ГОРТ ВИДЗЫСЬ
Епӧ Ӧле да Ӧньӧ Ӧвдей орчча керкаясын олӧны. Зэв лада войтыр. Важысянь ёртасьӧны ӧта-мӧдыскӧд. Эмнас и абунас зільӧны юксьыны. Сідзжӧ и налӧн челядьыс то ӧти ордас, то мӧд ордас чукӧртчӧмаӧсь. Ёрта-ёрттӧгыс овны оз вермыны. Ӧтлаын лэччывлӧны вадорӧ мык да ёкыш вугравны. Ӧтлаын кайлывлӧны вӧрӧ чӧдлач да чӧд вотны.
А неважӧн Ӧвдейлӧн Альма понйыс нӧбтыр понпи вайис. Ӧні Альма унджык кадсӧ гатшӧн куйлӧ да нёньӧдӧ ассьыс ичӧт быдтасъяссӧ. Мӧдъясыс пӧттӧдзныс нистасны мамнысӧ да сэсся ӧта-мӧд берданыс топӧдчӧмӧн узьӧны. А Ӧлелӧн да Ӧвдейлӧн челядьыс пон семья дорын гӧгралӧны да малыштлывлӧны гӧнтӧм на понпиянӧс. Мӧдъясыс пыр жӧ пондӧны нора никӧстлывлыны. И Альма на бӧрся гораа заводитӧ никсыны да быттьӧ кӧсйӧ шуны, энӧ пӧ дӧзмӧдӧй менсьым быдтасъясӧс. А челядьлы окота ворсны понпияныдкӧд.
Аддзис найӧс Ӧвдей да и шуӧ Ӧле ёртыслы:
— Кывзы, Ӧльӧксан, гашкӧ, босьтан ӧтиӧс на пиысь. Со ӧд кутшӧма тэнад челядьыд радейтӧны ичӧт пемӧсъястӧ. Жаль найӧс шыблавны. Мед эськӧ бур киясӧ веськаласны да быдмасны. Да и тэнад горт видзысьыд лоас.
— Кутшӧм нин меным видзысь колӧ, — вочавидзис Ӧле. — Кодкӧ да кодкӧ миян пиысь пыр гортын. А понйыд сӧмын весьшӧрӧ увтны кутас да дӧзмӧдчыны.
Но сэки Ӧлелӧн Митя да Витя пияныс шыӧдчисны батьыс дінӧ:
— Босьтам, босьтам, батьӧ, со эсійӧ сьӧд-серасӧ. Быдмыштас да миянлы бур ёртӧн лоас. Ӧтлаын кутам вӧрӧ да вадорӧ ветлыны. И ошсьыд да кӧинсьыд ог кутӧй повны.
Эз вӧв эськӧ окота Ӧлеыдлы понпитӧ босьтны. Но мый вӧчан ичӧтъясыдкӧд. Да и Ӧвдей ёртсӧ эз жӧ вӧв окота дӧзмӧдны. Ӧд сылы век жӧ ковмас кытчӧкӧ инавны понпиянтӧ. Босьтіс киас сьӧд-серасӧ да мӧдӧдчис гортланьыс. А сы бӧрся нимкодьпырысь чеччалігмоз котӧртісны Митя да Витя.
Альма эськӧ нораа увтігмоз уськӧдчыліс жӧ Ӧле бӧрся. Кытчӧ нӧ пӧ менсьым чужтӧмторсӧ пышйӧдан. Но сэки садьмисны да нӧшта нораа кутісны никсыны сылӧн мукӧд быдтасъясыс. Альма легнитіс бӧжнас да юрсӧ ӧшӧдӧмӧн бергӧдчис бӧр.
А Ӧлелӧн пияныс нимтісны ассьыныс понписӧ Пармаӧн да овмӧдісны кильчӧ улас. Батьыс вайис налы кыськӧ ыджыд пу ящик, вӧчис сыысь чом, вольсаліс пытшкас важ фуфайка да понпиыдлы зэв кыпыд оланін артмис. Сэні и кутіс узьлыны Пармаыд.
Да ӧд ӧдйӧ сійӧ кутіс быдмыны. Тыдалӧ, бур пӧрӧдаыд тӧдчис. А Ӧлелӧн кыкнан пиыс лун-лун ноксисны Пармакӧд. Котравлісны нин сыкӧд кыр горулын визувтысь ю дорӧ. Кӧть эськӧ понпиыд вуграсигад ёнджыкасӧ мешайтчывліс. Аддзас, кыдзи Митя да Витя лэпталӧны ваысь весьт кузьта мыкъясӧс, ёкышъясӧс да пыр жӧ гораа кутас увтны. Окота и сылы ворсыштны чеччалысь чериясыскӧд. Детинкаяс эськӧ вӧтлӧны бокӧджык вильыш понпиӧс, но мӧдыд оз ӧвсьы. Та вӧсна и ваын уялысьяс шызьӧны, кутшӧм нин чери кыйӧм. Шыбитасны сэки зонпоснияс шатинъястӧ бокӧ да дурмытӧдзныс ворсасны Пармакӧд. А вӧрӧ сійӧс эз на лысьтны босьтлыны. Ичӧт на пӧ да кытчӧкӧ ылалас. Домавлісны кильчӧ дораныс. И Парма сэки дыр нораа никсывліс.
Рытнас удж вылысь волывліс детинкаяслӧн батьыс. И Парма дыр бергавліс Ӧлелӧн кок улас. Тӧдіс ӧд, коді сылӧн збыль кӧзяиныс. А Ӧле босьтлывліс сійӧс кияс вылас да малалігмоз меліа броткывліс:
— Мый вылӧ бара ме тэнӧ видза-а? Мый тэ меным бурсӧ ваян? Но челядьлы кӧ колан, мед инӧ.
Сэк жӧ прав вӧлӧма Ӧвдей ёртыс. Горт кутысьыд збыль колӧ. Ӧтчыд арланьыс, кор Парма ыджыдкодь нин лои, телевизор видзӧдӧм бӧрын ставӧн водалісны узьны. Парма, кыдзи и век, кильчӧ улын домӧд йылын куйліс. И асъявылыс нин сійӧ кутіс зэв скӧрысь увтны. Ӧле пыр жӧ садьмис да дӧзмӧмпырысь мӧвпыштіс, мый нӧ пӧ йӧй понпиыд увтӧ, пальӧдӧ узьысьясӧс. Но нинӧм он вӧч. А, гашкӧ, и збыль мыйкӧ лои? Пасьтасис да петіс руа ывлаӧ. Руыс гартчис гӧгӧр да та вӧсна нинӧм эз тыдав. Сэк жӧ Парма лёкысь эргис да кыскис кӧзяинӧс водзӧ. Но мешайтіс дом поводыс. И друг Ӧле кыліс теплица ӧдзӧслысь дзуркнитӧм шы, лэдзис понйӧс да уськӧдчис сэтчань. Но шышъясыд, мыйӧн кылӧмаӧсь понлысь увтӧм шытӧ, чепӧсйӧмаӧсь бӧр, абу слӧймӧмаӧсь нетшкыны ӧгуреч-помидортӧ... И Ӧле сӧмын малаліс ярмӧм понйӧс тшӧтьӧдыс да шуаліс:
— Молодеч тэ менам, ӧні гӧгӧрвоа, мый абу дась нянь сёйысь. Збыльысь, горт кутысь и эм.
Та бӧрын Ӧле аслас челядьыс моз жӧ мӧдіс пыдди пуктыны Пармаӧс.
