ОЛІС-ВЫЛІС ЕДЖЫД ТЕПЛОХОД

Оліс-выліс войвывса ыджыд ю вылын пур кыскалысь еджыд юсь кодь мича теплоход. Помнитӧ на асьсӧ сэсянь, кыдз вавывса суднояс стрӧитан ӧти заводын лэдзисны сійӧс стапельяс вылысь ваӧ. А таӧдз теплоход стрӧитысьяс жугӧдісны шампанскӧй доз сылӧн бокӧ да сиисны уна во кывтны-катны войвывса ю кузя, кытчӧ сійӧс шуисны мӧдӧдны. Кутшӧм нимкодьӧсь вӧліны та дырйи теплоход стрӧитысьяс! Ӧд оз тӧкӧтьӧӧн артмы мича юсь кодь судноыс. Мыйта узьтӧм вой коллялісны конструкторъяс, медым выль теплоходыс кыдзи позьӧ ӧдйӧджык кывтіс-катіс ва кузя, вӧлі воддзаяс серти вынйӧраджык да кыскис ас бӧрсяыс унджык груз. Сэк жӧ вӧлі эськӧ мичасьыс-мичаӧн.

И со найӧ збыльмӧдісны ассьыныс кӧсйӧмъяссӧ: теплоход лоис зэв мичаӧн да ӧні весиг ачыс ас вылас гусьӧн нимкодясис. Корис и мукӧдӧс нимкодясьыштны сылӧн мичлунӧн. Ӧні важ, уна во сайын стрӧитӧм суднояс завидьпырысь видзӧдісны выль судно вылӧ. Налы кӧ эськӧ лоны татшӧмӧн жӧ! Но быдӧнлӧн аслас нэм, аслас олӧм. Лоӧ нин миритчыны сійӧн, мый тэныд Енмыс сетӧма.

А сэсся пур кыскалысь выль теплоход торъя каналъяс да юяс пыр воӧдчис войвывса ыджыд ю вылӧ да босьтчис уджӧ. Том экипаж, кодӧн юрнуӧдіс том на жӧ, но зэв сюсь да ыджыд вежӧра капитан, нуӧдліс судносӧ дзик ю йылӧдзыс, кӧні сійӧ эз нин вӧв ёна паськыд. Теплоход збодера катліс ва паныд. Сылӧн вынйӧра машина-сьӧлӧмыс уджаліс часі моз. Сійӧ ордйыліс мукӧд судноясӧс, кодъяс ӧдва вермисны панласьны визулыскӧд. Ю йылас гырысь леспромхозъясысь вайӧм пожӧм керъясысь пур вӧчысьяс вӧлі дасьтӧмаӧсь нин ыджыд пуръяс. На пиысь ӧтиӧс сэсся тэрыб матросъяс домавлісны теплоход мышкӧ да сійӧ ньӧжйӧник упкигтырйи мӧдӧдчыліс ва кывтчӧс. Колӧ вӧлі мунны стӧча индӧм ӧдӧн, кодӧс бура тӧдіс капитан. Ӧдсӧ ёна содтігӧн вермисны орласьны пурсӧ теплоходкӧд йитысь кӧрт канатъясыс. А ньӧжмыдджыка мунігӧн визулыс вермис ляскыны пурсӧ берегӧ. Со тадзи ассьыс этшсӧ тӧдӧмӧн и кывтіс мича теплоход лун и вой паськыд ю кузя.

