ТУРӦБ ЯГ
Уна во сайын тайӧ вӧлі. Медзіль крестьянинъясысь ӧти, кодӧс сиктсаяс уджачлун да тэрыблун вӧснаыс Турӧбӧн нимтісны, чужан грездбердса яг бердысь тулыснас на пӧрӧдіс пуяссӧ, бертіс мыръяссӧ, а сэсся ставсӧ тайӧс сотіс. Артмис зэв бур да вына му. Турӧбыд кӧдзис сэтчӧ ид да зӧр. И сэтшӧм бур урожай воис! Арнас йӧртӧдыс дзик тыр вӧлі няньӧн. Сэсся вочасӧн куйӧдавны пондіс мусӧ. И мӧдыс бур дӧзьӧр вылӧ воча кыв пыдди век сетліс зэв уна нянь.
Уна во на эськӧ муыс вердіс крестьянинӧс. Ӧд сійӧ лелькуйтіс ас вӧчӧм мусӧ дзоля кагаӧс моз шонді петӧмсянь да шонді лэччытӧдз, водз тулыссянь да сёр арӧдз. Мукӧддырйи вунӧдліс и пажын, и ужын йылысь, сэтшӧма му вӧдитысь сетчыліс уджас.
Но сэсся выль кад воис. Ӧтувъя овмӧсъяс кутісны котыртны. Турӧбыдлӧн дышджык суседъясыс завидьтісны озырджыка олысь вылад да пыр жӧ босьтісны сылысь мусӧ колхозӧ, а асьсӧ кулакалісны.
Но муыд тай, вӧлӧмкӧ, абу кывтӧм пемӧс. Гӧгӧрвоӧ жӧ, коді сы вылын збыль кӧзяиныс. Ёна пыдди вӧлі пуктӧ важ зіль кӧзяинсӧ да сы вӧсна и козьнавліс бур урожайӧн. А выльясыд чайтісны, мый Турӧбыдлӧн муыс и вынсьӧдтӧгыс уна жӧ нянь сетас. Найӧ ӧд эз тӧдлыны, мыйта сола ньылӧм кисьтіс тані зіль суседыс.
Сэки лӧгасис муыд идӧртӧм войтыр вылад да нинӧм эз кут быдтыны. Да и кытысь нӧ сійӧ вермис мыйкӧ чужтыны, кор сідз-тадз гӧрлісны мусӧ да зэв дышпырысь кӧдзлісны-пуктылісны. И дзикӧдз омӧльтчис ягбердса муыс. Та бӧрын ӧтувъя овмӧсын уджалысьяс эновтісны сійӧс.
Аддзисны тайӧс ягын сулалысь пуяс. Жаль лоис налы муыс, кӧні нинӧм нин эз быдмы азь гумйысь ӧтдор. Сэсся ас костаныс шувгигмоз сёрнитчисны да шуисны бара босьтны сійӧс яг кипод улас. Тулыснас медыджыд пожӧмыс ён тӧв улын шумитігмоз пӧльыштіс сэтчӧ ассьыс кӧйдысъяссӧ, кодъяс пыр жӧ вужъясисны уль муас. И во-мӧд-коймӧд мысти нин тані ӧдӧбтчисны вывлань ичӧтик, зэв мичаник пожӧмъяс. А на коластын кутісны быдмыны гӧрд гобъяс, масленникъяс.
И грездса олысьяс пыр жӧ казялісны тайӧс да кутісны волывлыны Турӧблӧн коркӧя му вылӧ тшакла. Дась урожайтӧ ӧд кокни чукӧртнытӧ. Кодкӧ тшак вотысьяс пиысь корсюрӧ казьтывліс Турӧбӧс, зіль крестьянинӧс. Сылӧн пӧ вӧлі тайӧ муыс. Ми пӧ весьшӧрӧ мырддим. Нинӧм пӧ бурсӧ эгӧ аддзӧй. Шуалісны тадзисӧ быттьӧ асьнысӧ правдайтігмоз да каитчӧмпырысь. Но Турӧбыдлы тайӧ каитчана кывъясыс, дерт, эз нин ковны. Сійӧ важӧн нин эз вӧв ловъя. Сӧмын колис сы нима муыс.
Сэксянь тшак корсялысьяс кутісны шуны тайӧ инсӧ Турӧб ягӧн. А аслыс муыслы бӧр лои долыд сыысь, мый бара сы вылын кутіс быдмыны вӧр. Коляс кутшӧмкӧ кад и выль йӧз оз нин кутны тӧдны, мый Турӧб ягын вӧлі му, мый сійӧс вӧчліс налӧн грездса зіль олысь. Но ачыс муыс колис. И зіль мортыс сетіс ягыслы нимсӧ. Гашкӧ, уна во мысти тані бара кутасны шувгыны кымӧръясӧдз нюжӧдчӧм пожӧмъяс. Мед жӧ тадзи и лоӧ.
