ӦЛЬӦКСАН ВЕТЛІС ПАРИЖӦ
Ичӧт Ӧльӧксан ёна радейтӧ видзӧдны телевизор. Торйӧн нин, кор петкӧдлӧны суйӧрсайса мича каръяс. Сэки зонмӧс ньӧрйӧн он вӧтлы уна рӧма экран дорысь. Ачыс сійӧ олӧ сиктын. Ветлӧдлӧ ас коддьӧмъяскӧд начальнӧй школаӧ. А рытнас ывлаын ёртъясыскӧд ворсыштӧм да урокъяс вӧчӧм бӧрын пыр и пуксьӧ телевизор водзӧ да пульт отсӧгӧн заводитӧ корсьны мойдын кодь мича каръяс йылысь телефильмъяс, кытчӧдз мамыс оз вӧтлы писӧ узьны.
Тадзи жӧ со ӧтчыд сійӧ личкис пультӧ, и экран вылын петкӧдчис Париж. Ӧльӧксан некор на эз волы гырысь каръясӧ. Сӧмын тай кыкысь кымын Сыктывкарӧ бать-мамыскӧд ветліс. Но комияслысь юркартӧ ӧд Парижкӧд он ӧткодяв. И ӧні сійӧ вомсӧ паськӧдӧмӧн видзӧдіс мирын медмича каръясысь ӧти вылӧ. Со и Жан Эйфельлӧн куимсё метр судта башнялӧн мыгӧрыс петкӧдчис. Сэтшӧм мича да джуджыд! Сы серти ӧд унаӧн и тӧдӧны Парижтӧ. А со Ен-мамлӧн ыджыд соборыс, кытчӧ дугдывтӧг пырӧны йӧзыс нимкодясьыштны тайӧ мича важся вичконас. Чуймӧдіс аслас ыджданас Ӧльӧксанӧс и Триумфальнӧй арка. Вермылӧмаӧсь жӧ кыпӧдны та ыджда стрӧйбасӧ сэтчӧс олысьяс. А сы дінті дугдывтӧг журъялӧны и журъялӧны машинаяс. И кажитчӧ Ӧльӧксанлы, мый тайӧ аркаыс ӧні чуймӧмӧн видзӧдӧ вылісяньыс машинаяслӧн да йӧзлӧн жуӧм вылӧ. Ёна воис зонкалы сьӧлӧм вылас и Луврса музей, и Вандомса изэрд вылын джуджыд из сюръя, и Гранд-Опера театрлӧн мичасьыс-мича стрӧйбаыс, и Сорбоннаса университет. А насянь неылын визувтіс Сена ю да юкис Парижсӧ кык пельӧ. Ю шӧрас Сите ді вылын меститчӧмаӧсь зэв мича дворечьяс. Сэтшӧмъяссӧ Ӧльӧксан некытысь на эз аддзыв. Сена кузя дугдывтӧг кывтӧны-катӧны ыджыд и ичӧт суднояс, мотора пыжъяс. Уличаяс тырӧмаӧсь долыд чужӧма йӧзӧн. Тэрыба кытчӧкӧ восьлалігмоз найӧ дугдывтӧг сёрнитӧны ӧта-мӧдныскӧд гӧгӧрвотӧм кыв вылын.
«Ок, эськӧ ветлыны кӧ сэтчӧ да кӧть недыр олыштны тайӧ мича карас», — мӧвпыштіс ас кежсьыс Ӧльӧксан.
— Мам, а меным Парижас позяс коркӧ ветлыны? — шыӧдчис зонка мамыс дінӧ.
— Мыйла нӧ оз, — вочавидзис мамыс. — Ӧні быдтор позьӧ. Сӧмын быдман да сэки. Но колӧ бура велӧдчыны, мед мӧдысь уна сьӧм пондін нажӧвитны. Парижад ветлӧмыд ӧд зэв дона сувтӧ.
Ӧльӧксан весиг нимкодьысла горӧдіс да кутіс кекӧначасьны:
— Быдма да збыльысь ветла тайӧ карас!
А войнас сійӧ аслас вӧтын вӧлі нин Парижын. Кайліс Эйфельлӧн башня вылӧ да чеччыштіс сэсянь парашютӧн. Сӧмын парашютыс эз пыр жӧ лэччы муас, а лэбач моз ньӧжйӧник гӧграліс ыджыд кар весьтӧд. И бара Ӧльӧксан воліс сылы тӧдса нин уличаяс вылӧ. Латинскӧй кварталын сёрнитіс студентъяскӧд, нимкодясис сэтчӧс художникъяслӧн ывлаӧ петкӧдӧм картинаясӧн, прӧйдитчис Сена ю пӧлӧн, медбӧрын воліс и Версаль дворечӧ.
Мӧд лунас школаын аслас ёртъясыскӧд паныдасигӧн Ӧльӧксан друг шуис:
— А тӧданныд, ме тӧрыт волі Парижӧ.
— Эн сӧр, — гораа вочавидзис сылы Ӧрте ёртыс. — Тӧрыт ӧд ми тэкӧд рытывбыд ворсім. Кор нӧ Парижас удитін ветлыны? Ылӧдчан кӧ-а?
Ӧльӧксан недыр кежлӧ ланьтыштліс да шуис:
— А ме вӧтӧн ветлі.
Ёртъясыс сӧмын серӧктісны. Но и но! Шуас жӧ серам вылад! Но Ӧльӧксан друг кутіс висьтавлыны ассьыс вӧтсӧ. И сэтшӧм бура сылӧн артмис. Казьтыштіс и Эйфельлысь башнятӧ, и Ен-мамлысь собортӧ, и Луврса музейтӧ, и Сорбоннаса университеттӧ, и мича Сена ютӧ, и Триумфальнӧй аркатӧ.
А ёртъясыс сӧмын вомъяснысӧ паськӧдӧмӧн кывзӧны Ӧльӧксанлысь висьтсӧ. Но и но! Кытысь сійӧ та мындасӧ тӧдӧ? Збыльысь ӧмӧй ветліс? Али вӧтнад быдторсӧ позьӧ аддзывны да быдтор тӧдмавны? Но сюсь Ӧльӧксаныд сӧмын ӧтитор эз висьтав, мый тӧрыт сійӧ Париж йылысь зэв интереснӧй телефильм видзӧдіс.
Медбӧрын Ӧрте ёртыс эз вермы терпитны да юаліс:
— А кыдзи нӧ тэ французъясыдкӧд варовитін? Тэ ӧд налысь сёрнисӧ он гӧгӧрво и на ногӧн он куж сёрнитны?
— Вӧтнад быдӧнлысь сёрнисӧ гӧгӧрвоан, — пыр жӧ вочавидзис Ӧльӧксан. — Сэтшӧм нин вӧтыдлӧн выныс. А ме быдма да, кӧть мый дон тайӧ оз сувт, быть ветла Парижад.
И бара Ӧльӧксанлӧн ёртъясыс муртса эз серӧктыны. Но аддзисны зонкалысь югъялысь синъяссӧ да пыр и ланьтісны. Эз тӧдны, мый шуны. Мый вӧчан. Сэтшӧм нин налӧн Ӧльӧксан ёртыс. Шуис кӧ, быть вӧчас.
