АЯ-ПИА

Радейтіс Ӧндрей волывлыны Николай Петрович ордӧ. Ӧд мыйыс сылӧн сӧмын эз вӧв! Керкаыс тырӧма быдсяма аппаратуранас. Уджаліс Петрович, кыдзи сійӧс ыдждӧдлісны сиктсаяс, клубса заведующӧйӧн, нуӧдіс кружокъяс, велӧдіс челядьӧс фотографируйтчыны, петкӧдлыны кино, чукӧртны прӧстӧйиник радиоприёмникъяс. Районса уна сиктын стенъясысь позьӧ аддзыны кинозвездаяслысь да рок-группаяслысь мичаа вӧчӧм фотокарточкаяс. Тайӧ ставыс — Петровичлӧн удж. Сійӧ киноплёнка вылысь вуджӧдаліс налысь мыгӧръяссӧ фотобумага вылӧ и вузавліс донтӧминика йӧзлы. А радейтана артистъясыдлысь фототӧ быдӧн ньӧбас. Гижаліс Петрович и магнитофон плёнка вылӧ радио вылысь моднӧй суйӧрсайса ансамбльяслысь сьыланкывъяс да инавліс том йӧзлы. Медводз сиктсаяс пиысь ньӧбис видеомагнитофон да видеокамера. Рытъяснас, кор том йӧз клубысь мӧдасны разӧдчавны нин, Петрович шулывліс: «Час, коркӧ бӧръям кад да снимайтам ми асланым олӧм йылысь кино». И тайӧн нӧшта нин ёна ыззьӧдлывліс зонпосниӧс. Сёрӧдз пукавлісны челядь котыр завклуб дорын рытъяснас. Бать-мам эз жӧ вӧвны талы паныд, ӧд син водзынӧсь, кӧть нин оз куритчыны да пакӧститны.

Гожся югыд шонді прамӧя нин чинтіс ассьыс жарсӧ, гӧрдӧдіс да матыстчис войвывса вӧрлӧн пу йывъяслань, кор Ӧндрей локтіс гортас. Мамыс ноксис мыйкӧ кӧтшас пельӧсын, бергӧдчыліс ӧдзӧс дзуртыштӧмӧ, чӧвтліс шог синъяссӧ пиыс вылӧ да бара мӧдіс гартны ассьыс помасьлытӧм уджсӧ.

— Кӧні нӧ вӧлін, пиук, — юаліс сійӧ Ӧндрейлысь.

— Клубын Петровичкӧд фотокарточкаяс вӧчалім.

— Вайин али мый? Петкӧдлы.

— Эг. Найӧ ваӧсь да косьмӧны.

— Батьтӧ некытысь эн аддзыв?

— Эг. Абу ӧмӧй гортын?

— Век на тай эз лок-а, — ышловзис мамыс.

— Вай ме ветла корсьны, — вӧзйысис Ӧндрей.

— Оз ков. Коркӧ ӧд воас жӧ сэсся. Сёйышт бурджык да вод.

Детинка пач водзын тэрыба юис картупеля шаньгаӧн йӧв да петіс сарайӧ, кӧні важ пу крӧвать вылын сылӧн зэвтӧма вон. Зіля пӧрччис вылыс паськӧмсӧ, ӧшӧдіс вон сюр вылас да суныштіс эшкын улӧ. Кӧдзыд вольпасьын первойсӧ йирмӧг босьтліс да Ӧндрей кӧлач моз гартыштчис, вайӧдіс пидзӧсъяссӧ тшӧка бердӧдзыс. Но вочасӧн шоналіс. А юрас бергалісны быдсяма мӧвпъясыс. Думайтсис Петрович йылысь, ас йывсьыс, школа помалӧм йылысь. Да ӧд мыйыс сӧмын оз волы юрас дас куим арӧса детинкаыдлы... Вот сійӧ быдмас да лоас Петрович кодьӧн жӧ, а колӧкӧ, и сыысь на сюсьджыкӧн. Батьыслысь на кужанлунъяссӧ тшӧтш ӧтлаӧдас и. Сэки мӧдасны сійӧс сиктсаяс ыдждӧдлыны Васильевичӧн, ылісянь чолӧмасьны, корлыны лӧсьӧдны телевизор либӧ радиоприёмник. А Васильевич некодлы оз мӧд ӧткажитны. Сӧмын юны да водкаӧн уджсьыс босьтны оз кут. Вочасӧн ӧти серпасыс кутіс кайны мӧд вылӧ, ставыс гудыртчис и детинка чӧскыда унмовсис. Мамыс петавліс сарайӧ, лӧсьӧдыштіс сылысь шебрассӧ, малыштіс муса пиыслысь юрсӧ, сэсся гольс-игналіс посводз ӧдзӧссӧ да пырис узьны.

