ЁЛКАЛА
Вася кӧмаліс батьыслысь вӧрын уджалан ной гачсӧ, лэдзаліс гач кокъяссӧ гын сапӧг чӧръяс вывтіыс: ӧні лым оз пыр. Талун найӧс, дасӧд класса кымынкӧ зонмӧс, мӧдӧдісны ёлкала.
Школаса конюк Галь дядь доддялӧма нин Лысанкосӧ да виччысьӧ, кор чукӧртчасны челядь. Воисны ставӧн лызьяс вылын.
— Но, сідзкӧ, и доддяс тіянлы нинӧм вылӧ пуксьыны, локтӧй ме бӧрся.
Мӧдӧдчисны турун кыскалан туйӧд. Галь дядь тӧдіс, кӧні быдмӧны мича, лапта козъясыс. Найӧ тані абу ёна джуджыдӧсь, но пашкырӧсь, лапъясыс заводитчӧны поддінсяньыс, йывъясыс абу кузьӧсь. Неыджыд эрдті Галь дядь кежӧдіс вӧвсӧ турун туйсянь, келӧдіс джуджыд лымъяс. Вӧлыс сувтіс, видзӧдіс мегыр пырыс ямщик вылӧ: эз-ӧ ӧшыбкаӧн татчӧ кежны?
— Но, но, эн буткыляв ме вылӧ синъястӧ. Таво эн на кевлы лымъяс.
Лысанко казяліс, мый некутшӧм ӧшыбка абу, мӧдӧдчис козъяс пӧлӧн вӧрлань. Лызяяс додь бӧрся локтӧны.
— Ӧні бӧрйӧй ёлканытӧ! — горӧдіс налы Галь дядь. — Кутшӧм воас сьӧлӧм выланыд, сійӧс и пӧрӧдам.
— Со этійӧ зэв мичаник, — шуис водзын мунысь зонка.
— Этійӧ? Укшаль, — нюмыртчыліс Галь дядь. — Пӧрӧдам да, жугалас лыскыс — дзик нинӧм оз коль. Арнас, тшак ӧктігӧн, ме водзысьджык аддзылі, аддзам кӧ, сійӧс и кыскам. Меным тай быттьӧкӧ моздіс-а, асьныд сэсся видзӧдлӧй.
Тӧвся вӧрын шы ни тӧв, ставыс узьӧ еджыд шебрас улын, но ловъяясыс, буракӧ, эмӧсь жӧ. Со ур чӧсмасьӧма коль кӧйдысӧн, шыблалӧма колясъяссӧ лым вылас, коз вывсьыс лым чиръяссӧ кисьтӧма и. Со тулан ассьыс вӧраланінъяссӧ гӧгӧртӧма, мунӧма тэрмасьӧмӧн, весиг вужля горувъясӧ абу видзӧдлӧма, пӧттӧдзыс, тыдалӧ, кӧнкӧ шырасьӧма да. А со и сизь кос коз вылӧ ӧшйӧма, сизьдӧ-писькӧдӧ ёсь нырнас пучӧрсӧ, пучӧй корсьӧ да мукӧд узьысь гагъясӧс ӧктӧ.
— Воимӧй, другъяс! — горӧдіс Галь дядь. — Со тай нӧ сійӧ козйыс, кодӧс ме арнас аддзылі. Мича?
— Нинӧм тай, — сӧгласитчисны зонъяс да пӧрччисны лызьяссӧ. Сэсся весалісны коз гӧгӧрысь лымсӧ, сӧталісны черӧн вывті улын быдмысь чальяссӧ. Галь дядь вӧчис тшупӧд, кодарӧ колӧ пӧрӧдны козсӧ. Черӧн кучкӧм бӧрын пуыс дрӧгмуніс, пыркнитіс вылыссьыс улын сулалысьяс вылӧ лымсӧ.
— Кӧть кутшӧм эськӧ жаль пӧрӧдны тайӧ мича козсӧ, — шуис Галь дядь, — но сытӧг челядьлӧн Выль вося гажыс оз артмы.
Сэсся пӧльыштіс тӧвру, быттьӧ медбӧръяысь ышловзьыліс козйыс, кор сатшкысисны кырсяс пила пиньяс. Коз мӧдӧдчис увлань чӧла да небыда, ляскысис муланьыс пашкыр лапъяснас, пӧльыштіс-кыпӧдіс пу йывъясӧдзыс ас увсьыс лым буссӧ. Сійӧ сэсся дыр на киссис орччӧн сулалысь коз понӧльяс вылӧ, йӧз вылӧ, ас вылас бӧр.
— Мичаа водіс, ни ӧти чаль эз чег. Ноко ставӧн кутчысямӧй да сӧвтам доддяс.
Петкӧдісны пӧрӧдӧм козсӧ аслас вӧрсьыс, мед бӧр сувтӧдны сійӧс школа зал шӧрӧ нин да мичмӧдны-вӧччӧдны дзирдалысь чачаясӧн. Йӧктыны-сьывны кутасны сы гӧгӧр шуда челядь. А козйыс шогсьыштас неуна да медбӧрын ас кежсьыс и думыштас: «Позьӧма и овны та вылӧ, татшӧм кӧ шуда войтыр чукӧртчӧмаӧсь ме дорӧ».
