КАРСА ГӦСЬТ
Кык друг Арсень да Севӧ дышпырысь восьлалісны сиктса улича кузя. Тайӧ пӧрйӧ вадорӧ эз лэччыны. Мамъясыс пинялісны найӧс дӧрӧм-гачсӧ няйтӧсьтӧмысь. Да и чериыс омӧля на шедіс. Со и эз тӧдны, мый вӧчны да корсисны кутшӧмкӧ вильшасьӧм вылӧ помка.
Друг Арсеньлӧн сюсь синъясыс казялісны ӧти керка пельӧсысь кодлыськӧ эновтӧм зэв мича самокат. Сылӧн весиг дульваыс петіс завидьысла.
— А мый, босьтлам да исласьыштам, — шӧпнитіс сійӧ Севӧлы.
— Абу ӧд миян, — пыр жӧ вочавидзис Севӧ. — Шуӧны, йӧзыдлысь пӧ оз позь вӧрзьӧдны юасьтӧгыд. А друг кӧзяиныс локтас да миянӧс дивитны кутас.
— Но ми ӧд ог дыр. Сӧмын тӧкӧтьӧ исласьыштам, — торкис ёртсӧ Арсень. А сэсся быттьӧ асьсӧ правдайтігмоз содтіс:
— Мед эз эновт дай. Татшӧм мича самокаттӧ ӧд синмӧс моз колӧ видзны.
Но сійӧ аддзис нин, мый и Севӧлы окота исласьыштны да кыв шутӧг сувтіс самокат вылас, а сэсся йӧткыштчис ӧти кокнас. И самокат пыр жӧ журкнитіс улича кузя. Севӧ ӧдва удитіс котӧртны бӧрсяньыс. А сэсся Арсень мудзис да Севӧ пондіс исласьны. И тадзи бура дыр кодь Арсень да Севӧ журъялісны самокатӧн сиктса улича кузя.
Найӧ весиг вунӧдісны нин, мый тайӧ мича «вӧвсӧ» босьтісны некодлысь юасьтӧг да эз и мӧвпыштлыны сійӧс бӧр бергӧдӧм йылысь, кытчӧдз друг аслас керкаысь эз пет Арсеньлӧн лавкаӧ мунысь мамыс. Сійӧ пыр жӧ казяліс, мый детинкаясыд бара нин ышмӧмаӧсь.
— Ті нӧ мый, кодлысь тайӧ мича чачасӧ мырддинныд? — дӧзмӧмпырысь, дивитана гӧлӧсӧн сійӧ шыӧдчис детинкаяс дінӧ. Арсень гӧгӧрвоис жӧ ассьыс мыжсӧ да правдайтчигмоз вочавидзис:
— Ми ӧд эг нарошнӧ вӧчӧй. Аддзам, кодкӧ эновтӧма самокатсӧ улича пельӧсын да и шуим недыр исласьыштны сы вылын. А сэсся бӧр пуктам сэтчӧ, кӧні и вӧлі.
— Пуктанныд, дерт, — нерыштіс сійӧс мамыс. — А тэ тӧдан, мый юасьтӧгыд нинӧм оз позь вӧрзьӧдны. Он кӧ кӧсйы шышӧн лоны. А гусясьысьтӧ ставӧн дивитны кутасны.
Сэсся стрӧга видзӧдліс пи вылас да гораа тшӧктіс:
— Пыр жӧ нуӧй самокатсӧ сэтчӧ, кытысь босьтінныд. Тыдалӧ, эсійӧ карса гӧсьтъясыслӧн гусялӧмторйыд. Мӧдысь сэсся эн нин тадзи вӧчӧй.
И ковмис Арсеньлы да Севӧлы юрнысӧ ӧшӧдӧмӧн довгыны самокатсӧ кыскигмоз улича помӧдзыс, кӧні и олісны карса гӧсьтъясыд. А сэні нин найӧс виччысис бӧрдӧм синъяса нӧк юра детинка. Арсеньӧс да Севӧӧс аддзӧм бӧрын сійӧ пыр жӧ чышкыштіс синъяссӧ да быттьӧ нинӧм абу и вӧлӧма шыӧдчис детинкаяс дінӧ:
— А ме чайті нин, мый кодкӧ гусяліс менсьым самокаттӧ. Пыралі гортӧ недыр кежлӧ морс юыштны, а сэккості сійӧ кытчӧкӧ вошӧма. Мам шуис нин, кытчӧ пӧ воштін, сэтысь и корсь. Мед пӧ эн эновт дай. А сэсся ланьтыштліс да содтіс:
— Аттьӧ тіянлы, мый вайинныд вошӧмторсӧ.