Асывнас налӧн керкаӧ пырис ыджыд шог, мыйысь семьяыслӧн олӧмыс веськавліс джуджыд шыбӧльӧ, сьӧкыда вермис сэтысь петнысӧ да нэм кежлас колис чорыд вурысӧн Ӧндрей сьӧлӧмын.

Войнас сиктын петкӧдӧмаӧсь магазин. Бӧръя кадас татшӧм лоӧмторйыс абу нин дивӧ: быд лун тай кузь киа йӧзыд то ӧтилаысь, то мӧдлаысь мыйкӧ шышнитӧны. Но мед та вылӧ петіс сылӧн батьыс!?... Та йылысь Ӧндрей весиг мӧвпыштлыны эз кужлы. Дерт, бӧръя кадас вина румкатӧ эз нин бӧрыньтлыв, мукӧддырйи и прамӧя сюрлывліс тайӧ налькъяс. Но мед гусясьны... татшӧмыс сылӧн некор эз вӧвлы.

Тӧрыт батьыс асывсяньыс муніс Пӧлудь Марьялы пач тэчны да бӧрсӧ эз на во гортас. Эштыліс мамыс ӧшинь дорын кыйкъявны рытывбыд, корсьны тай эз жӧ сьӧлӧмыс лэпты мунны, кӧть и колӧма ассьыс чорыдлунсӧ венны да. Сэки, колӧкӧ, ставыс мӧд ногӧн артмис. Юктӧдӧма, вӧлӧмкӧ, нывбабаыд мастер морттӧ да нӧшта на сьӧрсьыс кузь голяа водка доз сетӧма. А кыдзи нӧ? Он кӧ аттьӧав, кыдз колӧ, мӧдысь сэсся и матыстчынытӧ, ковмас да, он лысьт. А пач тэчысьыд сиктын ӧні Митрей Вась кындзи, позьӧ шуны, некод эз и коль. Кодсюрӧ аслыныс тэчалӧны жӧ да, но ӧд киыд оз на сибав Васьлӧн моз. А сылӧн пачьясыд чачаяс кодьӧсь артмӧны, керка пытшкӧсыд быттьӧ серӧктӧма. И кӧзяйкаяс ошкӧны, бура пӧ сёян-юаныд пусьӧ, да и шаньгаыд оз сотчы.

Тадзи мастерлуныс надзӧникӧн и торкис Митрей Васьлысь оласногсӧ. Бӧръя кадас, кор олӧмыс жмитыштіс сиктса олысьясӧс, быдӧн уськӧдчисны ас керка стрӧитны. Выль короминаяс тшакъяс моз мӧдісны кыпавны. А мый медся коланаыс миян войвылын керкаад? Дерт жӧ, бур крестьянскӧй пач. Вот и оз бырлы уджыс пач тэчысьыдлӧн. Сӧмын на ӧтилы тшынӧдз вайӧдас пач, а мӧд нин копрасьӧ, корӧ отсавны. Вась бӧрыньтчыны оз куж, кыдзкӧ абу лӧсьыд, ӧд ас йӧз, лыддьӧдлыны кӧ заводитан, то коді ылісяньджык, коді матысяньджык, а ставыс рӧдвуж.

Ӧндрейлӧн мамыс бӧръя кадас верӧсыслӧн юӧм вӧсна дзикӧдз косьмис, пыр кыз синваӧн бӧрдӧ, кор кӧзяиныс абу гортас. Торйӧдчыны нин мӧвпыштліс, но ӧд шунытӧ кокни, а мый батьтӧгыд вӧчны кутан нёль челядьнад? Мый пызан вылад ваян, мыйӧн пасьтӧдан-кӧмӧдан? Тӧрыт на лыддьӧдлӧмӧн бӧрдіс верӧссӧ виччысигмоз, кор челядьыс узисны нин: «Шонъянӧй мамӧй вӧлі шуӧ, мунан пӧ Вась саяд да нэм чӧжыд красуйтчыны кутан. Зарни киа зятьӧс пӧ Енмыс меным козьналӧма. Вот тай кыдзи лоӧ красуйтчынытӧ! Гортӧ оз мыччысьлы, век дінсьыс лёк дук паркйӧ. Ойя жӧ, дай ойя!»

