ДЖОДЖ ПЛАКАЫН СЕРПАС
Менам ичӧт дырйи, революцияӧдз на, миян грездті уна корысь вӧлі ветлӧ. Ӧшӧдӧмаӧсь бокас кузь кӧшӧль да шӧйтӧны керкаысь керкаӧ.
Ӧтчыд ме муртса на пыри керкаӧ, зэр улӧ веськалі, да дӧрӧмӧй и гачӧй брӧд ва. Ме бӧрся пырисны кык корысь детина. Ме вӧлі ӧтнам. Мамӧяс кытчӧкӧ мунӧмаӧсь. Корысьяслы ме морт пирӧг джынйӧн сеті. Найӧ аддзӧны, мый ме ӧтнам, да варовмисны:
— Тэ снимайтчыны он кӧсйы? — юалӧны менсьым.
Ме эг гӧгӧрво, мый сійӧ снимайтчӧмыс, да юася налысь. Найӧ меным висьталісны: со, шуӧны, тэнад чужӧмсьыд татшӧм жӧ картина артмас (индӧны стенӧ, а стенас ӧшалӧ вӧлі кутшӧмкӧ поплӧн серпасыс). Мем лои нимкодь: менам чужӧмысь поплӧн кодь жӧ картина артмас! Шуа:
— Но вай вӧчӧй менам чужӧмысь картина!
— Вӧчам, дас шаньга кӧ сетан! — найӧ шуӧны.
Ме пыралі гӧбӧчӧ, вайи дас кык шаньга (эг дасӧс, а дас кыкӧс: кык шаньга содті — мед, мися, картинасӧ бурджыкӧс вӧчасны, поп серпассьыс на бурӧс). Найӧ босьтісны да дзумгисны-сюйисны нопъяс — эз и лыддьыны весиг кымын шаньга.
Гӧбӧчӧ пыралігкості найӧ кыскӧмаӧсь нопсьыс кутшӧмкӧ чуман кодь доз, джодж шӧрӧ сувтӧдӧмаӧсь табуретка, шуӧны: пуксьы пӧ.
Ме пукси. Ӧтик детинаыс ме мышкӧ сувтіс, а мӧдыс порог дорсянь чуман пырыс ме вылӧ видзӧдны кутіс. Видзӧдіс-видзӧдіс да шуӧ: «Сувтлы!» Ме сувті. А сэк кості ме мышкын сулалысь детинаыд вештӧма табуреткатӧ (ме эг и тӧдлы).
Порогдорса детина и шуӧ: «Ӧні пуксьы!» Ме пукси... да шняпкыси джодж бердӧ сэтшӧм чорыда — джодж плакаыс вӧрзьыліс, синсьым би петаліс! Детинаяс сералігтырйи пышйисны, шуӧны: «Картинаыд со джодж плакаас!» Видзӧдлі да джодж плакаас збыльысь артмӧма... «картина» менам ва гачысь! Но сійӧ абу поп серпассьыд мича. Прӧста дзик содті ме кык шаньгасӧ!
Со ӧд кутшӧм йӧз овлӧны му вылад! Ёна жӧ горшӧсь: дас кык шаньга босьтісны джодж плака вылӧ снимайтӧмысь! Дерт, оз ков вӧлі водзвыв сетны шаньгатӧ! Ачымӧс сыысь мыжала, ог кодӧскӧ.
Рытнас мамӧяс локтісны да шуӧны: «Став шаньгатӧ тай сёйӧмыд! Но мед... кынӧмыд кӧ оз висьмы!» А менам кынӧмӧй оз и думайт вӧлі висьны! Висьӧ, но оз кынӧмӧй. Ме чӧв ола, тшӧк ланьтӧмӧн сулала, ошйысьны нинӧмӧн: джодж плакавывса картинаыд косьмӧма нин. Сідзи и эг висьтась сэки.
Ме неважӧн снимайтчылі ӧтилаын. Сэні водзвыв жӧ босьтӧны деньгасӧ. Сэсся кор карточкаысла локті, меным сетӧны кутшӧмкӧ дядьӧлысь серпассӧ: стенса поп кодьыд дзик! Мися, тайӧ абу ме! «Тэ!» — шуӧны, ейбогасьӧны. Сэсся ӧд фотографыдлы быть верит — донсӧ карточкасьыс мынтӧма нин да!
Босьті карточкатӧ да уліас гижи ассьым овӧс — мед оз вун, кодлӧн сійӧ серпасыс: менам али ветлысь-мунысь дядьӧлӧн. Вунӧднытӧ зэв кокниа позьӧ: сійӧ карточкаыс ме вылӧ сэтшӧма жӧ мунӧ, кутшӧма джодж плакавывса серпасыд.
