ШУРИК-КОРОЛЬ

Шурик-корольӧс тӧдӧны оз сӧмын матігӧгӧрса керкаясын, но и ставнас посёлокын. Тадзи и шуӧны тайӧ зонкасӧ. Верстьӧяс важӧн нин велалӧмаӧсь сы дінӧ да векджык веськодьпырысь дінтіыс прӧйдитӧны. Быдӧнлӧн на пиысь аслас тӧжд-мог. Некор дізьвидзны. Сӧмын тай аддзасны кӧ Шурик-корольӧс киняулас книга чукӧрӧн, сувтыштласны недыр кежлӧ да нюмъялігмоз шуыштасны: бара нин пӧ йӧйыдлы кодкӧ книгаяс козьналӧма, а мый пӧ сэсся сылы коли керны, сӧмын книгаясӧн и ворсны.

Челядь чукӧр сійӧс аддзӧм бӧрын пыр жӧ горӧдасны:

— Шурик, лок корольсьыд ворсыштам!

— Ог. Некор, — векджык вочавидзӧ Шурик-король.— Ог эшты. Менам аслам мог.

Но мукӧддырйи, кор киняулас нуӧ книга чукӧр, Шурик ачыс кежӧ челядь дінӧ, мед ошйысьыштны на водзын.

— А менам со мый эм, — шуӧ сэки Шурик-король да разӧдӧ челядь пӧвстын книгаяссӧ, мед найӧ ошкыштасны сылысь козинсӧ. Нывкаяс да зонкаяс листалӧны книгаяссӧ да тапкӧдӧны Шурикӧс пельпомас:

— Зэв бур да мича книгаяс кыськӧ судзӧдӧмыд!

А сэк кості Шурик босьтӧ медся мича книгасӧ, аддзӧ сэтысь кутшӧмкӧ серпас да индӧ сы вылӧ чуньнас:

— А тайӧ ме! Со ме кутшӧм мича паськӧма! А мӧд ногыс меным оз позь! Ме ӧд король! Ті менам слугаяс! Сідз али абу?

— Сідз-сідз, — нюмъялігтырйи шуӧны ныв-зон да дэльӧдыштӧны сійӧс:

— Шурик, а тэ збыльысь король?

— Король, король, — зэв эскӧдана шуӧ налы Шурик.— Онӧ мӧй аддзӧй?

— А кӧні нӧ тэнад король паськӧмыд?— бара юалӧ кодкӧ.

— Сійӧ ме вылын, — нӧшта эскӧдана шуӧ Шурик.— Видзӧдлӧй бурджыка. Юр вылын коронаӧй, а пельпомъяс вылын мантияӧй.

Юрас сылӧн и збыльысь важиник кепка, а пельпомъяс вылас дыр нин новлӧм болонь куртка. Но Шуриклы тайӧ паськӧмыс медся мича да дона. Сійӧ чайтӧ асьсӧ корольӧн, чайтӧ, мый сы вылын корольлӧн коронаыс да мантияыс. А нывкаяс да зонкаяс пыльсъялӧны Шуриклӧн кывъяс бӧрын. Но сэсся дугдӧны дэльӧдны сійӧс да бара заводитӧны ворсны ас костаныс. Тӧдӧны, мый Шуриклӧн мамыс некодлы оз сет дойдны ассьыс быдтассӧ. Би пыр кӧть ва пыр мунас, а аддзас ӧбӧдитысьӧс да пуж петкӧдлас. Но сідзсӧ челядь жалитӧны Шурикӧс да весиг кыдзи кужӧны дӧзьӧритӧны сійӧс. То кутшӧмкӧ чӧсмасянторйӧн гӧститӧдыштасны, то мамыс мукӧддырйи воштӧма писӧ да отсаласны сійӧс корсьны.

А Шурик-король мудзӧма жӧ челядькӧд сёрниысь да мӧдӧдчӧ сэк кості гортас. Мамыс важӧн нин виччысьӧ писӧ пажнайтны.

— Со и ме, мамук!— нимкодьпырысь горӧдӧ Шурик керка ӧдзӧссӧ восьтігӧн да книгаяссӧ лабичӧ тэчӧм бӧрын меліа кутлӧ мамсӧ.

