ЙИРКАП

Йиркапыд и аддзӧма Сімдор тытӧ. Кысь эськӧ сэсся аддзыны сійӧс сьӧд вӧр шӧрысь.

Йиркапыдкӧд ина вӧлӧма. Важъя йӧз, старикъяс на висьтавлісны.

Кониысь сійӧ вӧлӧма, Йиркапыд. Вӧравлӧма. Вот ӧтпыр сійӧ веськавлӧма сэтшӧм пу шӧрӧ — кор оз пет, век понйыс увтӧ. Куим во вӧлӧм ӧти пу увтӧ. Мый пӧ тайӧ лои — век ӧти пу увтӧ. Йиркапыд дӧзмас дай керыштас сійӧ пуад. Керыштас, дай вир письтӧ пусьыд. Пуыд и шуас:

— Йиркап, пӧрӧд менӧ да вӧч аслыд лямпа пӧв. Он кӧ пӧрӧд, бӧр либӧ пукты чагсӧ ас местаас.

Йиркапыд и пӧрӧдас. Сэсся ӧти лызь пӧв сэтысь вӧчас, мӧд пӧвсӧ прӧстӧй пуысь дай. Кыкнан лызьсӧ кӧ вӧчис эськӧ, сэсся эз нин вермы сувтлыны, му мӧдарӧ эськӧ и лэбӧдіс. Кытчӧ думыштас, сэтчӧ лызьыд и нуӧ сійӧс. Кепысь-шапкасӧ водздорас кӧ шыбитас, лызьыд и сувтас, оз кӧ и — оз.

Сідз кутіс сійӧ вӧравны, первой окотник лои. Некутшӧм звер ни пӧтка сыысь оз удит.

Кониас жӧ сэні дӧва баба олӧма, еретнича кодь. Коркӧ сійӧ и шуас Йиркапыдлы: аски пӧ татчӧ мӧдлапӧлас локтас йирсьыны лӧз кӧр. Сійӧс кӧ пӧ вӧтӧдан, сэсся тэысь свет вылас тэрыб кокыс оз ло, став зверыс и птицаыс тэнад лоӧ.

Мед пӧ локтас, шуӧ Йиркап. Меным пӧ толькӧ петавны тай.

Аскинас мамыс пӧжасьны кутіс. Аддзас лӧз кӧртӧ дай чуксалас Йиркаптӧ. Йиркап пӧ чеччы, лӧз кӧрыд мӧдлапӧлын йирсьӧ. Йиркап чеччас, босьтас мамыслысь пӧсь ид нянь, сюяс питшӧгас да сёйтӧг ни нинӧм петас кӧртӧ вӧтӧдны.

Найӧ, братӧ, Сибыр Изйӧдз кырсьнитласны (а кӧн пӧ сійӧ Сибыр Изйыс — код тӧдас).

Сэні, Из вылад, кӧрыдлӧн гыжйыд кутас паськавны да вильдавны. Оз кут вермыны котӧртны кӧрыд.

Вот сэсся лӧз кӧрыд метальникасяс да мича-мича ныв лоӧ.

— Йиркап, — шуӧ, — эн ви менӧ, ме тэныд вернӧй слуга лоа.

А Йиркапыд оз миритчы. Раз пӧ тэ менӧ эта ылнаӧ нуӧдін, ме тэнӧ ловйӧн ог коль.

Йиркапыд виас нывтӧ. Перъяс сьӧлӧмсӧ, сюяс питшӧгас дай бӧр локтас Кониад. Локтас да чегас ид няньтӧ — няньыд век руалӧ. Со мый дыра и ветлӧма Сибыр изйӧдзыд, няньыс на абу удитӧма кӧдзавны.

Ваяс сійӧ нылыдлысь сьӧлӧмсӧ да пуктас эсійӧ бабаыдлы пызан вылӧ. Тайӧ пӧ и эм кӧрыдлӧн сьӧлӧмыс, шуӧ. А коли пӧ кыйин лӧз кӧрсӧ, сэсся пӧ некутшӧм пӧтка ни птица тэысь оз удит. Ставыс пӧ тэнад лоӧ, шуӧ эсійӧ бабаыд.

Йиркапыдлӧн мамыс друг видзӧ вӧлӧм. Вот коркӧ другыс и шуӧ сылы: кутшӧм пӧ тайӧ пи тэнад, став звер и пӧтка кыяс. Тшыг виас ставнымӧс. Вай пӧ вошты питӧ кытчӧкӧ, изведит вай.

А кыдз пӧ изведита?

— Кӧтӧд, — шуӧ, — нямӧдсӧ ырӧшас да горш косьмигас и юктав. Сьӧктаммас сэки сійӧ. А мӧд ног сыысь огӧ мынӧ.

Мамыс сідзи и вӧчис — юкталіс писӧ нямӧд ванас. Йиркап сэсся сьӧктаммас да кутас вӧйласьны.

Коркӧ сійӧ кутас вуджны ӧти войӧ йи вывті, Сім ты вомӧн. Кутас вуджны клянича кодь йи кузяыд дай вӧяс. Ок пӧ, измена тай вӧчӧмны меным.

Бультыкайтчас, бультыкайтчас — нинӧм оз вермы вӧчны. Кыскас пурт да вундыны кутас чудеснӧй лызьсӧ — мездысьны на кӧсъяс. Лызьтӧ кутас чинтыны, лызьыд и шуас бара:

— Йиркап, асьтӧ сёйин дай менӧ тшӧтш сёян! Эн кӧ чинты, ме тэнӧ петкӧді на эськӧ берегӧ.

Йиркапыд чужйыштсяс да вундӧм лызьыд лэбзяс, зэв ён пожӧм пыр мунас, розь вӧчас. Старикъяс помнитӧны на розя мыртӧ. Местасӧ висьтавлӧны вӧлі Сімдор ты боксьыд. Этатшӧм пӧ ён да кыз мыр вӧлі...

А Йиркапыд сэтчӧ сійӧ и вӧяс. Ӧні на местаыс шусьӧ «Йиркапув».

Вот кутшӧм вӧлӧма Сімдор ты корсьысьыд.