ИЛЛЯ НЫРД ВЕСЬТЫН ЕРОПЛАН


Илля нырдыс кыпӧдчӧма миян грездлӧн лунвылын да быттьӧ зільӧ ӧдйӧджык котӧртны-пышйыны Эжвалань. Но туйсӧ потшӧны джуджыд сёнъясті визувтысь шоръяс. Челядьдырйи тӧвъяснас медся ёна радейтлім исласьны буретш сылӧн нырд вывсянь. Ӧддзӧдчан лызьнад да тӧвныр моз тюран увлань, весиг сьӧлӧмыд ыркмунлӧ. Нырд вывсьыс ёсь тӧлыс пыр жӧ кытчӧкӧ нуӧ усьӧм лымсӧ да та вӧсна тулыснас сійӧ медся водз мездысьӧ еджыд эшкынысь. Увтасінъясын куйлӧны на лым толаяс. Но нырдсӧ кытшалысь сёнъясын бузгӧны нин садьмӧм шоръяс. А ылі лунвылын веретяяс костӧд тыдалысь Эжва ю вылын заводитӧма лӧзӧдны йиыс. А Илля нырд вылас кос нин. Со и зонкаяс медводз чукӧртчылісны сэтчӧ котралыштны-ворсыштны кӧмтӧм кокӧн. Ӧд кузь тӧвсьыд мудзӧма нин. И окота гожӧмыскӧд мукӧдысь водзджык киасьны. И Паш Вась Шурик, и Петрӧ Вань Коль, и Ёгор Миш, и Мишӧ Петь Вань и уна мукӧд зонпосни ставӧн танӧсь. Ставлы нимкодь, мый со бара кутісны матыстчыны шоныд лунъяс.

Регыд Эжва вылысь мунас рыжмӧм йиыс. Тӧвся узьӧм бӧрын юыс веськӧдлас ассьыс коссӧ да ӧд вывсьыс матыстчылас сикт горулӧдз. А сэсся вынсӧ песас да бӧр сетчас гожся берегъясӧ. Сэки и воас ми воклы праздникыс. А ӧні нырд вывті котралігмоз ми корсюрӧ видзӧдлывлам веретяяс коласын тыдалысь садьмысь Эжва вылӧ. Регыд нин, регыд ваыс воссяс. А миянлы ӧні и тані гажа.

Но эз сӧмын тайӧн кыскы Илля нырдыс ас дінас. Луншӧр гӧгӧр, ӧти и сійӧ жӧ кадӧ, джуджыд мыльк весьтті лэблывліс Сыктывкарлань самолёт. Ворсӧмъясӧ ылалӧмӧн ми вунӧдлывлім нин сы йылысь. Кӧть эськӧ быдӧн ас кежысь виччысис сійӧс. Но самолётыд быттьӧ тӧдіс миян гуся кӧсйӧм йылысь да пыр тыдовтчывліс ас кадӧ. И сэки миян вунліс став ворсӧмыс. Чатӧртчӧмӧн видзӧдім, кыдзи самолёт вочасӧн матыстчӧ нырд весьтӧ.

— Ероплан, ероплан! — ӧта-мӧд вежмӧн горӧдлывлім ми да котӧртлім сы бӧрся. Тадзи сэки шулім самолётсӧ. Мыйлакӧ, чайтсьыліс, мый тайӧ ыджыд кӧрт лэбачыс казялас миянлысь горзӧмнымӧс да быть пуксьылас грездсайса лымъя на эрд вылӧ. Но самолётыс кытчӧкӧ тэрмасис аслас могъясӧн да ылыстчис миянысь пыр ылӧджык и ылӧджык. А миянлы котӧртны вӧлі некытчӧ нин. Нырд помын туйсӧ потшисны шоръяс.

И сэки ми пуксьывлім нырдвывса шоналӧм нин лыа му вылӧ да, муртса тыдалысь самолётсӧ синмӧн колльӧдігмоз, заводитім висьтасьны ӧта-мӧдлы. Окота вӧлі, дерт, тӧдны, кутшӧм вӧлі тайӧ самолётыс да кодъяс сэні лэбисны. Ставӧн ӧтвылысь шулісны, мый, дерт, сійӧ пуксяс Сыктывкарӧ. А сэки сійӧ кажитчыліс миянлы ылын-ылын. И быдӧнлы миян пиысь окота вӧлі волыны сэтчӧ, кӧть ӧти синмӧн видзӧдлыны сэтчӧс олысьяс вылӧ.