Лысьтысьӧм да скӧтӧс лудӧ вӧтлӧм бӧрын на ордӧ здук кежлӧ пыравліс Микол Марья да мамыслы пель водзас вашкӧдіс, мый сиктаныс петкӧдӧмаӧсь магазин, а прилавок сайсьыс аддзӧмаӧсь верӧссӧ, сэні вӧлӧм и узьӧ. Мамыслӧн тайӧ лёк юӧрсьыс пыр жӧ чужӧмыс сьӧдӧдіс, лабич вылӧ лэдзчысис, вомнас сынӧдсӧ апалӧ, нинӧм оз слӧймы шуны ни вӧчны. Медбӧрын, быттьӧ мыйкӧ гӧгӧрвоис, уськӧдчис керка пытшкысь. Ӧндрей сы бӧрся. Сӧмын горӧдіс ичӧтджык чойясыслы, мед некытчӧ эз петны гортсьыс.

Магазин ӧдзӧсыс вӧлі тупкӧса, а бокынджык сулаліс милициялӧн машина. Кор Ӧндрей мамыскӧд матыстчисны сэтчӧ, кодсюрӧ детинкаяс пиысь индалісны на вылӧ чуньнас. Душ-мӧд нывбаба, кодъяс вӧліны сэні жӧ, разӧдчисны синъяссӧ мамсьыс дзебӧмӧн, быттьӧ яндысисны сыкӧд паныдасьны видзӧдласнас.

Вель дыр кад кольӧм бӧрын магазин ӧдзӧс воссис. Сэтысь петісны участкӧвӧй да кык тӧдтӧм милиционер, а на костын вӧлі батьыс, шай-паймунӧм чужӧма, лятіӧн резсьӧм пач тэчан паськӧма. Сійӧ бергӧдліс юрсӧ ӧтарӧ-мӧдарӧ, корсис синъяснас кодӧскӧ. Гӧтырсӧ да писӧ казялӧм бӧрын сылӧн чужӧмыс кыдзкӧ ловзьыштліс, петкӧдчыліс пӧлӧс нюм кодь, вомыс воссьыштліс, быттьӧ кӧсйис шуны, мый вот тай кыдзи артмис, но сӧмын мыжа морт моз лэдзис синъяссӧ мулань.

Участкӧвӧй да гражданскӧй паськӧма тӧдтӧм милиционер матыстчисны мамыс дорӧ.

— Нина Ивановна, миянлы колӧ тіянкӧд сёрнитыштны. Вот следователь — Степан Васильевич Ульныров, — индіс участкӧвӧй тӧдтӧм морт вылӧ.

— Мый нӧ сэсся вӧчан. Колӧ кӧ, сёрнитыштамӧй, — мыжа морт моз вочавидзис мамыс. — Гортын али сиктсӧветын?

— Гортаныд ветлам, — шуис следователь.

Пызан сайын пукалӧмӧн мам лӧня синвасӧ чышкалігмоз вочавидзаліс Ульныровлӧн юасьӧм вылӧ, а мӧдыс висьталӧмсӧ дыр гижис кабала вылӧ. Допрос помасьӧм мысти сійӧ нуӧдіс синъяссӧ керка пытшкӧсті.

— Ковмас шобны тіянлысь керкатӧ, Нина Ивановна, сӧмын энӧ дӧзмӧй миян вылӧ. Ми ӧд абу лёк йӧз, но уджным сэтшӧм, — шуис Степан Васильевич.

— Шобӧй, миян ӧд ставыс тыдалӧ, — вочавидзис мамыс да бергӧдчис мӧдарӧ.

Видлалісны гӧгӧрбок: гидсӧ и картасӧ, пывсянсӧ и жытниксӧ, кайлісны лӧскӧ, лэччылісны гӧбӧчӧ, но нинӧм эз сюр.

