МЫЙ ОЗ КОВ ВУДЖӦДНЫ

Василиса Николаевна видзӧдліс класс вылӧ аслас мича кельыдлӧз синъяснас да шуис:

— Талун миян бӧръя велӧдчан лун. Аскисянь заводитчӧны каникулъяс. Но мед дзикӧдз онӧ вунӧдӧй шыпасъястӧ, ме тіянлы сета каникул кежад гортса удж. Корсьӧй неыджыд роч висьт да вуджӧдӧй сійӧс коми кыв вылӧ. Каникул бӧрын медводдза велӧдчан лунӧ быдӧн лыддяс ассьыс уджсӧ, а ми ставӧн кывзам да бӧръям на пиысь медся бурсӧ. Кодлӧн артмас медмичаа коми вылӧ вуджӧдӧм, сылы козьналам тайӧ роча-комиа кывкудсӧ.

И Василиса Николаевна петкӧдліс ставыслы зэв мичаа серпасалӧм небӧг.

— А ӧні верманныд мунавны гортаныд. Адддзысям кык вежон мысти. Выль воӧн ставнытӧ тіянӧс!

Василиса Николаевна пуксис пызан сайӧ да мыйкӧ мӧдіс гижны.

Челядь чукӧртісны сумкаясас ассьыныс кӧлуй-мӧлуйсӧ да гажа серамӧн петалісны классысь. И быдӧн петігмозыс эз вунӧд гораа шуны:

— Аддзысьлытӧдз, Василиса Николаевна!

Евлог зэв ёна кӧсйис, мед сылы мойвиас Василиса Николаевнаӧн петкӧдлӧм мича небӧгыс. Та вӧсна сійӧ гудйысьыштіс асланыс книга-журнал чукӧрас, но кор нинӧм сэтшӧмсӧ эз аддзы, ветліс клубса библиотекаӧ, сэтысь корсис война йылысь висьтъяс да нуис гортас, мед бӧрйыны сэтшӧм бурӧс, коді быдӧнлы сьӧлӧм вылас воас. И аддзис. Да ӧд кутшӧмӧс на!

— Мый нӧ тэ сэтшӧма нускан, пызан сайысь он чеччыв? — юаліс мамыс пиыслысь.

— Каникул дырйи Василиса Николаевна тшӧктіс вуджӧдны коми кыв вылӧ висьт.

— Тайӧ тэнад зэв кузь да… Куим тетрадь ковмас, мед ставсӧ гижны. Неуна колӧ чинтыштны.

Мамыс лыддис висьтсӧ.

— Зэв тай эськӧ бура гижӧма да… Весиг синва петыштіс. Час, Евлог, вот таті, таті да таті коль, мед дженьдӧдыштны, — индаліс мамыс чуньнас пиыслы.

— А Василиса Николаевнаыд оз пиняв?

— Оз, сійӧ ӧд гӧгӧрвоас.

И Евлог заводитіс мырсьыны. Луннас гуляйтіс ывла вылын, ислаліс лыжӧн да даддьӧн, а рытъяснас пукаліс да гижсис. Ёна старайтчис. Кӧть и чинталӧмӧн, но вуджӧдӧмыс век жӧ кузя артмис. Кутшӧм кыв эз аддзы кывкудйысь, юасис мамыслысь да батьыслысь.

И со нин каникулъяс колины бӧрӧ. Заводитчисны велӧдчан лунъяс. Первойя урок вылас жӧ Василиса Николаевна корис челядьӧс тӧдмӧдны асланыс гортса уджӧн. Пыр жӧ партаяс весьтӧ кыптісны велӧдчысьяслӧн кияс. Быдӧнлы окота вӧлі петкӧдлыны ассьыс сямсӧ. Кывзісны ӧтиӧс, мӧдӧс, коймӧдӧс. Кодлӧнкӧ вӧлі артмӧма бура, кодлӧнкӧ неуна лёкджыка. Но Василиса Николаевналӧн быдӧнлы сюрліс ошкана кыв.

Медбӧрын юаліс и Евлогӧс. Детинка восьтіс ассьыс тетрадьсӧ да заводитіс лыддьыны: «Кыз Ӧлеш. Роч мортсям». И зэв мичаа, кытчӧ колӧ костъяс вӧчалӧмӧн сяркӧдіс висьтсӧ, кыдзи война кадӧ гортас госпитальсянь локтӧ боец, а гортас сійӧс оз тӧдны ни мамыс, ни батьыс, ни невестапуыс. Ачыс висьтасьнысӧ эз жӧ лысьт, сэтшӧма чужӧмыс сылӧн сотчалӧма танк пытшкад. Ӧти вой узис гортас и бӧр муніс война вылӧ.

Помаліс лыддьыны висьтсӧ Евлог, а ставыс чӧв олӧны.

— Но, кодлы сетам тайӧ мича небӧгсӧ? — торкис чӧвлунсӧ Василиса Николаевна.

И ставыс ӧтсӧгласӧн шуисны, мый колӧ сетны Евлоглы.

Но, мый, зэв бура уджалӧмыд каникулъяс дырйиыд. На, босьт тайӧ козинсӧ да нӧшта на бурджыка велӧдчы. Сӧмын водзӧ вылӧ гижысьыслысь нимсӧ коми вылас эн вуджӧд, кыдзкӧ быттьӧ абу мича. Мед Алексей Толстой и коляс, сёрнитчим?