— Бара нин кыськӧ книга чукӧр вайӧмыд?— майшасьӧмпырысь шуӧ мамыс, писӧ юрӧдыс малалігмоз.— Кытчӧ нӧ ми сэсся найӧс кутам воштыны? Ок тэ, менам вердан лолӧй! Но пӧрччысь да ӧдйӧджык пуксьы пызан сайӧ, а то кӧдзалас сёяныд...

...Коркӧ Шурик вӧлі мукӧд моз жӧ зэв сюсь да вежӧра детинкаӧн. Сэсся висьмис. Дыр куйліс больничаын. Но висьӧмыс эз лэдз сійӧс, пыр сьӧктӧдіс, а бӧрыннас уськӧдчис юр вежӧрас. И сэсянь зонка лоис немортӧн. Кӧть эськӧ таӧдз велӧдчис школаын, ковмис эновтны сійӧс. Уна и синва киссис мамлӧн. Уна и узьтӧм вой коли сылӧн. Мыйла нӧ ставыс тадзи артмис? Али кодкӧ налӧн рӧдысь мыжмылӧма да ӧні сы пилы лоӧ вештысьны тайӧ грексьыс? Мед инӧ, пиыс мӧдысьджык райӧ, дерт, веськалас. Но ӧд таӧдз му вылас на код тӧдас мый дыра ковмас мучитчыны сылы сьӧкыда висигӧн. И ӧні Шурикыс нӧшта на жальджык кутіс лоны мамыслы. Кытчӧ нӧ сійӧ эновтас ассьыс ӧтка быдтассӧ? Кӧть эськӧ суседъясыс шулывлісны нин: гашкӧ пӧ, интернатӧ сетан, аслыд пӧ кокниджык лоӧ. Но Шуриклӧн мамыс варыш моз уськӧдчывліс тайӧ кывъяс бӧрас суседъяс вылас. Пинясис накӧд. Менам пӧ пиӧй! Кӧть кутшӧм, а аслам! Суседъясыс регыд мысти ӧвсисны. А мам сьӧлӧмлы та бӧрын висьысь пиыс торйӧн нин жаль лои. Водзті ӧд ас вӧснаыс вермис на сулалыштны. А ӧні, кодкӧ кӧ ӧбӧдитас, коді сійӧс доръяс? Кулӧ кӧ мамыс, коді пи вӧснаыс кутас тӧждысьны? И курыд синва мольяс гӧгыльтчылісны та бӧрын мамлӧн чужӧм кузя.

А висьысь Шурик ӧні медся шуда морт. Сійӧ — король. Йиджтысис сылӧн юрӧ тайӧ мӧвпыс висьӧм бӧрас. Лои тадзи. Висьтӧдзыс на ӧтчыд мамыс ньӧбис Шуриклы зэв мича серпасъяса книга, кӧні сёрниыс муніс король йылысь, коді вӧлӧм сюсь да бур сьӧлӧма, кужӧма лӧсьӧдны аслас королевствоас войтырлы бур олӧм, мыйысь сійӧс бӧрынджык казьтылӧмаӧсь нэмъяс чӧж. Шурик унаысь лыддьывліс тайӧ мойдсӧ, сэтшӧма сійӧ воис сьӧлӧм вылас да кутіс помнитны помсянь помӧдз. Эз ӧтчыдысь висьтавлы аскоддьӧмъясыслы. Сӧмын на пуксясны шойччыштны ворсӧм бӧрын, пыр и корасны Шурикӧс, вай пӧ выльысь висьтав коркӧя мойдтӧ. И ставӧн вомнысӧ паськӧдӧмӧн кывзӧны сійӧс. Шурик весиг вӧтасьлывлыны кутіс мойдсӧ. А вӧтас сійӧ ачыс нин вӧлі корольӧн тайӧ шуда королевствоас да сідз жӧ зілис, медым сэні быдӧн оліс зэв бура.

И со ӧні висьмӧм бӧрас тайӧ мойдыс и йиджис Шуриклӧн юр вежӧрӧ да сійӧ сэсянь кутіс лыддьыны асьсӧ корольӧн.

