ЗЫРАНИЗАЦИЯ
Ласей Вась Арсень Сыктывдін карсянь Гӧститны воӧма — Окота лоӧма. Сӧветскӧй служак — Сёрнитны кужӧ; Быд ногӧн баситчӧ, Зэв ёна тшапитчӧ. Кырссьӧ пыр рочӧн: Вой шуӧ «ноч»-ӧн, Зонъясӧс — «ребята», Нывъясӧс — «девчата». Рытнас туй кузя «Роч» мунӧ сюся, Вочасис том йӧзкӧд, Нывъяскӧд, зонъяскӧд. Гогнитіс юрсӧ (Тшаплун оз урсав): — Здорово, ребята! Здравствуйте, девчата!.. — Коді нӧ тайӧ? — Рочасьӧ тай-а... — Сё морӧ, олӧмӧ, Арсень тай вӧлӧма!.. — Едина сила! — Шыасис Пиля, — Вай, зонмӧ, варовит, Мый вӧчсьӧ караныд? — Новостей нету, Только вот это. Там идёт, братсыяс, Зыранизация... Чуймисны ныв-зон: Кыдз сэтшӧм кывсӧ Арсеньыс мӧвпыштіс, Сбока друг пӧвсыштіс?.. — Аттӧ да дивӧ! — Сӧймуніс Ивӧ. — Садь быртӧдз повзьӧдін... Мый нӧ нин ковзьӧма? — Мый сійӧ збыльысь? Висьтав вай выльысь. Сувтісны юрсияс, — Омӧль-ӧ бур сійӧ?.. — Чорт ево знает, Што будет тайӧ! Сам я не знаю, — Слово, збыль, честная!.. — Кыдз он тӧд, Арсень, Локтін ӧд карсянь? Миянысь юраджык, Висьтав вай бураджык!.. — Дело-то плохо, Шуму-то много. Все учреждения Зэв возбуждения. Какой-то Шаков, Без всяких всяков, Делает, братсія, Зыранизация... Тайӧс кыдз шуис, — Арсень сэсь муніс. Ныв-зонъяс колины Ас костын больгыны. — Но, морӧ, олӧм! Мый бара колӧ? Оз лэдзны шойччыштны, Бурджыка лолыштны... — Ме ногӧн, карад Кыпӧдчӧ бара Выль капискатсія — Зыранизация. — Оз-ӧ ло война?.. Кӧсйӧ пӧ воны Англия миянӧ, Ме чайта, сійӧн-а... — Абу, зон, сідзи. Шаковыс кыдзи Лысьтӧма босьтчыны Лёк уджнас ноксьыны? Ме чайта, сійӧ Крестьянаӧс кыйӧ, Ставнымӧс вузалӧ, — Француз дор сулалӧ. Уджйӧз пӧ уна, — Сы вӧсна мунӧ Зыранизация: Тшӧктӧма Франция. Кутасны дзуртны, Зыранизируйтны: Эмбуртӧ чинтыны — Французлы мынтыны... Больгисны сёрӧдз, Эз воны помӧдз. Важӧн нин узьӧны Ставыс сикт кузяла. Пиля кор пырис, Шуис лёкпырысь: — Батьӧ, вай чеччыв жӧ, Пӧлатьсьыд лэччыв жӧ... — Мый нӧ тэ лоин, Чуксалан войын, — Узьӧмысь падмӧдан, Вой шӧрын садьмӧдан? — Прӧста ог садьмӧд... Выль додьтӧ саймовт, Медым эз кутны Зыранизуйтны... — Мый нин кӧн лои? Коді нин воӧ? Кытысь нӧ кывлін тэ Этатшӧм кывъяссӧ? — Воӧма карсянь Ласей Вась Арсень. Карыд пӧ шызьӧма, Сы вӧсна гызьӧма. Кутшӧмкӧ Шаков Ставсӧ пӧ лякӧ. Лӧсьӧдны рад сійӧ Зыранизация. Француз дор