Арсень да Севӧ, дерт, гӧгӧрвоисны ассьыныс мыжнысӧ. И налы вӧлі зэв нимкодь, мый детинка эз дивит да эз пинясь зонкаяскӧд. А сэсся найӧ тӧдмасисны ёрта-ёртныскӧд. Карса гӧсьтӧс вӧлӧм шуӧны Русланӧн. Сійӧ локтӧма аслас мамыскӧд шойччыны гожӧм кежлас ыджыд мам дорас. Лунвыв саридз дорӧ пӧ пӧттӧдз нин удиті ветлывлыны. А тіян сиктӧ, кӧть пӧ и абу ылын карсяньыд, гежӧда удайтчӧ волывлыны.
Тайӧ луннас Арсень, Севӧ да Руслан сёр рытӧдз ӧта-мӧднысӧ вежлалӧмӧн журъялісны Русланлӧн самокат вылын. Арсеньлы да Севӧлы ас сиктса зонкаясыд да нывкаясыд бура вӧліны тӧдсаӧсь да наысь умӧмаӧсь нин. А выль мортыд выль морт и эм. Век нин кутшӧмкӧ тӧдтӧмтор да чуймӧдана дивӧ йылысь висьталас. И найӧ сідзжӧ унатор йылысь юӧртісны Русланлы сиктса олӧм-вылӧм йылысь. Медводз сы йылысь, мый сиктбердса вӧрын овмӧдчисны ошъяс. Сиктса вӧралысьяс кыйӧдӧмаӧсь на бӧрся, но сідзи и абу вермӧмаӧсь кутны. Висьталісны сідзжӧ, мый налӧн юын уялӧны пес плака кодь сиръяс да пач пӧдан пасьта ёдіяс, но сӧмын верстьӧяс найӧс вермӧны кыйны, ошйысисны и сійӧн, мый таво тӧвнас сиктын вӧлі лӧсьӧдӧма хоккейнӧй площадка да зонкаяс конькиясӧн бура и вӧтлысисны шайба бӧрся.
Рытнас нин Арсень да Севӧ колльӧдісны Русланӧс гортӧдзыс. И медбӧрын Арсень вӧзйис Русланлы:
— Кывзы, Руслан, гашкӧ, аски ва дорӧ чери кыйны лэччылам? Миян куръяын позьӧ нин вугравны мичаник ёкышъясӧс да сынпиянӧс.
А Руслан пыр жӧ вочавидзис:
— Мамӧй ӧд менӧ оз лэдз тіянкӧд. Шуліс нин, ворсны пӧ кутан сӧмын горт дорын.
Детинкаяслысь сёрнисӧ буретш кывліс веранда вылын сулалысь Русланлӧн мамыс.
— А мыйкӧ кӧ лоӧ тіянкӧд? — майшасяна гӧлӧсӧн юаліс сійӧ.
— Ми ӧд унаысь нин вадорад лэччывлім, — воча шуисны Арсень да Севӧ. — Верстьӧяс повтӧг лэдзӧны миянӧс. И чери кыям, и купайтчам. Варччынытӧ кужам нин да нинӧм на некор миянкӧд эз лолы. Огӧ ӧд лёкысь ышмӧй.
— Ветлӧй колӧкӧ, — медбӧрын шуис Русланлӧн мамыс. — Сӧмын видзӧдӧй менам пи бӧрся. Сійӧ ӧд татчӧс вӧр-ватӧ оз на тӧд. Мед некутшӧм ускӧттьӧ оз веськав.
— Син улысь огӧ кутӧй лэдзлыны, — нимкодьпырысь горӧдісны Арсень да Севӧ. А сэсся зонкаяс разӧдчисны гортъясаныс. Колӧ ӧд вӧлі дасьтысьны аскиа лун кежлӧ.