— Мамук, ме ӧд король?— тшӧкыда шулывліс Шурик мамыслы.

— Корольӧй тэ менам, корольӧй, — вочавидзліс мамыс писӧ кутлігмоз. А ачыс дась вӧлі гораа бӧрддзыны.

...Шуриклы гортас эз пукавсьы. Асывнас нуръясьыштас, сюяс зептас нянь шӧрӧм, пасьталас важиник курткасӧ да петас гуляйтны посёлокса улича кузя. Ӧтчыд со тадзи жӧ пырис книгаӧн вузасян магазинӧ. Аддзис челядьлы сиӧм мичасьыс-мича книга да синсӧ эз кут вермыны вештыны сы вылысь. Сідзи и видзӧдӧ книга вылас. Сэтшӧма сійӧ сылы колӧ. Муртса синваыс оз пет. Коркӧя мойд йывсьыс казьтывліс тайӧ книгаыс. Эз вермы терпитны сэки вузасьысьыс да козьналіс книгасӧ Шуриклы. А Шурик нимкодьысла чеччалігтырйи котӧртіс гортас. Мамыс весиг повзьыліс сэки. Эз-ӧ пӧ нин гусяв. Но книгаӧн вузасян магазинын, кытчӧ котӧртліс сійӧ, такӧдісны: мед пӧ видлалӧ да нимкодясьӧ, сылы пӧ сӧмын тайӧ коли ӧнія олӧмас. Сэсянь Шурик и кутіс чукӧртны книгаяс. Став посёлокыс сылы тӧдса. Уналӧн эм важ книгаыд, коді некодлы ковтӧг туплясьӧ. Мед жӧ Шурик чукӧртӧ да ворсӧ наӧн.

Шурик чайтӧ, мый тайӧ посёлокыс, кӧні сійӧ олӧ мамыскӧд, мойдса шуда королевствоыс и эм. Кӧть эськӧ тані олысьяслӧн тырыс тӧжд-майшасьӧмыс да шог-дойыс. Некор налы и нимкодясьыштны да гажӧдчыштны. Быдӧн олӧ аслас олӧмӧн да ӧдвакӧ нин орччӧн олысь йылысь мӧвпыштлывлӧ. Гашкӧ, сідз пырмунігмоз. Сідз жӧ и аддзасны посёлокса улич вылысь Шурикӧс, сӧмын серӧктыштасны да пыр жӧ и вунӧдасны сы йылысь. Но Шуриклы тайӧ войтырыс — медся шуда да медся бур сьӧлӧма йӧз, кодъяс олӧны сылӧн королевствоын. И быдӧнлы Шурик нюмъялӧ да радлӧ, мый сэтшӧм шуда олӧм кужис лӧсьӧдны налы.

Но збыльысьсӧ Шуриккӧд паныдасигӧн медся ёна нимкодясисны сӧмын посёлокса понъяс. Весиг медся скӧръясыс на пиысь оз увтыштлыны Шурик вылӧ. Матыстчасны бӧжнаныс легӧдігмоз да нюлыштасны Шуриклысь кияссӧ. А сійӧ пыр жӧ гӧститӧдас найӧс зептысь кыскӧм няньторйӧн.

Коркӧ рытнас нин Шурик локтӧ гортас. Мамыс ылісянь кылӧ пиыслысь кок шыяссӧ да восьтӧ керка ӧдзӧссӧ. Шурик шудаа нюмъялӧ:

— Мамук, ме ӧд король?

— Корольӧй тэ менам, корольӧй, — ливкйӧдлігмоз вочавидзӧ мамыс да пыртӧдӧ писӧ гортас. Чужӧмыс сылӧн тырӧма висьысь пи дінас помтӧм муслунӧн да мелілунӧн. Синваыс сідзи и дзӧвкъялӧ. А Шурик аддзӧ мамыслысь муса чужӧмсӧ да кутлӧ сійӧс.

— Мамук, ме ӧд король, а тэ королева!

— Сідз-сідз, пиук.

И шуда Шурик нуръясьыштӧм бӧрын водӧ узьны, мед аски король могъясӧн бара ветлӧдлыны посёлок кузя.