мунӧ: Уджйӧз пӧ уна, Колӧ пӧ мынтыны — Кось вермас кыптыны... — Но, трустӧ, олӧм! Тэрмасьны колӧ. Ӧдйӧ вай котӧртлы, Скод татчӧ чукӧртлы!.. Сикт гӧгӧр зіля Кытшовтіс Пиля. Таркӧдіс-котраліс — Скод вылӧ кораліс. * * * Лӧз муртса тӧдчӧ — Грездысь йӧз лэччӧ. Пӧшти став войтырыс, — Повзьӧмӧн, котӧрӧн. Кодсюрӧ вӧньтӧг, Мукӧдыс кӧмтӧг, Шапкатӧг, кышантӧг, Бабаяс чышъянтӧг. Пилялӧн батьыс Юралӧ ачыс. Медвойдӧр шуисны Пилялысь юасьны. Пиля сэн сувтіс, Висьтавны кутіс: — Со мыйла миянӧ Чукӧртім тіянӧс: Ласей Вась Арсень Воӧма карсянь. Карыд пӧ гызьӧма, Став йӧзыс шызьӧма. Кутшӧмкӧ Шаков Лӧсьӧдӧ закон — Зыранизация, Тшӧктӧ пӧ Франция. Ме чайта, вокъяс, Уна на лёкъяс Важ моз ми тӧдламӧй, Кабырӧ шедламӧй. Война, дерт, чорыд Лыбас, сё морыд! Сэк — кампискация, Мобилизация. Босьтасны йӧзтӧ, Нуасны мӧстӧ, Овмӧстӧ куштасны — Зыранизуйтасны... Курас да карас Сюрас на бара: Медбӧръя лазъястӧ Вылыссьыд чашъясны... Сьӧкыд кад воӧ, Повнытӧ лоӧ. Мый вӧчны — артыштӧй, Усканыд гартыштӧй! Олам ми бокын Сідзи нин лёка. Другӧн кӧ суасны — Ставсӧ сэк нуасны. Со мыйысь полӧй! Регыдджык колӧ Бур кӧлуй гуавны, Пыдӧджык сюявны! Йӧз сэні шемӧс: Вӧт али вемӧс? Збыль ӧмӧй кӧсйӧны Миянӧс лӧсйыны?.. Медвойдӧр Кӧсьта Шыасис прӧста: — Выль налог сюясны, Нинӧм и шуасьны... — Кыдзи нӧ нинӧм? — Горӧдіс Пимен. — Бӧрвылас аковтан, Тӧдан кӧ Шаковтӧ... Ласей Вась Арсень Воӧма карсянь, — Мортыс ӧд велӧдчӧм, — Абу сэн ылӧдчӧм. Ме думысь, Польша Эралӧ горша. Рушкусӧ сӧвтыштны, Варшава ӧвтыштны. Созон Миш Вара Волӧма карад: Ставыс пӧ котралӧ, Сьӧм ӧктӧ МОПРА-лы. Сылы пӧ лоӧ Польшаын, Львовын Тюрьмаын пукавны, Стенъяссӧ люкавны. Тшыгла пӧ кулӧ, Отсавны колӧ: Тюрьмасьыс мездыны — Деньгаӧн вештыны. Сэтчӧ, ме чайта, Ковмасны шайтъяс. Со мыйла жмитӧны, Зыранижитӧны! — Сӧран тэ прӧста! — Шуӧ сэн Ӧстап. — Некутшӧм мыжъясысь Польшалы гыжъясьныс. Ме чайта, вот мый: Воздушнӧй флотлы Ероплант дорӧны, Сьӧмтӧ и корӧны... Война пӧ мӧдысь Воздухын мӧдас: Мед вермам вермасьны, Колӧ пӧ тэрмасьны. Дерт, абу чача, Властьыдлы лача: Мый кутас сюрыштны — Миянлысь курыштны. Шуӧ тай Ӧпим: Лэблі пӧ вӧтӧн, Быттьӧ пӧ шердынын Кыптылі бердмымӧн... — Шердын кӧть пестер! — Горӧдіс Нестер. — Весьшӧрӧ ызганныд, Асланьныд кысканныд. Он ӧмӧй тӧдӧ: