ШОНДІ ДА КЫМӦР
Зэв важысянь нин тадзи вӧлі. Мыччысяс Шонді,шонтыштас мусӧ. И сэні быдмысь став ловъя лолыс зільӧ бергӧдчыны сылань чужӧмбанӧн. А сэсся кыськӧ недыр кежлӧ кыпӧдчыласны кымӧръяс, прӧйдитчасны небыдик зэрӧн, юкталасны пӧттӧдз шоналӧм мусӧ ваӧн, мед ставыс быдмис-дзоридзаліс йӧзлы да пемӧсъяслы бур вылӧ.
Тадзи Шонді да Кымӧр — ӧта-мӧдныскӧд лӧсявтӧмторъяс — и вежлавлісны кадысь кадӧ ёрта-ёртнысӧ. И ставыс ас пӧраӧ мунлывліс да тырмымӧн вӧлі. Шондіыс сыысь, мыйта колӧ, эз ёна шонтывлы мусӧ. Кымӧрыс эз жӧ ыкшаась да весьшӧрӧ эз кисьт васӧ му вылӧ.
Видзӧдӧ Шонділӧн да Кымӧрлӧн тӧлка-лада удж вылӧ Тӧлысь да завидьыс петӧ. Менӧ пӧ кӧть мыйта оз шонты Шондіыс, но нинӧм пӧ менам яй вылын оз быдмы. Сы вӧсна, мый менам пӧ кымӧрыс абу. А найӧ пӧ, шондіыс да Кымӧрыс, му вылас со кыдзи ладмӧдчӧмаӧсь. Кӧть пӧ эськӧ Енмыс шуӧма налы абу лӧсялӧмӧн овны ӧта-мӧдныскӧд, пыр эськӧ мед венласисны ёрта-ёртныскӧд. Но со тай ладмӧдчӧмаӧсь, да ставыс бура мунӧ му вылас.
И тадзи уна-уна во. Пыр ёнджыка и ёнджыка завидьтӧ Тӧлысь Шонділы да Кымӧрлы, мый сэтшӧма найӧ кужисны ловзьӧдны мусӧ. Весиг ылі кодзувъясӧдз сэк кості кывсис му вылын бур олӧм йылысь.
Но ӧд буретш ошкана сёрнияссянь ставыс и заводитчӧ. Сідз-тадз ӧд оз шуны: эн пӧ ошкы да эн пӧ ошйысь, а то ошкӧ пӧран. Шуӧны тадзисӧ, мед видзчысьны вомдзасьӧмысь. И вомдзалӧма ӧд кодкӧ коркӧ кості Шондітӧ да Кымӧртӧ. Кутшӧмкӧ кадсянь найӧ эз кутны лӧсявны и ставыс. Мыччысяс Шонді. Шонтас да шонтас мусӧ. Виччысьӧ, кор Кымӧр сійӧс вевттьылас. Но весьшӧрӧ виччысьӧ. Вошӧма кытчӧкӧ Кымӧрыс. Сэсся оз вермы терпитны Шондіыд да водзӧ шонтӧ мусӧ. А Кымӧр мый вылӧ кӧ скӧрмӧма да пельӧс сайсянь кыйӧдчӧ. Шонты пӧ шонты мусӧ, видзӧдлам пӧ, мый тэнад ӧтнадлӧн артмас. И дзикӧдз нин Шондіыд мусӧ косьтіс. Бӧръя кӧдзаясыс кутісны нярмыны.
Сэки и тыдовтчис кыськӧ Кымӧр Шонді водзын ошйысигмоз. Метӧг пӧ тэнад ӧтнадлӧн нинӧм оз артмы. Сэсся тай ыльӧбтас ведраысь моз. Тӧлысь чӧж, гашкӧ, кисьтіс. Шондіыд эськӧ вӧтлыны зільӧ Кымӧрсӧ, но мӧдыс ыръянитӧ, оз кывзысь. Сідзи став бӧръя кӧдзаыс ва вӧснаыс пӧді му вылас. Йӧзлы сёйнысӧ нинӧм лои. Пинялӧны найӧ Шондісӧ и Кымӧрсӧ сыысь, мый эз кутны ладмыны да та вӧсна и му вылас олӧмыс торксис. А водзӧ ӧд нӧшта на лёкджык вермас лоны.
Кыліс йӧзлысь пинясьӧмсӧ Тӧлысь да ачыс повзис. Му вылын кӧ нӧ олӧмыс кусас, и сылы, тӧлысьлы, нинӧм бурыс оз ло. Шондіыс нӧшта на ёнджыка сійӧс асьсӧ кутас скӧрмӧм вывсьыс чишкавны. Кымӧрыд ӧд сылӧн абу. И ставыс сы вӧсна, мый вывтіджык вензьӧны ас костаныс ӧта-мӧдлы лӧсявтӧмторъяс — Шонді да Кымӧр.
Шыӧдчис повзьӧм Тӧлысь ылі кодзувъяс дінӧ, мед отсаласны миритӧдны ас костаныс Шондіӧс да Кымӧрӧс. Тайӧс кылӧм бӧрын и кодзувъяс повзисны. Со ӧд мыйта лои омӧльторйыс ылі му вылын, кор эз кутны ладмыны Шонді да Кымӧр. А тайӧ вензян висьӧмыс нӧ кӧ кодзувъясӧдз воас? Со ӧд найӧ мыйтаӧнӧсь! Сэки веськыд мат лоӧ свет вылас! Повзьӧм кодзувъяс пыр жӧ быдса араваӧн локтісны миритӧдны Шондіӧс да Кымӧрӧс. Мед сэсся оз нин ыръянитны ӧта-мӧд водзас. Кӧть и ёрта-ёртыслы лӧсявтӧмторъяс. Но на костын тӧлктӧг да ладтӧг удж вӧсна и олӧмыс му вылас дзикӧдз бырӧ. И кужисны ӧд кодзувъясыд миритӧдны вензьысьясӧс. Гӧгӧрвоӧдісны, мыйӧн тайӧ вермас помасьны. И сэксянь бара ставыс бурланьӧ вежсис му вылын, сы вӧсна мый ӧти кывйӧ воисны Шонді да Кымӧр.
