КОДЛЫ МУСАДЖЫК МАМЫД
Коля да Толя двӧйниӧн чужлӧмаӧсь. Ӧта-мӧдсьыс найӧс вермӧны сӧмын бать-мамыс торйӧдны. Кыкнанныс нӧк кодь еджыд юрсиаӧсь, лӧз синъясаӧсь. Коран ӧтисӧ, а шыасяс мӧдыс. Ёрта-ёртсьыс оз и торйӧдчывны. Двӧйниыд двӧйни и эм. Ӧти кадӧ садьмӧны, ӧти кадӧ водӧны. Ворсӧны ӧти ворсӧмъясысь. И сэтшӧма лӧсялӧны ӧта-мӧдныскӧд. Ӧтиыс кӧ мыйыськӧ бӧрддзӧма, мӧдыс сы вылӧ видзӧдігмоз синвасӧ чышкалӧ. Ӧтиыс кӧ серавны кутас, мӧдыс сы бӧрся серӧктас.
Но тайӧ пӧрйӧ Коля да Толя муртса эз лӧгасьны ӧта-мӧд выланыс. А артмис сідзи, мый вокъяс кутісны вензьыны, коді на пиысь ёнджыка радейтӧ мамнысӧ. Дерт, и батьнысӧ найӧ сідзжӧ оз ӧтдортны. Но сійӧ векджык удж вылын. Сӧмын рытъяснас удитӧ быдтасъяссӧ кутлыны да окавны. А мамыс векджык гортын да сы дінӧ ёнджыкасӧ велалӧмаӧсь.
— Меным сійӧ медся муса, — гораа шуалӧ Толя. — Ме пыр сы йылысь мӧвпала. Весиг вӧтӧн уськӧдчывлӧ мамӧй.
— Ме сійӧс сідзжӧ ёна радейта, — оз сетчы Коля. — Ог кӧ дырджык аддзыв, пыр жӧ гажтӧм лоӧ сьӧлӧм вылын.
Тадзи кык вок дыр на вензисны ӧта-мӧдныскӧд. Муртса эз косьӧ воны. Медбӧрын шуисны шыасьны мам дінас, мый сійӧ вочавидзас пияныслы, коді на пиысь сылы мусаджык. Кывзіс мамыс ассьыс ичӧтик на быдтасъяссӧ нюмъялігмоз. Сэсся чӧв олыштіс да негораа шуис:
— Зэв бур, мый ті сэтшӧма радейтанныд мамнытӧ. Сӧмын оз ков юкны менӧ да вензьыны ме вӧсна. Ме тіянӧс сідзжӧ радейта. Сӧмын кыкнаннытӧ ӧткодя. Кыкнанныд меным зэв донаӧсь.
Мамыс бара чӧв ланьтыштліс. Мӧвпаліс, кыдзи эськӧ бурджыка гӧгӧрвоӧдны пияннысӧ.
— Со аддзанныд менсьым чуньясӧс, — медбӧрын шуис сійӧ. — Кутшӧм чунь он шамырт ёнджыка, сійӧ и доймӧ. Сідзжӧ и ті кыкнанныд тайӧ чуньяс кодьыс жӧ ӧткодя донаӧсь. Тіянлы кӧ долыд, и меным сьӧлӧм вылын долыд. Тіянкӧд кӧ мыйкӧ лоӧма и менам войсӧ оз узьсьы.
Сэсся малыштіс кыкнаннысӧ юрӧдыс да топӧдліс морӧс бердас:
— Мунӧй ворсӧй да сэсся та йылысь нинӧм абусӧ энӧ нин сёрнитӧй. Ме ӧд батьыдкӧд пыр тіян йылысь мӧвпала да тіян олӧмӧн и ола. Тіян кӧ ставыс бур и меным кокни лов вылын. Сідзкӧ менам ичӧтъясӧй бура да тӧлка-лада олӧны.
Коля да Толя сӧмын вомнысӧ паськӧдӧм кывзісны мамнысӧ, а сэсся мӧдӧдчисны водзӧ ворсны асланыс челядь ворсӧмъясӧн. Ӧні найӧ гӧгӧрвоисны, мый мамыс ӧткодя радейтӧ ассьыс быдтасъясӧ да збыльысь зільӧ вӧчны налысь олӧмнысӧ бурджыкӧн.