Кодсюрӧ сэки ошйысигмоз кутлісны висьтасьны асланыс матыссаяс йылысь, кодъяслы усис шуд веськавны да овмӧдчыны сэтчӧ. И ӧні тайӧ карса нин олысьясыс сӧмын корсюрӧ волывлісны асланыс чужан грездӧ. Дерт жӧ, вайлісны козинъяс да пызан сайын пукалігъясӧн ошйысьлісны асланыс олӧмнаныс. А налӧн бать-мамыс вомнысӧ паськӧдӧмӧн кывзывлісны ныв-пиыслысь висьтасьӧмсӧ да синвасӧ чышкалігмоз мӧвпавлісны сы йылысь, мый со эз ло весьшӧрӧ быдтӧма найӧс, мый быдтасъясныс оз мукӧд моз сьӧд удж бертны, а сӧстӧм, мича кӧм-паськӧмӧн да кӧмкотӧн ветлӧдлӧны карса уличаяс кузя, кокни сьӧм нажӧвитӧны. А сэки миянлы и збыльысь кажитчыліс, мый карад ставыс кокниа олӧны. Сійӧ кадӧ сиктад нажӧткаыд зэв сьӧкыда сюрлывліс. Уна пӧсь ковмывліс кисьтны. Торйӧн нин сэки ошйысьлісны асланыс гӧсьтъясӧн мекӧд орччӧнджык олысь тшӧтшъя ёртъяс, кодъяслы вӧлі мый висьтавны. Ме сӧмын завидьпырысь кывзывлі найӧс. Кутшӧмджык нӧ эськӧ сійӧ, карса кыпыд да гажа олӧмыс? Окота вӧлі ӧдйӧджык быдмыны да мукӧд моз жӧ овмӧдчыны тайӧ карас. Та йылысь миян пиысь уналӧн гуся кӧсйӧмным и вӧлі йитчӧма. Кыскис сэтчӧ медводз Илля нырд весьтті лэбысь самолётыс. Сійӧ быттьӧ аслысногӧн юӧртліс миянлы, мый эм кӧнкӧ ыджыд кар, а сэні аслыспӧлӧс да гуся олӧм.

И ставыс артмис быттьӧ тӧдлытӧг. Весиг эгӧ кужӧй чайтлыны, мый тадзи лоас. Вочасӧн быдмим-верстяммим. Илля нырдӧ оз нин вӧлі сэтшӧма кыскы. Да и самолётыд важӧн нин миянӧс дугдіс шензьӧдны. Да и карад бур туйӧд позис веськавны. И со воис кад да мукӧд моз жӧ ми лоим карса олысьясӧн. Кодлыкӧ унджык удайтчис олӧмас да сійӧ вылӧджык кыпӧдчис. Но кодлыкӧ, кыдзи и сиктын, нажӧткаыд сьӧкыдпырысь чуктывліс. Но быдӧн миян пиысь, сиктысь петлӧмаясыс, сідзжӧ кутіс лыддьыны асьсӧ карсаӧн.

Сӧмын тай уличаяс вылын корсюрӧ паныдасигӧн векджык варовитам ас кыв вылын сы йылысь, кыдзи нин олӧны-вылӧны миян чужанінын, кодъяс ловъяӧсь да кулӧмаӧсь, кодъяс водзӧ быдмӧны. И кажитчӧ сэки, мый ме бара вола аслам челядьдырӧ. Казьтывла найӧс, кодъяскӧд ӧтлаын чужлі-быдмылі, ӧтлаын уджавлі муяс да видзьяс вылын, вуграсьлі кузь гожся лун-войясӧ Эжва дорын. И сьӧлӧмӧс нюкыртлывлӧ, кор кывла, мый со бара челядьдырся ӧти ёрт эновтӧма тайӧ шондіувса олӧмсӧ. Збыльысь, тыдалӧ, ӧні гудыр-гадыр вӧснаыс унаӧн нин менам тӧдсаяс пиысь мунісны мӧдар югыдӧ. И кажитчӧ сэки меным, мый уна во чӧжӧн сідзи и эг сяммы лоны карсаӧн. Пыр на вӧтася сиктса вӧтъяс.

Быттьӧ пукала пызан сайын бать-мамкӧд орччӧн, пывся важ пывсянын, лэптала гырысь сын-ёкышъясӧс Кылӧгвадйысь. Сідзкӧ, збыльысь он вермы ылӧдлыны асьтӧ. Сьӧлӧмыд пыр кутас кыскыны сэтчӧ, кӧні чужлім-быдмылім, кӧні куйлӧны кыз му улын тэнад бать-мамыд.

Со и сьӧлӧмын важ моз заводитӧ тіпкыны, кор кадысь-кадӧ туйӧй выльысь вайӧдӧ менӧ чужанінӧ. Талунъя чужан грездӧй абу нин важ кодьыс. Эз лоны важся олысьяс, кодъяс коркӧ велӧдлісны менӧ уна бурторйӧ. Абуӧсь нин и налӧн керкаясыс. Уна выль йӧз, кодъясӧс ог нин тӧд, олӧны. Метӧг чужисны-быдмисны найӧ. А ме медводз веськӧдчыла шойна вылӧ копыртчывны важӧн нин кулӧм бать-мамлы. Сэсся нин налӧн керкаын, кӧні ӧні олӧ Марья чойлӧн семьяыс, казьтывла сійӧ кадся вояссӧ, юася ӧнія олӧм йылысь. Оз кокниа овны Ивадорсаяс. Но пыр на тай лолалӧ грездыс, коді сетліс меным олан вынсӧ. И сэки пыр жӧ волӧны юрӧ Илля нырдын челядьдырся ворсӧмъясыс да юр весьтті лэбысь самолётлӧн мыгӧрыс. Тайӧ самолётыс кыскис менӧ ыджыд карӧ, но дзикӧдз карсаӧн вӧчны эз и вермы. Со весиг менам ёртъяс пиысь ӧткымынӧн бӧр овмӧдчӧны асланыс чужанінас. Кыдзи коркӧ завидьтылі карын олысьяс вылӧ, ӧні сідзжӧ завидьта чужан грездӧ бӧр воысьяслы. Гашкӧ, коркӧ тайӧ жӧ самолётыс бӧр вайӧдас менӧ бать-мамлӧн чужанінӧ.


Гижысь: 
Гижӧд
Илля нырд весьтын ероплан
Жанр: 

lkejrlkelkrgner klrjnelknfrkl ekjnrjkenfrej

1