СЕРУК
Батьным сійӧ воас друг куліс. Сьӧлӧмыс, вӧлӧмкӧ, висьӧ. Гажтӧм лоис миян гортын. Пырджык чӧв олім. Сӧмын кылӧ вӧлі, кыдзи гымӧдчӧ карта вылын сюрнас миян мӧсным. Ыджыдкодь арлыда нин Серук вӧлі. Та вӧсна, гашкӧ, дугдіс вайсьыны. Медбӧрын мам шуис сдайтны сійӧс яй комбинатӧ калбас вылӧ. Ачым пӧ пӧрысь нин да, ог жӧ нин вермы вӧдитны. А ті пӧ асьныд, ковмас кӧ, выль мӧс лӧсьӧданныд.
А ме помнита на Серукӧс, кор сійӧс вайӧдісны колхоз фермаысь. Ичӧтик. Зэв вильыш. Мелі. Сьӧда-еджыда. Сійӧн и Серукнас нимтім. Видзӧдлас тэ вылӧ аслас пыр мыйкӧ виччысяна синъяснас, да сьӧлӧмыд быдсӧн шонавлӧ. А то друг чужйыштчас бӧр кокъяснас да тэрыба кутас ризъявны карта джоджті. Быттьӧ кӧсйӧ шуны, со пӧ меным кутшӧм долыд тіянкӧд.
Тӧдлытӧг быдмис сійӧ да вердіс семьяӧс уна во. Гожся асывъясӧ мам лысьтыліс да лэдзліс Серукӧс йирсьыны колхоз мӧсъяскӧд ӧтвылысь. Рытнас Серук век ачыс волывліс йӧр завор дорӧ да заводитліс нораа баксыны. Ми пыр жӧ петавлім сылы воча. А сійӧ небыда исавліс миянлысь кияснымӧс. Виччысис кутшӧмкӧ гӧснеч. Дерт жӧ, гӧснечтӧ сетлывлім. Ӧд кымын во нин ми сёйим сылысь чӧскыд йӧвсӧ.
Кор Серук тулысланьыс вайліс ичӧтик куканьӧс, ми, чой-вок, ӧта-мӧд бӧрся лэччывлім видзӧдлыны картаӧ Енмӧн сетӧмторйӧс. Ичӧтик кукань полыштіс уна йӧзлӧн петкӧдчӧмысь да пыр жӧ дзебсьыліс мам мыш саяс. А Серук эз дӧзмывлы. Сӧмын нораа бакӧстлывліс, мед эгӧ жӧ повзьӧдлӧй сылысь дзоля быдтассӧ. Но ичӧтик кукань ӧдйӧ верстяммывліс. Сэсся сійӧс торйӧдлывлісны мам дорсьыс. И тадзи вӧлі уна во.
Но воӧ жӧ тай нэм помыд. Рытсяньыс мам сёрнитчис шофёр Василей дядькӧд. Сэсся лэччис медбӧръяысь вӧдитны Серукӧс. Асывнас колхозса мӧсъяскӧд ӧтув йирсьӧдӧм пыдди Серукӧс колисны картаӧ. Мам виччысис Василей дядьӧс. Пемӧсыд пемӧс и эм. Кӧть сёрнитны оз куж, а унатор гӧгӧрвоӧ. Асывнас Серукным зэв жугыль вӧлі. Казяліс, кутшӧм меліа сійӧс медбӧръяысь дӧзьӧритіс мамным. Но весиг шы эз сетлы. Сӧмын жугыльпырысь лэдзис юрсӧ. Быттьӧ кӧсйис шуны, вӧчӧй пӧ мый кӧсъянныд, а ме тіян водзын нинӧмӧн абу мыжа. И збыльысь эз чепсась сійӧ. Вӧчліс, мый тшӧктылісны. Миянлы, челядьлы, эськӧ зэв жаль вӧлі Серукным, но мый сэсся вӧчан.
Медбӧрын воис Василей дядь аслас машинаӧн. Ми отсалім Серуклы кыпӧдчыны ас вӧчӧм пу сод кузя джуджыд кузолас. Сэсся Серук бергӧдчис миянлань да зэв нораа бакӧстіс, быттьӧ прӧщайтчис сійӧс дӧзьӧритысьяскӧд. Ме кыпӧдчи машина кузолӧ. Мамным пуксис Василей дядь дінӧ кабинаас. Тӧдлытӧг воим карӧ.
Ме пыр думайті ас кежысь, мый абу жӧ ставыс лючки вӧльнӧй свет вылас. Сы мында во вердіс миянӧс Серукным. А ми сійӧс аттьӧалӧм пыдди вузалам яй вылӧ. Кодкӧ мӧдас чӧсмасьны миян Серукысь вӧчӧм калбасӧн. Серук видзӧдлывліс ме вылӧ мелі синъяснас да быттьӧ гӧгӧрволіс менсьым шог мӧвпъясӧс.
Яй комбинатын уджалісны ыджыд тэчаса, кыз ки-кокъяса войтыр. Найӧ эз дыр думайтны. Вӧтлісны Серукӧс вески вылӧ, а сэсся йӧртісны мукӧд татшӧм пемӧсъяскӧд жӧ ӧтувъя йӧрӧ, джуджыд завор сайӧ.
Он бара-й пышйы. Ми мамкӧд медбӧръяысь матыстчим Серук дінӧ.
— Прӧстит миянӧс, вердысьӧй, — шыӧдчис мам сылань видзӧдӧмӧн.— Гашкӧ, коркӧ и ньӧръявлі либӧ ёрччыштлі тэ вылӧ. Но тэ пыр вӧлін мелі. Кымын во йӧлӧн чӧсмӧдлін. Мед жӧ Енмыс сетас тэныд мӧдар югыдас пӧтӧса олӧм.
Серук видзӧдіс миян вылӧ юрсӧ ӧшӧдӧмӧн, а синъяссьыс тюрисны ичӧтик моль кодь синва войтъяс.
— Видзӧд, мамӧ, Серукным бӧрдӧ, — шуи мамлы.
— Сійӧ ӧд гӧгӧрвоӧ жӧ, кытчӧ вайӧдісны. Ас окотасьыд некод оз кӧсйы мӧдар югыдас мунны, — синсӧ тапкӧдіс мам.
Ми чӧла вешйим завор дорысь. А Серукным, миян коркӧя вердысьным, пыр дзоргис миян вылӧ, кытчӧдз эгӧ саялӧй...