Луннас вӧлі кокниджык. Ставыс гӧгӧр ылӧдз тыдаліс. Штурвал сайын сулалісны том матросъяс. Найӧ ас костаныс шмонитігмоз стӧча нуӧдісны теплоходсӧ индӧм фарватерӧд, кыдзи и велӧдліс быдтор тӧдысь капитан. Луннас сійӧ векджык шойччыліс. А вой кежлас, кор пемдыліс, ачыс сувтліс штурвал сайӧ. Корсюрӧ ӧзтыліс прожекторъяс, видзӧдлыны войся пемыдас муртса тыдалысь берегъяс вылӧ, кӧні пӧртмасисны чери кыйысьяслӧн ӧтка-ӧтка бипуръяс. Торйӧн нин сьӧкыд вӧлі кывтны теплоходлы асъядорыс, кор ю вылын пондыліс гӧвкъявны вата кодь еджыд ру. Капитан тутӧстлывліс воча катысь суднояслы, мед надзмӧдыштласны ӧднысӧ да оз люкавны пурсӧ. Но ставыс артмыліс бура, кыдзи и кӧсйыліс капитан. А сэсся асывнас нин, кор ылі вӧртас сайысь петысь шондіыс вӧтлывліс русӧ ю весьтысь, капитанӧс вежлывлісны сылӧн отсасьысьясыс. И коркӧ-некоркӧ юсь кодь еджыд теплоход матыстчыліс кузь пурнас ыджыд кар дорӧ. Сэні сійӧс виччысисны нин. Торйӧдлісны да домавлісны пурсӧ ю берег дорланьын нарошнӧ вӧчӧм запаньӧ.

Капитан да сылӧн отсасьысьяс мичаа пасьтасьлісны да петавлісны берег вылӧ шойччыштны. А теплоход найӧс виччысигмоз чӧла сулавліс ю берег дорын мукӧд суднояскӧд орччӧн да бара нимкодясис аслас мичлунӧн. Збыльысь, татшӧм мичаыс войвывса ыджыд ю вылын эз на уна вӧв. Тшӧкыда сы дінӧ матыстчывлісны карса зонкаяс да любуйтчигмоз вензьывлісны ас костаныс, ёна-ӧ тэрыб да вынйӧра тайӧ мича теплоходыс да вермас оз сійӧ лоны медводзын мукӧдкӧд ордйысигӧн. Теплоход сюся кывзіс зонкаяслысь сёрнисӧ. Вӧлі нимкодь, мый татшӧм вылӧ донъялӧны сійӧс. Ӧд мукӧд суднояс вылӧ карса ичӧтик олысьяс весиг эз чӧвтлыны синнысӧ. Тайӧ мича теплоходыс быть тшӧктыліс видзӧдлыны ас вылас.

А сэсся тӧдлытӧг теплоход вылӧ воліс капитан аслас отсасьысьясыскӧд да сійӧ бара мӧдӧдчыліс ю йылӧ выль пурла. И тадз гожӧмбыд. Колисны теплоходлӧн паметьӧ войвывса ыджыд юлӧн помтӧм чукыльясыс. Кажитчыліс, мый со эсійӧ чукыль саяс юыс помасяс. Но чукыльыс кольліс бӧрӧ, а юыслӧн паськыд эрдыс бара на тыдаліс зэв ылӧдз, мӧд чукыльӧдз. И тадзи помтӧг. Збыльысь позис чайтны, мый юыс оз и помасьлы. Кӧть эськӧ вочасӧн сійӧ век жӧ векнявліс. Йиджтысисны вежӧрӧ ю бокын паськыд лыа кӧсаяс, кӧні пукалісны еджыд каляяс да друг уськӧдчывлісны ӧдйӧ катысь теплоходлӧн муткырасьысь гыяс бӧрся. Горша кватлалісны кольмӧм чериясӧс. А лыа кӧсаяс сайын пашкыртчисны помтӧм бадь кустъяс, кытысянь кыліс вадорса лэбачьяслӧн гажа сьылӧмыс. Неуна вылынджык крут берегъяс вылын сулалісны козъяс, пожӧмъяс, льӧм пуяс. Мича поводдя дырйи найӧ рама вугралісны гожся шонділӧн мелі югӧръяс улын. А мыйӧн кыпӧдчыліс тӧвныр да ю веркӧс вылын кутлісны гартчыны веж гыяс, скӧра пондыліс шувгыны и ю берегъяс пӧлӧн быдмысь пармаыс.

