ЁГОР МИШЛӦН ПӦВ ПЫЖ
Ивадор сиктысь миянкӧд орчча керкаын олысь Ёгор Миш менам бур суседӧн вӧлі. Ньӧжмыдик восьласа. Лабутнӧй сёрниа. Ставсӧ вӧчліс тэрмасьтӧг, но сьӧлӧмсяньыс. Бӧрас позьӧ вӧлі нимкодясьны сылӧн вӧчӧмторйӧн. Сы киысь кӧ нин мыйкӧ петіс, сідзкӧ пыр кежлӧ да бур казьтылӧмъяс вылӧ. Ичӧтсяньыс пыр ноксис черӧн да пилаӧн, стружӧн да мӧлӧтӧн. Ми, сылӧн ёртъясыс, сиктсайса кыр йылын котралам-ворсам. А сійӧ векджык горт дорас котшкӧдчӧ.
Гашкӧ пӧ, батьыс водз кулӧ да, Ёгор Мишлы, зонкалы, быдтор ковмыліс босьтчыны аслыс вӧчны. Гырысьджык быдтасыс бокын нин олісны. Валерий вокыс ичӧт на вӧлі. И мамыс, Анна тьӧт, векджык шыӧдчывліс Миш дорас:
— Пиук, со этайӧс колӧ лӧсьӧдыштны!
— Пиук, со этаті тувйышт!
Тыдалӧ, мамыслӧн кесйӧдлӧмыс и отсаліс лоны зонкалы киподтуяӧн. Кӧть эськӧ сиктын быдмысь мукӧд зонкаыс эз жӧ урӧсджыкӧсь вӧвны. Быдсяматорсӧ жӧ кужлісны вӧчны. Но Ёгор Мишыд аслас мастерлуннас панйыліс быдӧнӧс.
А ӧтчыд сійӧ зэв ёна шензьӧдіс миянӧс. Сы бӧрын аскоддьӧмъясыд Ёгор Миштӧ нӧшта нин пыдди кутісны пуктыны. Ивадор сиктыс Эжвасяньыс куим гӧгӧр километр ылнаын. Да нӧшта таладор берегыс ляпкыд. Кӧсъян кӧ пӧттӧдз вуграсьны, колӧ вуджны мӧдлапӧлӧ. Сэтчӧс джуджыд берег пӧлӧн чериыс пыр сулалӧ. Да и чериа вадъяс эмӧсь. Но кутшӧм бур вуграсьысь нӧ ышмысь детинкаястӧ аслас пыжӧ пуксьӧдас? Сӧмын черисӧ кутасны повзьӧдлыны. Со и ми, оньӧстӧм на челядь, вугравлім ас ляпкыд берегысь мык, гурина, посньыдик ёкыш да завидьпырысь видзӧдлывлім мӧдлапӧлӧ аслас пыжъясӧн вуджысь чери кыйысьяс вылӧ.
Ёгор Мишыд коркӧ со тадзи жӧ сюся дзоргис-дзоргис на вылӧ да крапнитіс:
— Ме ӧд кужа жӧ татшӧм пыжтӧ вӧчны!
Ми сӧмын серӧктім сы вылӧ. А сійӧ зумыштчис да мӧдӧдчис гортланьыс. Тыдалӧ, зонкаӧс дойдіс миян сералӧмным. Сэксянь сійӧ дугдіс паныдасьлыны ёртъясыскӧд. Пыр мыйкӧ котшкӧдчис горт дорас. Ми сэккості, дерт, вӧлі шӧйтлывлам вадор берег пӧлӧн. Вуграсям, купайтчам. Кӧть эськӧ мамъясным стрӧжитлісны таысь. Кодкӧ на пиысь пыр и вӧлі шуас аслас быдтасыслы:
— Смотри, вӧян кӧ, гортӧ эн лок!
Ми вунӧдны нин кутім Ёгор Мишыдлӧн отсасьӧм йылысь. Но ӧтчыд сійӧ матыстчис миян дінӧ да чӧла корис ас горт дорас. Мӧдӧдчим сы бӧрся да ёна и чуймим аддзӧмтор вылас. Керка лунвывладорас кер помъяс вылын куйліс пӧвйысь вӧчӧм пыж. Варалӧма. Гӧрд краскаӧн краситӧма. Быттьӧ сідзи и корис видзӧдысьясӧс пуксьывны ас вылас да качайтчыштны абутӧм ва вылын.
— Оз вӧй? — юаліс кодкӧ миян пиысь эскытӧма.
— Аслым ӧд кари, — шешмуніс Ёгор Миш.
Мӧд лунас нин телегаа вӧлӧн лэччӧдіс пыжтӧ вадорӧ. Збыльысь, пӧвйысь вӧчӧм пыжыд зумыда пукаліс ваас да эз нин вӧв сэтшӧм дзибрӧс. Да и ваыс некыті эз пыр. Топыда вӧчӧма Ёгор Мишыд. Сійӧ жӧ луннас ми быдса араваӧн вуджалім сы вылын мӧдлапӧлӧ. Верстьӧяс сюся видзӧдісны Ёгор Мишлӧн вӧчӧмтор вылӧ да сӧмын ошкӧмпырысь довкйӧдлісны юрнаныс. Со пӧ ӧд зырымбеддьыд кутшӧм пыж сяммӧма вӧчны.
