МАМЛЫ ОРДЕН


Тимофей талун эськӧ дыр на узис: школаӧ оз ков мунны. Но ӧдзӧсӧ кодкӧ пондіс таркӧдчыны. «Гашкӧ, мамӧ нин локтӧ?» Тимофей кыпӧдчис крӧватьысь да петіс восьтыны.

— Шондіыс небеса шӧрын, а пыр на узян али мый? — порог дорсянь шыасис сиктса поштальон Дашӧ тьӧт. — Мамыд нӧ пыр на фермаын?

— Сэні кӧ-а... А мый? — чӧскыда очсыштіс Тимофей.

— А ме кӧсйи сійӧс ошкыштны, сё пасибӧ висьтавны. — Та бӧрын поштальон пыраліс газетъясӧн да журналъясӧн польдчӧм сумкаӧ, перйис сэтысь «Югыд туй» газет. — Мамыд воас лысьтысянінсьыс да пыр и сет газетсӧ, мед лыддяс да нимкодясяс. Зіля уджалӧмсьыс со сійӧс Ленин орденӧн наградитӧмаӧсь. Вот любӧыд лоӧ Анналы!

Тимофей быттьӧ лы ньылыштіс да виньдіс, пыр на эз эскы, мый висьталіс Дашӧ тьӧт.

— Менсьым мамӧс... Орденӧн? Ог верит.

— Прӧста оз гижны. Со указ правительстволысь йӧзӧдӧмаӧсь. Велӧдчан ӧд, лыддьы.

Дашӧ тьӧт сьӧкыд сумканас важӧн нин лэччис кильчӧ поскӧд, а Тимофей пыр на видзӧдіс газет вылӧ, кытчӧ вӧлі гижӧма мамсӧ наградитӧм йылысь.

Кӧть окота на вӧлі туплясьны небыд вольпась вылын, но кутшӧм нин узьӧм, кор поштальон вайис сэтшӧм бур юӧр! Тимофей эз сёй ни эз ю, ӧдйӧ пасьтасис, пальто зептас сюйис газетсӧ да котӧрӧн ывлаӧ.

Котӧртӧ туй кузя, усьӧм гӧн кодь небыдик лымті. Мыйӧн паныдасяс кодкӧ, пыр и кутас петкӧдлыны газетсӧ.

— Кывлід выльторсӧ? На кӧть видзӧдлы газетсӧ.

— Лыдди нин, лыдди, Тимофей. Мамыд татшӧм ыджыд наградасӧ аслас уджӧн шедӧдіс. Кымын во тай скӧт дорын уджалӧ, пыр медся водзын мунӧ. И ми тшӧтш радлам сы вӧсна.

Тимофей бара нин яр вӧв моз пызйӧ-котӧртӧ водзӧ. Окота унджык йӧзлы висьтавны ассьыс радлунсӧ. Паныдасис аслас класса велӧдчысь нывкакӧд.

— Луиза, кывлін?.. Менам мам йылысь газетӧ гижӧмаӧсь. Орден сылӧн лоӧ. Он верит?

— Дыр узян... Вӧлись на тӧдмалін? Асывнас нин радио пыр юӧртісны.

Ӧбиднӧ лои детинкалы. Кӧсйис шемӧсмӧдны Луизаӧс, а сійӧ Тимофейысь водзджык кывлӧма.

— А вот тэнад мамлӧн абу медаль ни орден, — дӧзмӧдыштіс детинка нывкаӧс.

— Мыйӧн тэ тӧдан? Колӧкӧ, и сылы сетасны.

— Видзӧдлам! — ылысянь нин горӧдіс Тимофей да вуджис мӧд улича вылӧ, медым ӧдйӧджык воӧдчыны фермаӧ да радуйтны мамсӧ.

Аслас керка ӧшинь улын лым зыртіс школаса стӧрӧж Ӧнтип пӧль. Тимофей казяліс да кежис сы дорӧ.

— Бур асыв, Ӧнтип пӧль.

— Кутшӧм нин ӧні асыв, кор час-мӧд мысти рӧмдыны мӧдас, — стӧрӧж сатшкис пу зырсӧ тола пытшкӧ да читкыра синъяснас видзӧдліс ӧдйӧ котӧртӧмысь банйӧм чужӧма детина вылӧ. — Э... да ме тэнӧ эг и тӧд, Тимошка. Пӧрысь синъясыд омӧля нин аддзӧны. Гашкӧ, отсавны кӧсъян? То, мыйта лымсӧ сапкӧма.