— Мыйкӧ налӧн нӧшта эм на овмӧсас? — юаліс следователь участкӧвӧйлань бергӧдчӧмӧн.

— Град помас картупель гу эм, — индіс чуньнас Парша Епим, кодӧс корлісны понятӧй пыдди.

— Сэтысь позьӧ жӧ видзӧдлыны.

Мунісны сыланьӧ. Гу восьтӧм бӧрын следователь пырис сэтчӧ да корис матыстчыны ставыслы матӧджык. Гуас картупель вылын куйлісны мича гижӧда коньяк штопъяс. Мыйӧн гуысь мӧдісны лэптавны сулеяяссӧ, Митрей Вась дзикӧдз шӧйӧвошис, нинӧм гӧгӧрвотӧг бергӧдчыліс то ӧти дорӧ, то мӧд дорӧ, быттьӧ корис дорйыны. А гӧтырыс кӧритана синъясӧн мерайтіс сійӧс юр вывсяньыс кок улӧдзыс да гораа крапкӧбтіс: «А вот и яндысьтӧм син!» — сэсся бӧрдігтырйи муніс кильчӧ дорас. Ӧндрей жӧ синъяссӧ паськӧдӧмӧн видзӧдіс айыс вылӧ. Сійӧ и эскис, и эз кӧсйы эскыны аддзӧмас. Став мирыс путкыльтчис синъяс водзас. Сылӧн батьыс, коді пыр велӧдіс детинкаӧс овны шебрас серти кокъяссӧ нюжӧдӧмӧн, йӧзлысь нинӧм вӧрзьӧдтӧг, вӧлӧмкӧ, ачыс олӧ дзик мӧд ногӧн. Кыдзи нӧ сэсся та бӧрын овны? Мыйлы эскыны? Кыдзи видзӧдны сиктсаяслы синмас? Руын моз ветлӧдлісны сы водзын йӧз, мыйкӧ вӧчисны, мый йылысь кӧ вензисны. Сӧмын паметяс коли, кыдзи машинаӧ сӧлӧдісны батьсӧ да бус лэптігтырйи милициялӧн уазик вӧрзис Митрей Вась керка дорысь и регыд саяліс туй чукыльӧ. Ӧндрей пыр на сулаліс картупель гу дорын, кодӧс сідзи и колисны восьсӧн, и сола войтъяс шытӧг тюрисны сылӧн банбокъяс кузя да вошисны кокувса турун пиас.

Со и коли семья батьтӧг. Тӧрыт на детинка эськӧ эз и видзӧдлы, мый картупель гуыс восьса, а талун некодӧн тшӧктытӧг, ас вӧлясьыс мичаа тупкис сійӧс и вӧлисти матыстчис кильчӧ дорын пыр на лигышмунӧм мамыс дорӧ, босьтіс киӧдыс да пыртіс керкаӧ.

И пыр на некыдзи эз кӧсйы зонка миритчыны тайӧ лоӧмторнас. Сылӧн батьыс, коді нэмнас некор некодлысь жельтор эз вӧрзьӧдлы, вӧчис та ыджда мыж, мыйысь ковмас сувтны суд водзӧ, семьяысь, колӧкӧ, кымын во кежлӧ торйӧдчыны. А кыдзи нӧ найӧ сытӧг оласны? Ӧндрей семьяас медыджыд, а чойясыс ӧд шег кодьӧсь на, кутшӧм отсӧг вермас насянь лоны мамыслы? Дерт, сылы, мужик мортлы, ёна ковмас зільны, быд лун скӧтнӧйӧ ветлыны сіт зыртны, да и гортгӧгӧрса уджсӧ, мый вермас, сідз жӧ кутас вӧчны. Кыдзкӧ ӧд лоӧ мамыслысь шогсӧ пальӧдны.

Выльысь и выльысь магнитофон лента моз бергӧдліс детинка ассьыс мӧвпъяссӧ. Ставыс гугасис ӧти лунӧн. Сылӧн батьыс — гусясьысь.