Сійӧ гожӧмнас мӧдлапӧвса видзьяс вылын уджалігӧн ми, зонпосни, векджык юсӧ вуджигӧн пуксьывлім эг ыджыд карбасӧ, а буретш Ёгор Мишлӧн пӧв пыжӧ. И пыр ордйылім йӧз тыра укшаль карбастӧ. Бабаяс горзӧны, вӧянныд пӧ, сӧтанаяс. А миянлы долыдсьыс-долыд, мый мӧдлапӧлӧ волывлім водзджык.
Сійӧ кадсяньыс Ёгор Мишыдлӧн пӧвйысь вӧчӧм пыжыд лоис ӧтувъяӧн. Ачыс эз вӧв скуп.
— Миш, вайлы пыжтӧ, мӧдлапӧлӧ колӧ вуджавны, — шыӧдчас кодкӧ сы дорӧ.
— Босьтлы, но сӧмын эн эновт, бӧр пукты сэтчӧ, кытчӧ вӧлі домалӧма, — сӧмын шуыштас воча. Ми ӧд тӧдам вӧлі, мый оз ӧткажит. Но юасьтӧгыд абу жӧ лӧсьыд босьтнытӧ.
Ог тӧд, кымын гожӧм вуджавлім Эжва вомӧн Ёгор Мишлӧн пыжӧн. Ог жӧ тӧд, мый водзӧ лоис сыкӧд. Гашкӧ, важмис да эновтӧм бӧрас лыаӧн тырис. Гашкӧ, гусялісны Эжва кузя кывтысь-катысьяс. Сэтшӧмторйыд миян берегад тшӧкыда овлывліс.
Менам аслам пыж вӧчны сямӧй эз вӧв. Та вӧсна верстьӧӧн нин ньӧблі ас сиктса олӧма войтырлысь, кодъяс дугдісны нин ветлывлыны вадорӧ, кык ветки пыж. Вӧчлӧмаӧсь найӧс мастер войтырыд пипуысь. Кокниӧсь. Тювкӧсӧсь. Весиг ва паныд катігӧн оз ков ёна выныштчывны пелыснад. Унаысь на вылын вуджавлывлі Эжва вомӧн. Ыджыд гыясысь эг жӧ повлы. Дерт, эг ӧтнам вӧдитчы аслам веткиясӧн. Босьтлывлісны и мукӧд. Ачым сэки олі карын нин да волывлі Эжва дорӧ сӧмын шойччан лунъясӧ. Но кыкнансӧ сэсся аръявылыс кодъяскӧ вӧлі нуӧмаӧсь.
Сэсянь бара ковмывліс вуджавлыны мӧдлапӧлӧ йӧз пыжӧн. Ӧтчыд со тадзи жӧ кымӧра лунӧ мӧдӧдчим мӧдлапӧлӧ ме, Изъюров Геня да Ӧрте Машӧ Витя. Миянӧс, дерт, вадорад некод эз виччысь. Став пыжыс вӧлі мӧдлапӧлын. Довъялім-довъялім берег пӧлӧныс да аддзим кутшӧмкӧ важ ветки шой. Видзӧдім-донъялім сійӧс. Ваыс эськӧ неуна пырыштӧ. Но нинӧм. Ӧтчыдысьтӧ, гашкӧ, вуджӧдас на. Коялім веткисьыд ватӧ. Пуксим куимнанным. Изъюров сынӧ. Ми Витякӧд коялам пыжӧ дзулькйысь васӧ. Со и мӧдлапӧв берегыс абу нин ёна ылын. Но важ веткиыд важ и вӧлӧма. Друг тай кыдзи ылькнитіс кутшӧмкӧ пыдӧсса розьӧдыс. Геняыд сӧмын повзьыштӧмпырысь горӧдіс:
— Ӧдйӧджык коялӧй, сӧтанаяс! Вӧям ӧд.
Ми эськӧ и сідз нин зілям. Но ваыд тай тэрыбджык вӧлӧма. Некыдзи ог вермӧй сійӧс венны. А Геня сӧмын упкӧ да мый вынсьыс сынӧ. Мӧдар берегӧдзыс кык метр кымын эг воӧй, кыдзи пыжыд воши ва улӧ. Асьным коскӧдз кӧтасим. Муртса удитім мыш нопъяснымӧс кватитны. А повзьылӧм бӧрад серамыд мыйта! Долыд нин сыысь, мый воим берегас. Сідзкӧ, Енмыс миянкӧд на вӧлӧма.
Казьтыла ӧні Эжва мӧдлапӧлӧ вуджалӧмъяс йылысь да мыйлакӧ векджык воӧ паметьӧ Ёгор Мишлӧн пӧв пыжыс. Унаысь пуксьывлім сы вылӧ. И некор сійӧ эз ыръянитлы. Пыр кывзысис миянлысь. Вӧчліс ӧд пыжсӧ киподтуя морт. Кӧть эськӧ ачыс Ёгор Мишыс абу нин ловъя. Но сылӧн пыж йывсьыс казьтылӧмыс колис.
