ВЕЖОННАС СИЗИМ ПЕКНИЧА
Кӧкъямысӧд класса велӧдчысь Сергей кыдзкӧ пуксис батьыскӧд орччӧн да зэв збыль вылӧ юаліс:
— Батьӧ, верма ме лоны космонавтӧн? Сӧмын эн мӧд серавны, а збыльысь висьтав.
Батьыс видзӧдліс пиыс вылӧ, вештіс ныр увсьыс газет чукӧр да сӧмын сы бӧрын сетіс воча кыв:
— Он, тэ космонавтӧн он вермы лоны.
— Мыйла? — эз эновтчы Сергей да ещӧ на матӧджык вешйис батьыс дорӧ.
— Ичӧт терпенньӧыд тэнад. Мый дорӧ он босьтчыв, лун-мӧд мысти бӧр кӧдзалан. И велӧдчан сідз-тадз.
Лӧгасис быдсӧн Сергей батьыс вылӧ, коді комын воысь дырджык нин уджаліс совхозын трактористӧн. Пуксис телевизор дорӧ да мӧдіс видзӧдны концерт. Лӧз экран вылын сьылісны тӧдса артистъяс, кодъясӧс Сергей эз нин ӧтчыд кывзыв.
Кор помасис концерт, Сергей дыр на пукаліс телевизор дорын да мӧвпаліс. Ӧти дум йиджтысис сылы концерт видзӧдӧм бӧрын: «Помала дасӧд класс да пыра велӧдчыны музыкальнӧй училищеӧ. Сэсянь консерваторияӧ. Велӧдча, артистӧн лоа. Кута сьывны! Залын кутасны пукавны уна сё морт да видзӧдны ме вылӧ и горзыны «Бис!» Ме и кывбуръяс бура лыддя, учительнича весиг ошкыліс».
Сергей сэк жӧ сувтіс джодж шӧрас да гораа мӧдіс лыддьыны дум вылас усьӧм кывбур:
Комнатаӧ ӧдйӧ пырис батьыс, скӧра видзӧдліс пиыс вылӧ.
— Дас ӧти час ӧд, мый нӧ горзан! Мамтӧ садьмӧдан, да и аслыд важӧн кад узьны.
— Ме, колӧкӧ, артистӧ кӧсъя велӧдчыны.
— Неважӧн на космонавтӧн вӧлі кӧсъян лоны, а артиставны нин окота лои. Вежоннас тэнад, тыдалӧ, юрад сизим пекнича. Сергей бара дӧзмис батьыс вылӧ. Кор петіс сійӧ мӧд жырйӧ, мӧдіс шуасьны: «Нинӧм сійӧ оз гӧгӧрво. Ассьыс тракторсӧ сӧмын тӧдӧ».
Та бӧрын коли лун кызь. Выль думъяс пыр дӧзмӧдісны Сергейӧс. Кытчӧ сӧмын думъяснас эз волы, кутшӧм удж бердӧ эз кутчысьлы. Но кольӧ неуна кад, и юрсьыс бӧр пыркалас став кӧсйӧмторйыс, кодъяс дорӧ эз на и удитлы босьтчывны.
Кыдзкӧ ӧтчыд, тӧвся каникул водзвылын, школаӧ воліс да дыр сёрнитіс велӧдчысьяскӧд Сыктывкарысь воӧм поэт. Сійӧ висьталіс аслас удж йылысь, лыддис ассьыс кывбуръяс, вочавидзис юасьӧмъяс вылӧ.
Зонкаяс да нывкаяс кывзісны сылысь быд кыв. Поэт сёрнитіс сэтшӧм лӧсьыда, рытӧдзыс эськӧ кывзісны сійӧс.
Кор карысь воӧм морт мӧдӧдчис учительскӧйӧ, медым пасьтасьны, велӧдчысьяс сувтісны да дыр аттьӧалісны сійӧс. Сергей колльӧдіс гӧсьтӧс учительскӧй дорӧдз, збоймӧдчис да юаліс:
— А сьӧкыд лоны поэтӧн?
Гӧсьт сувтовкерис, малыштіс детинкалысь кудритчыштӧм юрсисӧ.
— Быд удж, молодечӧй, сьӧкыд. И поэтлы абу кокни гижны, колӧ уна тӧдны, пыр лоны йӧз пӧвстын, не кольччыны олӧмсьыс.
Воис Сергей гортас да весиг эз сёй, ни урокъяссӧ эз велӧд, босьтіс тетрадь и мӧдіс тэчны кывбуръяс. Мудзтӧдзыс пессис, а строкаясыс эз содны. Косявліс гижӧмторсӧ, сьӧкыда ышловзис, быттьӧ паськыд ю вомӧн варччис, но мӧдар берегас сідзи и эз вермы воӧдчыны.
Тӧвся каникулъяс дырйи велӧдчысьяс некымын лун котралісны лызьӧн, дасьтысисны ордйысьӧмъяс кежлӧ. Сергей дзик ӧтчыд и сувтліс лыжи вылӧ. Другъясыс мӧдасны нуӧдны иславны, да пыр и вочавидзас:
— Дыш тай. Бурджык лоӧ, телевизор кӧ видзӧда. Ме и сідз ставнытӧ панъя.
— Видзӧдлам.
— Верма водзвыв висьтавны: Сергей Кызродев лоӧ школаса чемпионӧн!
Эз ло сідз, кыдзи ошйысис да чайтіс Сергей. Ордйысьӧмъяс вылын аслас класса зонкаяс пиысь финишӧ воис медбӧръя мортӧн.
Та бӧрын дыр на сералісны ошйысьысь детинка вылын. Аддзасны сійӧс, да кодкӧ пыр и горӧдас:
— Чолӧм, чемпион!
Ӧдйӧ лэбисны лунъяс. Экзаменъяс водзвылын Сергей быд лун зунясис книгаяс да тетрадьяс вылын. Сылы, кыдз вермисны, отсалісны ёртъясыс. Оз вӧлі чайт, а вуджӧдісны ӧкмысӧд классӧ.
— Вот ӧні шойччышта да гуляйтышта, — радліс детинка. Но дыр прӧста овны да сынӧдсӧ чужъявны батьыс эз лэдз.
— Аскисянь мекӧд трактор вылын кутан уджавны. Школа помалігкежлад механизаторӧн лоан. Трактористыд, дерт, абу космонавт ни артист, но зэв колана морт. Кык во мысти менам кад пенсия вылӧ петны. Коді нӧ вежас, он кӧ тэ, сиктын быдмысь пи? Сӧмын радейтны колӧ ассьыд уджтӧ, вочасӧн сійӧ мусмас.
Сергей батьыслы паныд немтор эз лысьт шуны. Сылы и аслыс вӧлі окота батьыс моз пукавны трактор рычагъяс сайын да велӧдчыны веськӧдлыны тайӧ вына машинанас.
