ВОЙВЫВСА ЕНЭЖ
Вӧлі тайӧ тулыслань катовтігӧн. Асъя войнас батьыс садьмӧдіс ичӧт Петяӧс:
— Петюк, Петюк, восьтлы синтӧ! Кӧсъян мойд аддзывны?
— Кӧсъя...— унзіль йывсьыс синсӧ тілигмоз вочавидзис ичӧтик Петя.
— Сідзкӧ нӧ пасьтавлы курткатӧ, гынкӧмась да петалам кильчӧ вылӧ, — бара шуис батьыс.
Ичӧтик Петялы оз ков дасысь тшӧктыны. Радейтӧ сійӧ мойдъястӧ. Торйӧн нин, кор пӧчыс заводитас збыльтор и абутӧмтор йывсьыс висьтавлыны. Кӧть лун и вой кывзас. Но ас синъясӧн мойдсӧ эз на аддзыв. А ӧні со батьыс кӧсйӧ мыйкӧ аддзывлытӧмтор петкӧдлыны. Оз кӧ быттьӧ ылӧдлы. И ичӧтик Петя тэрмасьӧмӧн пасьтасис, гынкӧмасис да ӧдйӧджык петіс батьыс бӧрся кильчӧ вылӧ.
Сійӧ, мый аддзис ывлаысь Петя, и збыльысь шемӧсмӧдіс зонкаӧс. Ылын-ылын пӧртмасисны югыдсьыс-югыд кодзувъяс, кодъяс тайӧ кадас лоисны быттьӧ ыджыдджыкӧсь да матынджыкӧсь муланьыс. А ставнас енэжыс дугдывтӧг ворсӧдчис уна рӧма яръюгыд биясӧн. Лӧза-гӧрда-вижа би кывъяс дугдывтӧг йӧктісны енэж пасьта. То заводитлісны куслыны, то быттьӧ тӧвныр пӧльыштӧм улын выльысь ӧзйылісны да пондылісны важсьыс на ёнджыка ыпъявны помтӧм-дортӧм енэжын. Кутшӧм шемӧсмӧдана мича да весиг аслысногӧн повзьӧдчана вӧлі тайӧ би кывъясыслӧн йӧктӧм-ворсӧмыс. Ичӧтик Петялӧн топавліс быдсӧн сьӧлӧмыс тайӧ тӧдтӧм да та вӧсна гӧгӧрвотӧм мичлун вылас видзӧдігӧн. А мичасьыс-мича би кывъясыс быттьӧ зонкаӧс неригмоз дугдывтӧг йӧктісны и йӧктісны енэжас да сідзи и кажитчис, мый найӧ сотасны и кодзувъяссӧ, и мусӧ. Зонка весиг повзис тайӧ мӧвпсьыс.
— Батьӧ, батьӧ, мый нӧ тайӧ, — юаліс Петя чуймӧм да повзьӧм гӧлӧсӧн верстьӧ мортлысь.
— Мый, эн на аддзыв татшӧмторсӧ?— серӧктыштіс батьыс.— Оз ков повны мичлунсьыс. Тайӧ войвыв кыа, коді миянын сӧмын и петкӧдчывлӧ бур поводдя дырйи. Пӧрысь йӧз тай шулывлӧмаӧсь, мича да озыр гожӧм водзын пӧ тадзи пӧртмасьлывлӧ енэжыс. Гашкӧ, и збыль найӧ висьталӧны. Со кымын гожӧм нин пыр зэра да кӧдзыд вӧлі. Мед кӧть тавоыс мичаджык да шоныдджык лоас. Мед жӧ збыльмас пӧрысь йӧзлӧн шуӧмыс.
И сэк кості Петя видзӧдіс-видзӧдіс енэжас да друг аддзис, кыдзи ӧти кодзув вирдыштіс да усьны кутіс.
— Батьӧ, со кодзулыс уси!— эз вермы терпитны да горӧдіс зонка.— Со, со эстӧн!
— Абу кодзув тайӧ, — бара серӧктіс батьыс.— Посни метеоритъяс, енэжысь изъяс, му вылас гылалӧны да усигмозыс сотчӧны.
Сэсся чӧв олыштіс да содтіс:
— Бара жӧ пӧрысь йӧз шуӧны, мый кодкӧ пӧ тайӧ кадас му вылас куліс да сылӧн кодзулыс уси, а лолыс сы пыдди енэжас кайис.
— Батьӧ, збыль али мый?— юаліс ичӧтик Петя.
— Ог тӧд, гашкӧ, и збыль, — нюмъёвтіс батьыс.— Пӧрысь йӧз ӧд тадзисӧ шуӧны. Найӧ пӧ тай быдтор тӧдӧны.
— Сідзкӧ нӧ миян неважӧн кулӧм пӧльыдлӧн лолыс ӧні енэжын?— бара юаліс Петя.
— Гашкӧ, и збыль сэні.— ышловзис батьыс.
— А эз ӧмӧй позь пӧльнымӧс бӧр сэтысь миянӧ вайӧдны?— шыӧдчис медбӧрын батьыс дінӧ зонка.— Мед эськӧ важ моз миянкӧд кутіс овны. Кутшӧм лӧсьыд эськӧ сэки вӧлі. Бара мед сійӧ меным мича чачаяс кутіс вӧчавны.
— Ӧдвакӧ нин, пиук, пӧльыд бӧр локтас, — ньӧжйӧник шуис батьыс.— Кымын во нин со ола да некод на сэтысь бӧрсӧ эз бергӧдчыв.
— А ме быдма, кайла вылас да вайӧда сэтысь пӧльтӧ, — медбӧрын чӧв олыштӧм бӧрын шуис ичӧтик Петя.
— Мед жӧ тэ ног лоӧ, — вочавидзис батьыс писӧ малалігмоз.
Дыр на та бӧрын батя-пиа сулалісны кильчӧ вылын да нимкодясисны войвыв кыалӧн аслыспӧлӧс мичлунӧн, ылысса кодзувъяслӧн пӧртмасьӧмӧн. И долыд вӧлі налӧн лов вылын енэжыслӧн мойдвывса серпас вылӧ видзӧдігмоз. И збыльысь, кутшӧмкӧ аслыспӧлӧс полӧм чужліс сьӧлӧмъясын, мед жӧ эськӧ тайӧ вӧвлытӧм мича би кывъясыс эз ньылыштны му вывсьыс став ловъя ловсӧ. Ичӧтик Петя весиг куньліс синсӧ. Но войвыв кыа аслас пӧртмасьӧмнас сідзи и тшӧктіс зонкалы восьтны синсӧ да нӧшта ӧтчыд нимкодясьыштны збыльысь мойдвывса енэжӧн. И ичӧтик Петя сэки мӧвпаліс сы йылысь, мыйла нӧ век кежлӧ мунӧны кытчӧкӧ йӧзыс татшӧм мича му вылысь, мыйла нӧ найӧ оз овны тані помтӧг. Ӧд сэтшӧм лӧсьыд да гажа му вылас. Но сійӧ быдмас да збыльысь кайлас енэжас, вайӧдас сэтысь пӧльсӧ, и мукӧдъясӧс, кодъяс мунісны татысь, мед бӧр локтӧны да сэсся помтӧг олӧны му вылын.