— Некор мем отсасьнысӧ. Мамӧ дорӧ фермаӧ муна. Медся ыджыд радлунсӧ сылы нуа. Дерт ӧд, ачыс нинӧм на оз тӧд. Ме первойӧн юӧрта та йылысь.

— Батьыд воӧ али мый?

— Оз. Сійӧ ӧд вежон сайын на курортӧ муніс. Колӧкӧ, тӧлысь ветлас. Эн на ӧмӧй кывлы?.. Ой, радысла ме и висьтавнысӧ ог вермы. Ӧти кылӧн кӧ, орден миян эм. Да, да... Орден.

— Мыйся ещӧ ордер? Нинӧм ог гӧгӧрво.

«Сись пель», — думнас видыштіс школаса стӧрӧжӧс Тимофей, сэсся дзик орччӧн сувтіс пӧль дінӧ, весиг кыпӧдчыштіс кок чунь йылас, да ыджыд гӧлӧсӧн мӧдіс горзыны:

— Абу ордер, а орден. Награда... Москвасянь сетӧмаӧсь.

— Батьыдлы? Семён Петровичлы?.. Зэв бур механизатор. Кутшӧм машина вылӧ пуксяс сійӧ, быдӧн кывзысьӧны. Тӧлка морт. Но-но... Зэв рад ме.

Тимофей пуктіс кияссӧ вом дорас, ещӧ на ыджыдджык гӧлӧсӧн мӧдіс висьтавны:

— Да эз батьлы сетны... Гӧгӧрвоан он тэ? Мамӧс наградитісны.

— Мый нӧ сэтшӧма шызин? Абу ӧд пельтӧм. Катьӧ пӧчыд нёрпалӧ, садьмӧдан сійӧс.

— Он кыв да...

— И мамтӧ важӧн коліс наградитны. Кыдзи нӧ? Татшӧм зіль аньӧс ӧмӧй вунӧдасны? Оз, миян странаын татшӧмъястӧ оз вунӧдны. Уджалысь морт медся дона да пыдди пуктана. И сьыланкывъяс на йылысь гижӧны, и книгаяс.

Тимофей чужӧм вылын бара мыччысис лышкыд нюм.

— Колӧкӧ, и менам мам йылысь книгасӧ гижасны. Вот эськӧ писательӧс кӧ корсьны... Гижасны ӧд, Ӧнтип пӧль?

— Вермасны и гижны.

— Пыр на радлі. Ӧні сиктса йӧз ставӧн кутасны завидьтыны миянлы.

Ӧнтип пӧль босьтіс киас зырсӧ, гоз-мӧдысь шыбитіс лымсӧ да бара шыасис Тимофей дінӧ:

— Тэ кӧ эськӧ бать-мамыд кодь жӧ зіль вӧлін. А то тӧрыт на учительничаыд коколюка кодь двойка пуктӧма.

— Ӧні сэсся оз лысьт омӧль ӧтметкатӧ пуктыны.

— Мыйла нӧ оз, дышӧдчыны кӧ кутан? Пуктас, ещӧ кыдз... Ордентӧ сетісны мамыдлы, а эз тэныд. Вермасны двойкатӧ и морӧсад ӧшӧдны. Мамыдлӧн орден кутас дзирдавны, а тэнад... Йӧз славаӧн ылӧдз он мун. Сійӧс колӧ аслыд шедӧдны. Талун, кӧнкӧ, уроктӧ эн на и велӧд?

— Эг, дерт. Ӧні на чеччи да...

Тимофей кыв ни джын та бӧрын эз шу пӧрысь мортлы, надзӧникӧн петіс туй вылӧ, фермаӧ кайӧм пыдди бӧр бергӧдчис гортланьыс. Ӧнтип пӧль быттьӧ надзӧникӧн вӧтчис детина бӧрся да шӧпкӧдіс сылы пеляс: «Йӧз славаӧн ылӧдз он мун. Сійӧс колӧ аслыд шедӧдны».


Гижӧд
Мамлы орден
Жанр: 
Ӧшмӧс: 

lkejrlkelkrgner klrjnelknfrkl ekjnrjkenfrej

1