А сиктын сарапана телепоныд триньгис оравлытӧг. Лэчыд кывъя бабаяс тӧдісны нин, мый Пӧлудь Марья ордысь Митрей Вась тӧрыт петіс сизим час рытын. Вӧлі нин ачыс прамӧй гажа да нӧшта на зептас чурвидзис кузь голяа водка доз. Кӧкъямыс час бӧрын сійӧс аддзылӧма Мирон Наталь, магазин сайын вӧлӧм узьӧ ныргорӧн петшӧр пиас, сӧмын пинджаксӧ лэптӧма юр вылас, мед сайӧдчыны номъясысь. Та бӧрын нин некодлы син улас абу веськавлӧма. Магазинысь, вузасьысьяс видзӧдлас серти, вошӧма кык ящик водка да ящик коньяк. А уна-ӧ лои ставсӧ гусялӧма, петкӧдлас инвентаризация. Митрей Васьлӧн картупель гуысь сюри сӧмын коньяк, да и сійӧ ящикысь этша.

Коли ӧти лун батьсӧ нуӧмсянь, сэсся мӧд. Тайӧ каднас детинка пыр ноксис горт дорас, отсасис мамыслы, кесйӧдліс чойяссӧ вермана удж вылӧ. Уджыд тай, небось, гортад оз бырлы. А рытнас, кор прӧстмылісны мам да пи, нӧшта на сьӧкыдджык овліс сьӧлӧм вылас. Тайӧ кадас Ӧндрей водзті пыр котӧртлывліс ворсны аскоддьӧмыскӧд, но ӧні сійӧс эз нин кыскы ворсанінад.

Со и талун зонка петіс керкасьыс да ньӧжйӧник муніс шор кыркӧтш дорӧ, кӧні сиктсаяс некутшӧм тӧлктӧг лэпталӧмаӧсь пывсянъяс, а горуласджык шыблалӧмаӧсь быдсяма лӧп-ёгсӧ. Лэдзчысис кодлӧнкӧ пӧлӧстчӧм важ пывсян бокӧ да нинӧм кывтӧг, некодӧс аддзытӧг, пидзӧсъяссӧ тшӧка бердас топӧдӧмӧн, пукаліс аслас мӧвпъяс пиӧ вӧйтчӧмӧн.

Сиктын кылісны быдлунъя шыяс. Матысса керкаын, кылӧ, бӧрддзис кага, а мамыс кутіс сьывны: «Ӧввӧ, ӧввӧ! А-а-а! Узь, менам муса пиукӧй, узь!» Туй кузя баксігтырйи локтісны луд вылысь мӧсъяс. Орчча пывсянысь кылісны код мужикъяслӧн гӧлӧсъяс. Но Ӧндрей нинӧм тайӧс эз кыв. Эз ёна гажаа петкӧдчы сылы водзӧ олӧмыс.

Дыр тадзи пукаліс детинка, кытчӧдз код мужикъяслӧн сульзьӧмыс эз петкӧд сійӧс ас пытшкас йӧршитчӧмсьыс. Ӧндрей быттьӧ паляліс и тӧдлытӧг мӧдіс кывзысьны тайӧ мисьтӧм шыясас. Сёрнитісны кыкӧн.

— А тэ ёна жӧ дошлӧй морт, Епим, — шуис, кылӧ, ӧтиыс.

— Мыйла? — юаліс мӧдыс.

— Кыдзи мыйла? Меным эськӧ некор юрӧ эз во татшӧмыс, мед магазинас кыскыны Митрей Васьсӧ.

— А мед оз туплясь дай, кӧн оз ков! Ошйысьӧ, коддзас да, ме пӧ печник. Мед, колӧкӧ, ӧні тюрмаас тэчалӧ пачьяссӧ. Зато ми вермам красуйтчыны тӧлысь чӧж. Милициялы мый, гусясьысь сюри места вывсьыс, да и шобсигӧн со коньякыд картупель гусьыд. Ха-ха-ха!

— Коньякыс меным эз и кажитчы, кутшӧмкӧ лудік кӧра. Тьфу! — сьӧвзис, кылӧ, первойыс.

— Тэ, Кузьма, кутчысь ме бердӧ, век лоан пӧт и код. Майбыр, оз ков уджавны. Сӧмын эн ошйысь быд пельӧсын, ёна вомтӧ эн паськӧдлы, сэки ставыс бур лоӧ. Гӧгӧрвоин?

— Абу ӧд йӧй. Менам вомысь лишнӧйыд некор оз пет. Да и татшӧм олӧмыд зэв воӧ сьӧлӧм вылӧ, — жергӧдліс пиньяссӧ, кылӧ, Кузьма.

