МЫЙЫСЬ ЯНДЗИМ ЛОИ БОРИСЛЫ
— А ӧні, дона челядь, ме тіянлы сета гортса удж, — урок помланьыс нин шуис велӧдысь Анна Ивановна нывкаяс да зонкаяс вылӧ сюся видзӧдлӧм бӧрын. — Быдӧн тіян пиысь гожӧмнас ветлывліс вӧрӧ да вадорӧ, нимкодясьліс ывлавывса мича серпасъяснас. Ӧтияслӧн паметьӧ колис лыа берегъяс пӧлӧн визувтысь лӧзоват юлӧн вӧньыс. Мӧдъяслы синмас шыбитчылісны веж кыдз пуяс да пашкыр пожӧмъяс. А коймӧдъяс, дерт, казявлісны сьылысь лэбачьясӧс да пожӧм увъяс вывті чеччалысь пашкыр бӧжа уръясӧс.
Велӧдысь неуна ланьтыштліс:
— Со и кора аски кежлӧ рисуйтны уна рӧма карандашъясӧн сійӧс, мый тіянлы медся ёна мӧрччис сьӧлӧм выланыд.
Гортаныс разӧдчигӧн челядь гажаа юксисны ас костаныс гожся серпасъяс йылысь мӧвпъясӧн. Сідзжӧ и Аркаш да Борис эз кольччыны мукӧдысь. Кыкнанныс ӧд гожӧмнас пӧттӧдзныс вуграсисны сиктбердті визувтысь паськыд ю дорын, отсасисны бать-мамныслы дӧзьӧритны град выв пуктасъяс, а бӧрынджык вотчисны, нажӧвитісны аслыныс кӧм-паськӧм вылӧ сьӧм. Налы вӧлі жӧ мый казьтыштны.
— Ме, — шуис Аркаш, — рисуйта Эжва юсӧ да сы весьтын лэбалысь каляясӧс, кыдзи найӧ ваас сунласьӧны да посни чериясӧс ёсь нырнаныс куталӧны.
— А ме, — вочавидзис Борис, — рисуйта вӧрса кӧчӧс, кодӧс тай вотчигад аддзылім. Помнитан, кыдзи сійӧ сувтліс бӧр кокъяс вылас да пельяснас вӧрӧдігмоз сюся видзӧдліс миян вылӧ. Быттьӧ кӧсйис тӧдмавны, кодъяс ми сэтшӧмъясыс, огӧ-ӧ кӧсйӧй сійӧс кыйны. А сэсся миян шутёвтӧм бӧрын кыдзи тай уськӧдчис ӧтарӧ-мӧдарӧ чеччалігмоз пуяс костӧд. Тӧкӧтьӧӧн вошис син водзысь.
Дыр на Аркаш да Борис казьтылісны гажа гожся лунъяссӧ да медбӧрын мӧдӧдчисны быдӧн гортаныс.
Аркаш радейтіс рисуйтчыны дзолядырсяньыс. Детсадйӧ ветлӧдлігӧн на сійӧс дӧзьӧритысьяс век ошкывлісны зонкалысь серпасъяссӧ. Со и ӧні аслас жырйӧ пырӧм бӧрын пыр жӧ дасьтіс еджыд кабала лист, кыскис фломастеръяс да босьтчис уджӧ. Рисуйтіс зарни лыа берег, сы бердті визувтысь лӧз ю. А мед каляыс вӧлі збыльысь каля кодь, дыр видзӧдіс торъя небӧгын серпасалӧм лэбачьяс вылӧ. Медвылӧ рисуйтіс дзирдалысь шонділысь гӧгыльсӧ. Быттьӧ и артмис. Аслыс тай нимкодь лоис-а. Зільӧмысла весиг ньылӧмыс чепӧсйис кымӧс вылас.
А Борислӧн серпасъясыс эз сэтшӧм бура артмыны. Сы вӧсна, мый векджык тэрмасис. Со и ӧні сылӧн кузь пеля кӧчыс лоис дзик кукань кодьӧн. Медбӧрын зонка дӧзмис ас вылас да чашвартіс кабала листсӧ. Но выльысь серпасавны кӧчӧс вын-эбӧсыс эз нин тырмы. Медбӧрын шыӧдчис батьыс дінӧ, коді вӧлі компьютерӧн ноксьӧ:
— Батьӧ, вай отсав меным кӧчӧс рисуйтны. Мыйта со нокси, эз и артмы. А аски колӧ сійӧс урок вылын петкӧдлыны.