Китай пӧ мӧдӧ Сахалин весавны — Миянкӧд лӧсявны. Сідзи оз петны — Сьӧм лоӧ сетны, — Со мыйла жмитасны, Зыранижитасны! Вензьӧм сэк кыптіс, Ыджыд зык лыбис, Ӧтпырйӧ горзӧны, Сьӧлӧмъяс чорзьӧны. Мужикъяс венӧ Сюйсьӧны сэні Ӧтвылысь бабаяс. Бӧрддзисны кагаяс. Вензьӧмӧ муніс Весьшӧрӧ луныс: Песла ни турунла Эз мунны «дурӧмла». Пажын кад гӧгӧр Равӧстіс Педӧр: — Косттор вай вӧчламӧй, Сёйыштны ветламӧй! * * * Пажнайтӧм бӧрын Бӧр лыбис сӧрӧм: Сёйӧмнад лӧсьыдджык — Гӧлӧсъяс лэчыдджык. Медвойдӧр Кӧсьта Шыасис нӧшта: — Пажнайтны пуксигӧн Дум вылӧ уси мем: Оз-ӧ нин бара Кӧсйыны карад Ӧнія вот дінӧ Продналог содтыны?.. — Дугды, зон, сӧрныыд, Прӧста эн скӧрмӧд! (Горӧдіс Яков сэн.) Вунӧдін Шаковсӧ! Сійӧ, сё морыд, Тыдалӧ, чорыд... Прӧста дзик йӧйталам — Кузь лунтыр мӧвпалам. Колӧ тан шуны: Талун жӧ нуны Бур кӧлуй ылӧджык, Саймовтны пыдӧджык. Ӧтвылысь вайӧ Дзебласьны каям «Гартан» нюр керӧсӧ, Лука му керасӧ. Кос места, вылын, Корсьысьны ылын, Оз кайны шобсьыны, — Нинӧм и шогсьыны... — Тӧлк тадзи абу! — Торкис сэн Габӧ. — Кокньыд ӧд шунытӧ, Талун жӧ нунытӧ. Ӧні нӧ, тӧвнад, Катӧдан вӧвнад, — Лӧсьыда гургасны, Кынмисны нюръясыд. Мӧдысь мый лоас? Тулыс ӧд воас: Нюръясыд вазясны, Бӧрсӧ кыдз ваясны? Сэсся ме шуа: Ставсӧ он нуав. Керканад, картанад Он пышйы Гартанад... Бурджык ӧд лоас, Татчӧ кӧ волас Ачыс Вась Арсеньыс, — Мый вайис карсяньыс?.. — Едина сила! — Ызӧбтіс Пиля. — Мый трустла корнысӧ, Падмӧдны сёрнисӧ? Ӧти-кӧ, сылӧн Вежӧрыс вылын: Коми кыв бырӧма, Дзик рочӧ пӧрӧма... Йӧзлӧн тай сэки Саксьӧмыд петіс. Пиляӧс торкисны, Ёна и боргисны. — Кыдз позьӧ шуны: Коми кыв вуні? Во на ӧд кыскасьӧ... — Прӧста сідз ышнясьӧ... — Сэсся со, кывсьӧ: Миянлысь кывсӧ Прамӧйӧн лыддьӧны, Пуктӧны пыдди нин. — Дерт, аслад кывйӧн Сюсьджык йӧз выйӧ Регыдджык воамӧй, Тӧдысьӧсь лоамӧй!.. — Кытчӧ ті тіляд? — Горӧдіс Пиля. — Бокӧ тай кежинныд: Сёрнисӧ вежинныд. Лӧсьыд, дерт, ас кыв — Быдӧнлы ляскӧ! Кытчӧ кӧть шыасян — Быдлаӧ инасян. Сы йылысь тані Нинӧм зык панны... Миян ӧд мат сійӧ — Зыранизация! Пемыдӧдз муніс Скод вылын шумыс: Ёна и тільсисны, — Ньылӧмъяс киссисны... Биасьӧм бӧрын, Ыджыд зык шӧрын, Ӧдзӧс друг шатовтіс — Бырс пырис... Шаков сэк...
Жанр: 
Йӧзӧдан во: 

lkejrlkelkrgner klrjnelknfrkl ekjnrjkenfrej

1