— Но, вай, сідзкӧ, сялькнитышт нӧшта ӧти румка, горшӧй трачкыны кутіс.

Буль-буль, кылӧ, киссьыштіс стӧканъясӧ водка, а Ӧндрейлӧн быдсӧн ортсӧ пондіс пессьыны-петны сьӧлӧмыс, кор гӧгӧрвоис, мый йылысь мунӧ сёрниыс пывсян пытшкын. Бура дыр пукаліс вӧрзьӧдчытӧг, зілис лӧньӧдны морӧс кудъяс тіпкысь дойсӧ. Сэсся ньӧжйӧникӧн матыстчис пывсянлӧн ичӧтик ӧшинь дорӧ да гусьӧник син пӧвнас видзӧдліс пытшкас. Сэні пукалісны детинкалы бура тӧдса Парша Епим да Дзӧля Кузьма. Вот, вӧлӧмкӧ, кодъяс магазинтӧ петкӧдӧмаӧсь! А батьсӧ сэтчӧ сюйӧмаӧсь, мед на вылӧ эз думайтны! Ок, вермис кӧ эськӧ Ӧндрей, кыкнаннысӧ ниртыштіс джоджас мустӧм тӧрӧканъясӧс моз, мед весиг ва места эз коль пеж гадъясысь! Некӧн оз уджавны, а лун-лун сикт кузя кодӧсь шатлалӧны. Мисьтӧм чужӧмъясыд гусясьӧм вылас и юӧны вӧлӧм.

Мый вӧчны? Пыкны ӧдзӧссӧ да ӧзтыны пывсянсӧ, мед некод дорйыны оз удит. А мый сэки батьыскӧд лоӧ? Коді эскас детинкалы, мый Епим да Кузьма магазинтӧ петкӧдісны? Ковмас батьыслы прӧстасьыс пукавны тюрмаын. Мыйкӧ мӧдтор колӧ думыштны. А мый?

Колӧ медвойдӧр татысь вешйыны ылӧджык, мед шышъясыд эз казявны да гӧгӧрвоны, мый налысь сёрнисӧ кывлісны. Надзӧникӧн, шыч ни рач, кежис детинка ӧшинь дорысь, ылыстчис пывсян сайӧ, а сэсся ӧдйӧ, мый вермӧмсьыс котӧртіс гортланьыс. Но вочасӧн ньӧжмӧдіс воськовъяссӧ, а сэсся дзикӧдз сувтіс. А мый сійӧ кодлы висьталас? И коді сылы эскас. Батьсӧ магазинысь кутісны? Кутісны. Коньяксӧ налӧн картупель гуысь лэптісны? Лэптісны. Вот и ставыс. И батьсӧ оз вермы дорйыны некыдз. Колӧ сэтшӧмтор лӧсьӧдны, пуктыны участкӧвӧйлы пызан вылас и мед тшӧка лыыс сылӧн усьӧ чуймӧмысла. И батьыс сӧстӧмӧн петас тайӧ лоӧмторсьыс.

А мый эськӧ сы местаын вӧчис Петрович? Вот сійӧ петан туйтӧ ӧдйӧ аддзас. Видеокамераӧн снимайтас кыкнаннысӧ — со тэныд и ставыс. Сэки, небось, оз мӧдны пыксьыны гусясьысьясыд. А Ӧндрей ӧмӧй оз куж сідзисӧ вӧчны? Вермас. Сӧмын видикыд сылӧн абу. А сёрнитлыны кӧ Петровичкӧд, корлыны недыр кежлӧ? Сетас ли, оз ли, а юавлыны колӧ.