Батьыс бергӧдчыліс Борислань да ньӧжйӧник шуис:
— Эк тэ, рисуйтчысь. Колӧ ӧд аслыд ставсӧ велӧдчыны вӧчны. А тэрмасьӧмнад, дерт жӧ, нинӧм оз артмы. Век ӧд ме ог вермы тэныд отсӧг вылӧ локны.
Но сэсся век жӧ жаль лои пиыс, коді забеднӧысла лэдзӧма нин вӧлі юрсӧ. Матыстчис сы дінӧ, босьтіс сылӧн киысь фломастерсӧ да ньӧжйӧник кутіс рисуйтны кӧчӧс. Верстьӧыд верстьӧ и эм. Уна вонад быдтор велалӧма вӧчны. И кӧчыд сылӧн кӧч кодь лои. Сэсся визь-мӧд на содтіс да сетіс серпассӧ пиыслы:
— А вӧрсӧ ачыд нин рисуйт. Тӧдан ӧд, кутшӧм пуяс миян пармаын быдмӧны да кутшӧм рӧмаӧсь найӧ.
Борислы сэтшӧм нимкодь лои лов вылас, мый дась вӧлі окавны батьсӧ. Пуястӧ кыдзкӧ-мыйкӧ сяммас нин рисуйтны. Медводз со кӧчыс буретш артмис, кутшӧм и збыль вылас. Тадзитӧ сылӧн ёртъяс пиысь ӧдвакӧ кодкӧ кужас рисуйтны. Сідзкӧ аски позяс ошйысьыштны на водзын.
Мӧд лунас урокъяс водзвылын ёртъясыс и збыльысь завидьпырысь видзӧдісны Борислӧн кӧч вылӧ. Вомнысӧ паськӧдӧмӧн дзоргисны тайӧ мойдвывса кодь серпас вылас да мӧвпалісны, мый бур эськӧ со тадзи жӧ велӧдчыны рисуйтчыны.
Эз омӧль вӧв и Аркашлӧн серпасыс. И каляясыс вӧліны збыльысь каляяс кодьӧн. И шондіыс быттьӧ яра ломаліс. И юас ваыс вӧлі лӧзсьыс-лӧз. Но ӧд сійӧс вӧлі рисуйтӧма челядь киясӧн. И эз вӧв быдлаті стӧч сідзи, кыдзи эськӧ колӧ.
Медбӧрын челядьлысь вензьӧмсӧ торкис урок вылӧ звӧнок. Классӧ пырис Анна Ивановна да чолӧмасьӧм бӧрын пыр жӧ корис петкӧдлыны рисуйтӧм серпасъяссӧ. Быдӧнлысь содтӧд юасис, аслысногӧн зілис ошкыштны. Торйӧн дыр сулаліс Аркашлӧн да Борислӧн серпасъяс дорын. Сідзжӧ ошкыштіс найӧс. Медбӧрын Борис вылӧ сюся видзӧдігмоз друг юаліс:
— А ӧні, дона челядь, висьталӧй, быдӧн-ӧ ачыс рисуйтіс тайӧ серпасъяссӧ?
Ставӧн гора кутісны горзыны:
— Ачым, ачым.
Сӧмын Борис гӧрдӧдіс да чӧла шуис:
— Меным бать рисуйтіс кӧчсӧ, ачым эг сяммы.
Анна Ивановна бара видзӧдліс Борис вылӧ, чӧв олыштіс да класслань бергӧдчӧмӧн шуис:
— Ме ӧд аслыныд тшӧкті рисуйтны тіянлы сьӧлӧм выланыд воана серпасъяссӧ. Мед кӧть найӧ нэриникӧсь на артмисны, но сэні тӧдчӧ тіян зільӧмныд. Понданныд ёнджыка зільны и кутас бура артмыны. Со и талун ме эськӧ шуи медбурӧн Аркадийлысь каляяслы сиӧм серпассӧ. Сійӧ и лоис вермысьӧн. Мича и Борислӧн серпасыс. Но ӧд сійӧ эз ачыс рисуйт. Та вӧсна ог кӧсйы донъявны сылысь уджсӧ. Мед велӧдчас да вӧлисти.
Гӧрдӧдӧм чужӧма Борис нинӧм эз шу та вылӧ. Сылы вӧлі яндзим ёртъяс водзас.
