ТӦЖДЫСЬЫСЬ МАМ
Лесник Петрович, ар ветымын вита, тэрыб сёрниа косіник мужчина. Ӧтчыд тулыснас сійӧ кытшовтіс ассьыс ыджыд участоксӧ. Ставыс сэні сылы вӧлі тӧдса, гӧгӧрвоана, быттьӧ оз ягӧд мун, а гуляйтӧ аслас керка гӧгӧрыс.
Вель дыр нин муніс лесник, но восьлавны колӧ на ылӧдз. Радейтӧ сійӧ ветлыны подӧн, кымын пӧлӧс думъяс воласны юрас, кутшӧм унатор аддзылас, кывлас.
Неыджыд шор вуджӧм бӧрын воис кос ягӧ. Друг кыпӧдчис вужля бокысь сера дозмӧр. Сійӧ лэбзьыштіс неылӧ да бӧр суні-воши ляпкыдик пуяс костӧ.
— О-о-о... дозмӧр поз вылӧ, тыдалӧ, веськалі, — кӧзалӧн кодь шочиник тошсӧ малыштіс Петрович да ӧдйӧ матыстчис вужля дорӧ. — Прӧстӧ вӧрса чипан татысь эз лэбзьы. Э-э... сідзи и эм. Бура тай эськӧ дзебӧмыд позтӧ да, ме век жӧ аддзи. Ми вокӧс сьӧкыд пӧръявныд.
Пӧрӧм пу улын, кос турунысь вӧчӧм шапка пасьта позйын тыдаліс сизим кольк. Петрович кинас весиг эз инмӧдчыв поз дінӧ, видзӧдіс ылісянь да нимкодясис.
— Мамыс пӧжас колькъяссӧ и сэтысь петасны посньыдик дозмӧрпиян. Ар кежлас найӧ быдмасны, лоӧны чипанысь на гырысьӧсь, — ас кежас сёрнитіс Петрович.
Лесник ветлӧдліс рытӧдзыс. Поводдяыс вӧлі лӧнь да шоныд. Сынӧдыс сӧстӧм, лунтыр лолалан — он пӧт. Яг вомӧн нюжӧдчӧма уна рӧма мегыр кодь ӧшкамӧшка. Ӧти помнас сійӧ мыджсьӧма Эжваӧ, быттьӧ сэтысь васӧ юӧ, мӧднас — видзьяс вылӧ.
Мичаӧсь местаясыс. Тані пыр кос, весиг арся зэръяс бӧрын. Небыдик яла вылын быдмӧны вӧсньыдик пожӧмъяс. Нырад век ӧвтӧ сир дук. Яг шӧрӧдыс лун и вой тольгӧ-визувтӧ ичӧтик варов шор. Ваыс сэні кӧдзыд-кӧдзыд, тувччан кӧ кӧмтӧг — сотыштас кокъястӧ.
Торъя нин гажа Эжва дорын. Сувтан джуджыд кыркӧтш дорӧ, и син водзад воссясны уна пӧлӧс серпасъяс. Ылӧдз тыдалӧ паськыд ота ю. Лун и вой сэті дзижъялӧны теплоходъяс, юсь кодь еджыд пароходъяс, ёсь ныра катеръяс.
Водан лыа вылас, и сійӧ паччӧр кодь шоныд. Лыаыс еджыд-еджыд, абу ни ӧти ёг, кодкӧ быттьӧ пож пыр лэдзӧма сійӧс. Ю пӧлӧн лэбалӧны тэрыб чикышъяс, найӧ то кыпӧдчыласны сӧдз енэжлань, то сунгысьласны дзик му бердӧдз.
Ягын быдмӧ быд сикас тшак. Пуктан кӧрзинаад банйӧм булки кодь белӧй гриб, а синъясыд бара нин котралӧны яла кузя, корсьӧны выльясӧс. А тшакъяс дзебсьӧмаӧсь, оз кӧсйыны петкӧдчыны. Торъя нин уна тані виж да гӧрд гобъяс, кодъясӧс ылісянь на аддзан гежӧд пуяс костӧд. И чӧскыд пув да чӧд арнас позьӧ вотны.
Петрович мӧдӧдчис гортас бара сійӧ туйӧдыс, код кузя кайис асывнас. Кор матыстчис тӧдса вужля дорӧ, сувтіс. Кӧсйис выльысь видзӧдлыны дозмӧр-мам вылӧ, зэв нин матӧдз сійӧ сибӧдӧ.
Думнас виччысис дозмӧрлысь лэбзьӧм. Локтіс дзик нин матӧ, но борд шы эз кыв.
Сувтіс вужля дорӧ, видзӧдліс позйӧ, а сійӧ вӧлі тыртӧм...
— Аттӧ, мокасьтӧ, дарӧм тай дозмӧрыд китӧм, кыдзкӧ путьмӧма колькъяссӧ новлыны мӧд местаӧ, дзебны найӧс мортысь, — дивуйтчис лесник.
То ӧд кутшӧм мам сьӧлӧмыд.
