МЫЙЛА ДА МЫЙЛА?
Сергей воис сиктӧ гӧститны. Тані олӧ сылӧн дедыс Афанасий Яковлевич. Эз на удит дас нёль арӧса детина пӧттӧдзыс шойччыны кузь туй бӧрын, кыдзи садьмӧдіс сійӧс дедыс.
— Чеччы, Ӧльӧксеевич, ягӧ кайлам, тшак колӧ вотыштны.
Сергейлы эськӧ дыш чеччыныс, но лои кывзысьны: абу ӧд гортад.
Дедыс ӧшӧдіс гӧстьлы ичӧтик пестер, киас сетіс наберушка — и айда вӧрӧ.
Водз садьмӧма ягыс. Кылӧ нин вотчысьяслӧн чуксасьӧмыс. Корсюрӧ гажаа да долыда сьылыштасны вӧрса лэбачьяс.
Туй бокысь жбыркнитіс кутшӧмкӧ сера пӧтка да ыджыд борд шыӧн лэбзис сук вӧрӧ.
— Сьӧлаӧс повзьӧдім, со эсійӧ козъяс пуксис.
Сергейлӧн кӧть синъясыс томӧсь, но сідзи и эз аддзы дзебсьӧм сьӧлаӧс.
Вужля дорті мунігӧн дедыс сувтовкерис, гӧгӧртіс сэті, дыр видзӧдіс.
— Таръяс пуртікасьӧмаӧсь. Сідзкӧ, бара овмӧдчӧмаӧсь асланыс местаясӧ, — тӧлкуйтіс аслас внуклы дед.
Вӧлӧмкӧ, вӧрса пӧткаяс — дозмӧр, тар, сьӧла — не сӧмын пуртікасьӧны вужляяс дорын, но корсялӧны да кокалӧны посньыдик изъяс. Пӧткаяс зобйын артмӧ аслыссяма мельнича. Тайӧ отсалӧ налы ӧдйӧджык изны-небзьӧдны сёянсӧ.
Воисны неыджыд шор бокӧ, кодӧс ӧтар-мӧдар боксяньыс кытшалӧмаӧсь джуджыд кыръяс.
— Кежалам татчӧ ельдӧг вотны, — шуыштіс дед да веськӧдчис шор пӧлӧн.
Эз на удитны вӧчны кызь воськов, Сергей аддзис паськыд шляпаа мича ельдӧг. Пуктіс аддзӧмторсӧ наберушкаас, котӧртіс водзӧ. А дед сійӧ местаас кутіс бергавны-тапикасьны. Видлас бедьнас ӧтилаысь, мӧдлаысь. И буретш сэтысь на аддзис Сергей бӧрын матӧ дас ельдӧг.
Детина думнас кӧсйӧ панйыны дедсӧ, сыысь унджык вотны. Сӧмын тай оз артмы. Тшакъясыс быттьӧ нарошнӧ дзебсьӧмаӧсь тӧдтӧм детинаысь. Котралӧ-ризъялӧ ӧти местасянь мӧдӧ, а дозйыс пыр на тыртӧм.
Дедыс музейса экскурсовод моз тӧлкуйтӧ сылы: «Эн тэрмась, пиук: аддзан ӧти ельдӧг — корсь сэтысь витӧс. Нитшъяс да коръяс улӧ найӧ дзебсьӧмаӧсь».
И Сергей бара юасьӧ: «Мыйла? Мыйла?
— Быд тшаклӧн аслас оласног.
Гӧрд да виж гобъяс шыбитчӧны йӧзлы син водзӧ, еджыд гоб либӧ ельдӧг дзебсьӧны-саймовтчӧны, оз кӧсйыны петкӧдлыны ассьыныс познысӧ.
Быд тшак радейтӧ-тӧдӧ ассьыс места. Рыжик быдмӧ ёнджыка видзьяс вылын да матысса козъя вӧрын, ягсер да гӧрд гоб радейтӧны кыдз расъяс, путник — увтас местаяс, масленникъяслӧн бара жӧ асланыс места — сярвидзӧны вӧрса туйяс пӧлӧн, радейтӧны эжмӧм местаяс. Понтшакъяслы дзебсясьны нинӧмла: некодлы оз ковны. Гашкӧ, сы вӧсна и найӧс позьӧ аддзыны быдлаысь. Ылӧдз тыдалӧны гут кулан тшакъяс. Найӧ сӧмын ылӧдлӧны вотчысьясӧс. Кӧть и мичаӧсь, а ковтӧмторъяс.
Лунтыр вотчисны дед да внук. Сергейлы кӧть унаысь ковмис шыасьлыны пӧрысь морт дорӧ ӧти и сійӧ жӧ юасьӧмӧн: «Мыйла, мыйла?», но вӧлі рад. Ӧти лунӧн сійӧ тӧдмаліс зэв унатор.