Но торйӧн нин волісны теплоходлы сьӧлӧм вылас водз асывъяс, кор шонді югӧръяс улын бӧр ловзьывліс вугралысь вӧр-ваыс. Небыд асъя тӧвруыс серӧдліс ю веркӧссӧ. Нимкодя дзользисны лэбачьяс. Сюся пукалісны асланыс шатинъяс дорын чери кыйысьяс. Чери сёян кад воис. Мукӧддырйи капитан тӧдӧмӧн матыстліс теплоходсӧ дзик берег дорас да мегафон пыр юасьліс, сюрӧ оз. А чери кыйысьяс сӧмын ӧвтчылісны кияснас, эн пӧ повзьӧдлы васа олысьяссӧ. И кыдзи нӧ верман вунӧдны сиктса зонкаясӧс, кодъяс ӧта-мӧд костаныс ордйӧдчӧмӧн варччылісны кывтысь пур вылӧ. А сэсся недыр шойччыштӧм бӧрын бӧр суныштлывлісны ваӧ да тэрыба уйлісны ас береглань. Капитан нинӧм эз шулы талы паныд. Тӧдӧ вӧлі, мый зонкаясӧс нинӧмӧн он повзьӧд. Ӧд ачыс коркӧ татшӧмӧн жӧ вӧлі. Тадзи жӧ варччывліс кывтысь пуръяс вылӧ. Со и лоис капитанӧн.

Тадзи гожӧм помӧдз теплоход кывтліс-катліс паськыд ю кузя, кытчӧдз медбӧръя пуръяс эз воны ыджыд карӧдз. А сэсся сійӧс тӧв кежлӧ сувтӧдлісны запаньӧ. Дзоньталісны кытсюрӧ. Выльысь мавтісны еджыдӧн. И тулыснас йи мунӧм бӧрын еджыд юсь кодь теплоход бара мӧдӧдчывліс выль пуръясла паськыд ю йылӧ. Тадзи вӧлі уна-уна во, кытчӧдз теплоход эз кут пӧрысьмыны. Вын-эбӧсыс эськӧ сылӧн и уна на вӧлі. Но вежсис кадыс. Паськыд ю йылын вӧрсӧ кутісны этшаджык пӧрӧдны. Найӧс пондісны нуны ыджыд карӧ вынйӧра машинаясӧн. И шуисны сэки йӧзыс, мый татшӧм теплоходъясыс оз нин ковны.

Теплоходса пӧрысьмӧм нин капитан ёна шогсис та вӧсна да медбӧрын петіс пенсия вылӧ. Ӧні мича гожся лунъясӧ сійӧ пасьтавлӧ ассьыс фуражкасӧ, сьӧд кительсӧ да волывлӧ пукавны паськыд юлӧн берег вылӧ казьтывны коркӧясӧ. Волывлӧ и Затонын сулалысь ёна нин важмӧм да сімӧм теплоход дорӧ. Малалӧ сылысь бокъяссӧ да шуалӧ, со пӧ и пӧрысьмим ми тэкӧд да эгӧ кутӧй некодлы ковны. А теплоход чӧла кывзӧ ассьыс капитансӧ да мыйкӧ ас кежсьыс мӧвпалӧ. Тӧдӧ, мый абу нин кузь сылӧн нэмыс. Коркӧ локтасны водзті юсь кодь мича, а ӧні сімӧм бокъяса теплоход дінӧ электросварщикъяс, вундаласны сійӧс торъяс вылӧ да мӧдӧдасны кӧрт сывдан заводӧ. Но век жӧ окота теплоходлы петавны на паськыд ю вылӧ. Эскӧ сійӧ, мый оз на кус ӧні чӧла олысь ю вылын олӧмыс. Коркӧ-некоркӧ бара кутасны кывтны-катны сы кузя юсь кодь еджыд да мича теплоходъяс.