ИЧӦТИК ОТСАСЬЫСЬ
Нем виччысьтӧг висьмис Элялӧн мамыс. Тӧрыт на быттьӧ вӧлі дзоньвидза. Сераліс и быдӧн нылыскӧд. А талун вольпасьын куйлӧ. Чеччынысӧ оз вермы. Дугдывтӧг восӧ. Батьыс сэтшӧма повзис, мый пыр жӧ котӧртіс врачла.
Ӧчкиа, стрӧг синъяса, дзор тошка врач дыр видлаліс Элялысь мамсӧ, вӧчис укол, сетіс лекарство да медбӧрын броткӧдчигмоз шуис:
— Оз жӧ ков та выйӧдз эновтчыны. Ӧні зэв дыр ковмас бурдӧдчыны. Ачыд мыжа таысь.
— Тӧді кӧ эськӧ, — нораа шыасис мам.— Век чайтан, мый ачыс ставыс прӧйдитас. Да и больничаясӧд ветлӧдлыны кадыс абу. Лун и вой пыр лоӧ уджавны.
— Кӧсъян кӧ овны, кадыд век сюрас, — стрӧга вочавидзис врач.— Водзӧ сэсся оз нин ков эновтчыны.
Врач мунӧм бӧрын мам-бать мыйкӧ дыркодь шӧпкӧдчисны ас костаныс Эля вылӧ видзӧдлывлігмоз. Медбӧрын мам меліа шуис Элялы:
— Кывзы, дона нылукӧй. Сюруктӧ лысьтывлыны ӧні тэныд ковмас. Ме ог вермы. А батьтӧ сійӧ оз сибӧд.
Сэсся неуна чӧв олыштіс да содтіс:
— Пасьталан менсьым халатӧс да чышъянӧс, мед сійӧ лэдзас ас дінас.
— Сюрукыд сибӧдас менӧ?— рама юаліс Эля.
— Тэнӧ, ныв морттӧ сибӧдас. Оз кут ыръянитны, — вочавидзис мамыс.— Бура ӧд тӧдсаӧсь ӧта-мӧдныдкӧд.
Эля сӧмын довкнитіс юрнас. Дерт жӧ, тӧдсаӧсь. Гожӧмнас быд рыт Эля йӧртлывліс Сюрукнысӧ картаӧ няньторйӧн чӧсмӧдлігмоз. Пӧскӧтина вылысь локтӧм бӧрын Сюрук пыр и торйӧдчывліс мукӧд мӧсъясысь да тэрмасьӧмӧн матыстчывліс Элялань чӧсмасянторйысла, солӧн киськалӧм няньторла. А сэсся нывкалысь кияссӧ исалігмоз пыр жӧ мӧдӧдчывліс сы бӧрся карталань.
Ӧні Эля ставсӧ вӧчис сідзи, кыдзи и тшӧктыліс мамыс. Халатасис да чышъянасис. Босьтіс ӧти киас пӧдӧнча, а мӧдас— дэбыд ва ведра да лэччис картаӧ. Сэні Сюрук важӧнкодь нин виччысис Элялысь мамсӧ, ассьыс кӧзяйкасӧ. Но тайӧ пӧрйӧ нывкаӧс аддзӧм бӧрын мӧс кӧсӧйтчыліс сы вылӧ да раминика бакӧстіс:
— Му-у-у.
Быттьӧ кӧсйис юавны: кӧні нӧ пӧ менам кӧзяйкаӧй, мыйла пӧ тэ локтін, а эз сійӧ.
Но Эля эз повзьы Сюрукысь. Вайис яслиас кос турун. И мӧс вом тырнас кутіс азыма няклявны пӧтӧса кӧрымсӧ. А сэк кості Эля мыськаліс мӧслысь нёньяссӧ дэбыд ваӧн да дугдывтӧг шуаліс мамсяньыс кывлӧм кывъяс:
— Тӧлӧ-тӧлӧ. Эн бергӧдлы юртӧ. Сёй, менам вердысьӧй, сёй, менам мусаӧй.
Сэсся Эля пуксис джекпом вылӧ да кутчысис Сюруклӧн нёньясӧ. Кутшӧм сьӧкыд вӧлӧма тайӧ уджыс. Мамыс эськӧ велӧдлывліс нин нывсӧ лысьтысьны. Но сылӧн синъяс улын ставыс быттьӧ кокниа артмывліс да и ачыс верстьӧ морт отсасьлывліс.
А ӧні Эля ӧтнас. Да и том мӧслӧн нёньясыс ёна зэлыдӧсь вӧлӧмаӧсь. Мый вынсьыс Эля нетшкӧ найӧс, кыдзи велӧдіс мамыс. И нёньяс улысь йӧлыс киссьӧ пӧдӧнчаӧ:
— Руз-раз, руз-раз...
Мудзискодь нин Эля, а пӧдӧнчаыс век на джынъя. И кор нӧ волас помыс. Весиг ньылӧм войтъяс тыдовтчисны нывкалӧн плешкас. Сэк кості Сюрук кыдз тай чужйыштчис бӧр кокъяснас. Муртса эз пӧрӧд и пӧдӧнчасӧ, и асьсӧ Эляӧс. Бур, мый нывка кужис кутчысьны да удитіс вештыштны пӧдӧнчасӧ. А ачыс сэк кості дугдывтӧг шуаліс:
— Тӧлӧ-тӧлӧ. Сёй менам дитюкӧй, сёй, менам вердысьӧй. Эн бергав.
Медбӧрын кутіс жӧ тырны пӧдӧнчаыс. Да и Сюруклӧн нёньясысь помасис йӧлыс. Эля чышкыштіс плешсьыс ньылӧмсӧ, вештіс пӧдӧнчасӧ да нӧшта сёдаліс Сюрукӧс, коді эз нин сэсся видзӧдлы Эля вылӧ. А ачыс ыджыд морт моз киас пӧдӧнчаӧн пырис керкаӧ.
— Мамук, менам лысьтыссис, — нимкодьпырысь шуис Эля, а сэсся содтіс:
— Но и вильыш вӧлӧма Сюрукыд, муртса пӧдӧнчаӧс эз пӧрӧд.
— Ме жӧ тэнӧ велӧдлі, — воча шуис мамыс.
— А ме ставсӧ сідзи и вӧчи.
— Но и бур, — шыасис бара мамыс да сэсся неуна чӧв олыштӧм бӧрын содтіс:
— Со и отсасьысь менам быдмис.
