ЙӦРАЯС
Бӧръя воясӧ Паль вожын ёна рӧдмисны йӧраяс. Пыр тшӧкыдджыка аддзывла найӧс вӧр-ваті ветлӧдлігӧн. Ме чайта, мый оз нин сэтшӧм ёна повны йӧзсьыс тайӧ шемӧсмӧдана мича вӧрса пемӧсъясыс.
Ӧтчыд тулыснас пес кералігӧн пӧшти дзик дінтіным прӧйдитіс ыджыд да мича ай йӧра. Ар куима кымын. Тэрмасьтӧг котӧртӧ вӧлі кытчӧкӧ юрсӧ зэв вылын кутігмоз. Друг бергӧдчыштіс миянлань, сувтовкерыштліс быдӧн. Кӧнкӧ, думайтіс: другъяс али врагъяс тайӧ? Эз повзьӧд сійӧс весиг керасьӧм шыыс. Сэсся пыркнитіс юрнас да воши пуяс сайӧ. А ми воккӧд пыр на шемӧсмӧмӧн видзӧдім сэтчань, кытчӧ сійӧ саяліс. Быттьӧ думсьыным кӧсйим, мед выльысь на петкӧдчылас миянлы тайӧ кузь кокъяса вӧрса пемӧсыс. Но весьшӧрӧ.
А неважӧн, арланьыс нин, Дзӧлянюр бокысь солалан тшак корсялігӧн веськыда люкаси йӧра вылас. Яг вывсяньыс увтасінлань лэччигӧн тшем коз пу быдмӧ. Вочасӧн сійӧ гежмӧ. А нӧшта водзынджык коскӧдз сук вӧрса турун ырыштчӧма-быдмӧма. Тані сӧмын нэриник козъяс да кыдзьяс полӧмпырысь моз вывлань писькӧдчӧны. Нюрыс оз сет налы вынсӧ.
Буретш сук турун пӧвстас и водӧма, вӧлӧмкӧ, йӧраыд шойччыштны. Сӧмын сюръясыс да юрыс муртса тыдыштӧны. Ог тӧд, гашкӧ, сійӧ водзджык менӧ казяліс. Сюръяснас тай повзьӧдчигмоз ӧтарӧ-мӧдарӧ керис-а. Тыдалӧ, кӧсйис шуны: вешйы пӧ татысь, а то люкавны верма. Бергӧдчи да мӧдӧдчи бокитіджык. Код тӧдас, мый пемӧсыдлы юрад воас. Дӧзмас кӧ, и збыльысь люкавны вермас.
Но ӧтчыд июнь помланьын, буретш медся номъя кадас, тайӧ зверыс и збыльысь менӧ повзьӧдыштіскодь. Ервасьдор весьтса лыа кӧса вылӧ войколӧн вуграсьны лэччи. Зэв шоныд вӧлі. Пемдыштӧм бӧрын нин чай пузьӧдігмоз биаси да би дорсьыс ёнасӧ эг и вешйыв нин сэсся. Сы вӧсна, мый номйыс ӧдӧлитіс. Буретш вой шӧр гӧгӧрыс кымын кылі, мый мышку сайын векньыдик полой вомӧн кутшӧмкӧ пемӧс келӧ. Вӧвъясыд миян сиктад важӧн нин абуӧсь. Чайті, мый совхоз стадаысь мӧскыс ылалӧма да бипурлань локтӧ. Но видзӧдлі бурджыка, а войясыд сэки югыдӧсь, да йӧра, вӧлӧмкӧ, мелань локтӧ. Думайта ачым, мый сылы татысь колӧ? Шуи повзьӧдыштны. Горӧді некымынысь, беддьӧн ӧвтчигмоз. Сійӧ сувтовкерліс, видзӧдліс ме вылӧ мыйкӧ ас кежсьыс мӧвпалігмоз да бӧр полойсӧ кутіс вуджны. Но эз ылӧ мун. И друг менам бипурсянь улынджык, лыа кӧса сайӧдыс, кӧні Эжваыс ёнакодь паськалӧ, бара ваас пырис. Зэв дыр келіс, кытчӧдз кузь кокъясыс подйисны, да кутіс уйны мӧдлапӧвлань. Кор ва шӧрас нин кутіс воны, вылісянь и улісянь буксирнӧй теплоходъяс тыдовтчисны. Ӧтиыс лэччис, мӧдыс кайис. На коластӧ кымын и кутіс веськавны йӧраыд. Сійӧ, тыдалӧ, повзис да мӧдіс мый вынсьыс вартчыны. Но и теплоходъяс ассьыныс ӧднысӧ чинтыштісны. Сетісны пемӧслы позянлун вуджны коластіыс. Медбӧрын ылынкодь войся рӧмыдас кыліс, кыдзи йӧраыд васьыс пыркӧдчигмоз петіс берегӧ да кайис мӧдлапӧвса джуджыд кыр йылӧ.
Сэки сӧмын юрӧ воис, мый сійӧ ӧвадсьыс, вӧлӧмкӧ, пышйӧ. Сійӧн таладор увтас берегсьыс и вуджис мӧдлапӧлӧ. Сэтчӧс берегыс вылынджык, да паськыд эрдъяс вылас лӧдз-номйыс тӧдчымӧн этшаджык. Тӧвруаджык и. А мыйла бипурлань мӧдліс матыстчыны, гӧгӧрвоана жӧ. Сюсь пемӧсыд аддзис, мый лыа кӧса весьтас Эжваыс векньыдджык да позьӧ вын-эбӧстӧ видзыштны.
Но и тайӧ ён да мича пемӧсыслӧн коркӧ нэм помыс волӧ. Со тадзи жӧ ӧтчыд мӧдӧдчи важ керасъяс вылӧ пувла. Ёрт пыдди босьті понйӧс. Места вылас воигӧн нин муртса тыдалысь ордым бокын понйӧй мыйкӧ кутіс зэв ёна исавны. Матыстчи сэтчань да аддзи коньӧр йӧралысь лы чукӧрсӧ. Орччӧн вӧлі зэв мича сюрыс. Код тӧдас, мый сыкӧд лоис. Гашкӧ, висьӧмысь куліс. Гашкӧ, кӧинъяс шӧрӧ веськаліс. Вӧрса пемӧсъяслӧн олӧмын сідзжӧ быдсямаыс овлӧ. Быдторйысь колӧ видзчысьны. Но сӧмын кутшӧмкӧ пӧраӧдз. Нэм помтӧ ӧд он тӧд. Недыр сулалышті да мӧдӧдчи водзӧ.