Бара эз везит детинкалы. Рӧкыд вылӧ Николай Петрович талун асыв лэччӧма карӧ. Гӧтырыс сылӧн, мичаник гӧгрӧс чужӧма нывбаба, меліа нюмъялігтыр колльӧдіс Ӧндрейӧс кильчӧ вылӧдз, томналіс ӧдзӧссӧ да кытчӧкӧ муніс. Детинка юрсӧ ӧшӧдӧмӧн веськӧдчис мӧдарӧ. Бергӧдчыліс керкаланьыс. Синъяс улас веськаліс восьса ӧшинь. Юрас вирдыштіс мӧвп: «Пырала ӧшинь пырыс да босьта и снимайтӧм бӧрас пукта, некод оз и тӧдлы». И вот сійӧ ур моз пелька кайис ӧшинь вылӧ, здук мысти — керка пытшкын нин. Кыйкнитліс ывла вылӧ. Быттьӧ некод эз казяв. Вежӧс сайысь тув йылысь кватитіс видеокамера, сюйыштіс питшӧгас и бӧр ывла вылӧ. Ӧшӧдчис кияс вылас да чеччыштіс му вылӧ. Кӧсйис котӧртны, но эз вермы. Кодлӧнкӧ вына киясыс чорыда кутісны сійӧс дӧрӧм юрйылӧдыс.

— Сюрин, гусясьысь? — кыліс мургысь кыз гӧлӧс. — Ноко, петкӧдлы, мый питшӧгад? Людмила Ивановна!

Вермис жӧ медбӧрти Ӧндрей лэптыштлыны юрсӧ да аддзис ас весьтсьыс пашкыр сьӧд юрсиа конюк Семенӧс. Код грексьыс сійӧс мутиясыс вайисны буретш та кадӧ? Мый жӧ сылы конюшняас вӧвъяслысь кок увсӧ зыртыштны! Котӧрӧн воис Людмила Ивановна — Петровичлӧн гӧтырыс. Ок и яндзим жӧ вӧлі детинкалы сулавны сы водзын, кӧть му пырыс мун. Матыстчисны нӧшта гоз-мӧд морт. Кутшӧмкӧ нывбаба, кылӧ, шуаліс: «Вот тай, кутшӧм батьыс, сэтшӧм и пиыс».

— Менам батьӧй абу гусясьысь! — мый вынсьыс горӧдіс Ӧндрей да нетшыштчис, но он тай мын Семенлӧн клещи кодь кабырсьыд.

Сайкалыштіс детинка участкӧвӧй кабинетын нин. Аддзӧмаӧсь тай, кор оз ков. Колігад кӧть мыйта корсь, оз сюр-а. Капитан чӧв оліс, пукаліс пызан мӧдар бокас да мыйкӧ гижис. Ӧндрей таладор бокас, а на костын пызан вылас куйліс видеокамераыс, код вылӧ зонкалӧн вӧлі став надеяыс. И вот нинӧм эз артмы, ставыс пракмуніс. Кыдзи ӧні милиционерыд эскас сылы, гусясьысьыдлы? Пукалӧ, бӧрдӧ, а мӧдыс сы вылӧ оз и видзӧдлы, и кӧть мед мыйкӧ шуис. Чӧв олӧ, быттьӧ оз аддзы Ӧндрейӧс. Вель дыр тадзи олісны. Медбӧрын детинкалӧн пытшкӧсас быттьӧ кутшӧмкӧ поньӧд воссис и кутіс сійӧ висьтавны, и висьталіс, и висьталіс. Синвасӧ да нырсӧ чышкыштас и водзӧ висьталӧ. Медбӧрын эштӧдіс, виччысяна синъясӧн видзӧдліс капитан вылӧ.

— Сідзкӧ, кӧсйин снимайтны места вылас?

— Да.

— А кассетаыс видикас эм?

— Эм.

— Но, сідзкӧ, мун да снимайт, — нюммуніс участкӧвӧй, — а ме бӧрсяньыд локта.

— Ті эсканныд меным? — синваӧн тырӧм синъяснас видзӧдліс Ӧндрей капитан вылӧ.

— Эска, — довкнитіс сылы юрнас мӧдыс.

Ӧтлаын петісны ывла вылӧ, а сэсся детинка котӧртіс водзлань.

Тайӧ войнас сійӧ первойысь кокниа унмовсис, эз вӧтась шуштӧм вӧтъяс, а асывнас садьмис, кор батьыслӧн чорыд киыс малыштіс сійӧс юрӧдыс. Уськӧдчис Ӧндрей сылы сьылі вылас, мый вынсьыс топӧдчис батьыслӧн бритчытӧм вӧсна бытшласьысь тшӧка бердас.

— Воин, батьӧ?

— Вои. Аттьӧ тэныд, пиук.

Торйӧдчис батьыслӧн чужӧм дорсьыс, видзӧдліс синмас.

— Сэсся некор эн ю, батьӧ!