ВО ГӦГӦР КЫТШОВТӦМ

(пӧтка сьылӧм шыӧн)

— «Пинь-пинь... пинь-пинь!..» — кытӧнкӧ коз йылын кылӧ тшетшкӧдчӧ-пинясьӧ кӧдзыдкӧд пинькай, коль гылӧдігтырйи... Сэзь, лӧнь. Шонді югыда нин мыччасьӧ, сӧмын оз на ньӧти шонты.

— «Кра-ав!.. Кра-ав!..» — асывъясын рака горзӧм шыӧ долыда садьман. Улялӧ: лым топалӧ, туйяс сьӧдӧдӧ, войтва вевт вылысь тёпкӧ.

— «Туррр... куррр...» — шонді петан вежӧсын ылысянь кылӧ таръяслӧн койтӧм... Асывъясын мозъя, чарӧма.

— «Чи-чи, чи, чи...— чи-чи-чи-и-и...» — матіник пуясын кылӧны медводдза локтысь сьылысь кайяс. Зэв сэтшӧм небыда-нора, жугыльпырысь сьылӧны кыдзкӧ, быттьӧ шогсьӧны — гӧгӧр на пӧ лым да... Лунсянь шоныд тӧв пушкӧ — лымсӧ някалӧ-сёйӧ. Ылӧ тыдалӧ — сынӧдыс лӧӧӧз!

— «Чик-чилик... чик-чилик!..» — сырчик воӧма. Пукалӧ йи вылын, муркӧдӧ тушанас — чегъялӧ йи. Ва воссьӧ. Дзодзӧгъяс енэжын горзӧны: «Гок-гок... гог-гогок!..» Быдсяма пӧткаыс саридзысь локтӧ. Бузгӧны шоръяс. Видзьяс гӧгӧр ойдӧмаӧсь...

— «Кук-ку-у-у!.. Кук-ку-у-у!..» — рытъясын ольясысь кӧклӧн нораа горзӧмыс кылӧ. Кыв бӧрсьыс вӧтлысьӧны-нерӧны нывпосни сійӧс да нюркйӧдлӧны-юасьӧны: «Кӧкӧ-ӧ-ӧ чо-йӧ!.. Кӧ-кӧ — чо-йӧ!.. Узь да, вӧтась да — кымын во нин ме верӧс сайӧ ог мууун?» Ва усьӧма нин кырйысь. Гӧгӧр няйт. Ваямас вылын мичаа вежӧдӧ турун. Вадор баддьын оз лӧньлы кайяслӧн дзользьӧм.

— «Подь-пӧлудь! Подь-пӧлудь!..» — дугдывтӧг шпаткӧ войясын квайтпалич-пӧтка; ылыстчылас да, матысмылас да шыыс, он и тӧд кодарын кылӧ. Войяс югыдӧсь, шоныдӧсь. Быдтор быдмӧ-дзордзалӧ.

— «Пийӧ-пийӧ, пипу-пи-и-и!..» — видз вылын, пӧлян йылын довъялӧ-дзользьӧ ёдіюр. Шонді сотӧ, пӧсь, быттьӧ пач вомысь ӧвтӧ. Ытшкӧм турун нюкыртчӧ, косьмӧ...

— «И-ис... и-ис… ис-ис...» — йӧжгылясьӧ-кынмӧ нин вадорын истан. (Зэв ӧд сійӧ ляб ачыс, кылӧ). Асывъясын ыркнитлӧ — ваысь ру кыптӧ.

— «Джив-дзив... джив-джив-джив!..» — ок, джиянъяс нин кыпӧдчӧмаӧсь: чукӧрӧн-чукӧрӧн лэбалӧны, быдлаӧ пуксьӧны... Сёмайбырӧй тэ, гожӧмӧй, кольны тай, тыдалӧ, кутін!

— «Тпру-ту, тпру-ту — ті-і-і-нннь!..» — ӧти вӧрдісянь мӧдӧ лэбалӧ-суналӧ кыр. Коръяс пуяслӧн вижӧдӧ, ньӧжйӧник гылалӧ-киссьӧ. Вӧрын йӧлӧга гораммӧ.

— «Клуук-куллук!.. клуук-куллук!..» — мӧдӧмаӧсь эзысь юсьяс саридзӧ! Гезъясьӧмӧн, звӧйкйӧн лэбӧны. Лолыштіс войсянь. Наридз петӧ. Туйяс чораса. Чӧлалӧ медводдза лым: ньӧжйӧник, ньӧжйӧ зэв усьӧ, быттьӧ артасьӧ — усьны-ӧ не на пӧ няйт пемыд му вылас?

— «Кытш-кытш... кытш-кытш!..» — потшӧсысь потшӧсӧ, майӧгысь майӧгӧ, шывъялӧ-лэбалӧ катша. Кымӧръяс ӧшйӧма. Гӧгӧр нин еджыд.

— «Трк-п-прк-ч-ччк!..» — пуысь пуӧ, мырйысь мырйӧ тэрыба лэбалӧ-шпыръялӧ сизь; зіля котшкӧдчӧ-дорччӧ: «тук-тук! тук-тук-тук!»

— «Жжньнь... жжньнь... жжньнь...» — йӧжгылясьӧ-кынмӧ пу йылын жонь. Кӧдзыд. Гӧгӧр лӧнь — шы ни ру. Кулӧма ывлаыс.