм пӧ лоас да патеранымӧс дзоньталыштам, выль пывсян кыпӧдам. И збыльысь, сьӧмыд лоыштіс да Саня корліс выль пывсян тшупысьясӧс, пиыс налы тшӧтш отсасис. Мам эз тӧд, кыдзи и ошйысьны пинас. Тӧдсаяслы висьталас, кутшӧм шань, уджач да киподтуя сылӧн Ванюшыс. Но писӧ кодируйтӧм йылысь кыв ни джын оз шу. Оз висьтась та йылысь. Чайтӧ, йӧзыс синтӧмӧсь и пельтӧмӧсь — нинӧм оз кывны, нинӧм оз аддзыны. Но ӧд сиктад йӧз синмысь нинӧм он дзеб. Быдӧн сюсь да сяма.

Аньлӧн радейтана пиыс вахта вылӧ ветлӧдлӧ, уна сьӧм вайӧ. А сылӧн вӧвлӧм муса нылыс мӧд сайӧ петас да сысянь пиӧс чужтас. Тайӧ юӧрыс дзикӧдз торкис Ванюклысь вежӧрсӧ. Ӧд зонмыд чайтіс, эскис на, мый Маринаыс сы ордын овмӧдчас. Но... Вахта вылын тӧлысь мында уджалӧм бӧрын отпуск дырйиыс зонмыд юсис. Став удждонсӧ ёртъясыскӧд вина-водка вылӧ бырӧдіс. Ковмис вахта вылад мамыслы мырдӧн писӧ мӧдӧдны. Автобусӧдзыс колльӧдіс, пуксьӧдіс гажа юра зарни ёкмыльсӧ. Вахта вылад вина-водканад оз вузасьны, да Ваньыд ӧдйӧ палялӧма. Но сэні уджыштӧм бӧрын гортас, сиктӧ уна сьӧмӧн воас дай бара юсис. Бура дыр юысь жӧ ёртъясыскӧд курыдсӧ лакис, некыдзи оз пӧт. Код юра Ванюксӧ мамыс бара мырдӧн автобусад пуксьӧдіс, мӧдӧдіс удж вылӧ. Вахта вылад воас, но уджавнысӧ оз нин вермы петны. Куим лун чӧж дугдывтӧг восас дай мортыдлӧн сьӧлӧмыс сувтас. Пиыскӧд ӧтлаын уджалысьясыс сотӧвӧй телепонӧн Санялы гортас звӧнитасны, висьталасны, мый пиыскӧд лоӧма. Шог юӧрсьыд коньӧр мамыс садьтӧг усьӧ, батьыс шӧйӧвошас, оз тӧд, мый и вӧчны. Бур на, Алексейлӧн ыджыд рӧдвужыс, тӧдсаясыс отсӧг вылӧ воисны. Ванякӧд ӧтлаын уджалысьясыс сійӧс гортйын сиктӧдз вайӧдісны. Шогысла эськӧ Санялӧн да верӧсыслӧн нинӧм эз артмы. Но бур йӧзыс тай эмӧсь на, ӧтвылысь дзебисны-гуалісны Санялысь зарни ёкмыльсӧ. Пиныслӧн удж вывсянь весиг сьӧм сетісны.

Саня первойя кадсӧ пӧшти быд лун шойна вылӧ ветліс. Пуксяс пиыслӧн гу дорӧ да бӧрдӧмсорӧн шуалӧ:

— Ванюкӧй менам, зарни ёкмыльӧй менам, мыйла нӧ татшӧм водз ми дорысь мунін? Мыйла менӧ татчӧ шогсьыны-бӧрдны колин?

Но бӧрыннас йӧзыс, тӧдсаясыс кывлісны, мый кулӧмсьыс Саняыд мыждӧ оз асьсӧ Ванюксӧ, а юысь ёртъяссӧ. Найӧ пӧ пиукӧс юны велӧдісны, сылысь сьӧмсӧ курыд зелля вылӧ видзисны. Дай ачыс аньыд мӧвпъяссӧ некодысь эз дзеб. Шуӧ, уна том йӧз пӧ юӧны-кодалӧны, но найӧ мыйлакӧ оз кувны, а менам Ванюкӧй кадысь водз кын муӧ веськаліс. Но сылы воча некод кыв ни джын оз шу. Тӧдӧны ӧд, мый Санякӧд вензьыны весьшӧрӧ. Асьтӧ на и пинялас, шуас: ассьыд челядьтӧ тӧд.

— Да, мам сьӧлӧмыд мам сьӧлӧм и эм, — шуӧны Санялӧн уджвывса важся тӧдсаясыс, — быдӧнлӧн аслад быдтас вӧсна сьӧлӧмыс висьӧ.

Сідзи ӧд и эм. Кӧть кымын кагаӧс он быдты, ставныс жальӧсь. Шуӧны тай: кутшӧм чунь он курччы, ставыс доймӧ. А тайӧс Саняыд, тыдалӧ, оз гӧгӧрво. Ассьыс пиуксӧ ань век дорйис да дорйӧ, а йӧзыслысь лёкӧдӧ. Но веськыда кӧ шуны, Саня ачыс мыжа. Ичӧтсянь зарни ёкмыльсӧ тешитіс-жалитіс.