ДЗИЗГЫСЬ-ДЗАЗГЫСЬ ГУТ

Кыдзи тайӧ ыджыд сьӧд дзизгысь-дзазгысь гутйыс веськалӧма кык ӧшинь рама коласӧ, некод эз тӧд. Сійӧ куйліс стеклӧ сайын да кажитчис кулӧмаӧн. Некод эз казявлы тайӧ кулӧма нисьӧ ловъя гутсӧ. Некодлы сійӧ оз вӧлі ков. Да и гыӧръясыс сайӧдісны сійӧс. Но со шондіыс кутіс катовтны тулыслань. Ӧшинь стеклӧ вылысь сылісны медбӧръя гыӧръясыс, кодъяс сэтшӧма мичмӧдлісны тайӧ стеклӧсӧ быдсикас серпасъясӧн. Лунъяс лоисны пыр кузьджыкӧсь. Шондіыс ёнджыка пондіс шонтыны керка пытшкӧссӧ. Торйӧн нин шоныд лун шӧр гӧгӧр вӧлі ӧшинь коласын.

И со ӧтчыд ыджыд сьӧд гутйӧс садьмӧдісны дыр тӧвся узьӧмысь пӧсь шонді югӧръясыс. Сійӧ вӧрӧдыштіс аслас вӧсньыдик кокъяснас, тільыштіс синъяссӧ да дзикӧдз садьмис. Сэсся кутіс дзизгыны ӧшинь стеклӧӧ люкасьлігмоз. Мый нӧ тайӧ? Шондіа ывлаыс со орчча. А сійӧ некыдзи сэтчӧ оз вермы веськавны. Быттьӧ кодкӧ мырдӧн кутӧ гутйӧс кык ӧшинь рама коласын. А сылы сэтшӧм окота ывлатіыс лэбалыштны. Ӧд сэні гажасьыс гажа. Тӧкӧтьӧӧн сыліс лымйыс. Раммисны нин и тувсов шоръяс. Быдлаын веж турун мыччысис. А мыйта гут-гагйыс лэбалӧ ӧшинь сайын. Ставныс нимкодясьӧны шондіувса олӧмнас да гажаа дзизгӧны ӧта-мӧд бӧрсяыс вӧтлысигмоз. Окота эськӧ и накӧд тшӧтш лэбалыштны ыджыд сьӧд гутлы. Но он на тай босьт. Кодкӧ быттьӧ збыльысь кутӧ и кутӧ сійӧс. Некыдзи оз лэдз ывлаӧ аслас ёртъяс дінас.

И бӧрдмӧн жаль татшӧм олӧмсьыс ыджыд сьӧд гутлы. Тотшкӧдчас-тотшкӧдчас нырнас да лапаяснас ӧшинь стеклӧӧ. Но нинӧм оз вермы вӧчны. Сэсся мудзас да пуксяс шойччыштны ӧшинь рама вылӧ, стеклӧ сайын аслас ёртъяс вылӧ завидьпырысь видзӧдлывлігмоз.

Медбӧрын ӧтчыд гораа дзизгигмоз сійӧ горӧдіс ывла вылын лэбалысь гут-гагъяслы:

— Отсалӧй петны меным ывлаӧ. Ме сідзжӧ кӧсъя тіянкӧд лэбалыштны да ворсыштны. Кутшӧм мыжысь нӧ менӧ татчӧ йӧртісны?

Кылісны ӧшинь сайын лэбалысь гутъясыд асланыс ёртыслысь шыӧдчӧмсӧ да кутісны мый вынсьыныс люкавны ӧшинь стеклӧсӧ, медым кыдзкӧ мездыны ассьыныс ёртнысӧ. Но мыйта кӧть эз пессьыны, нинӧм эз вермыны вӧчны. Ӧшинь стеклӧыд ёнджык вӧлӧма. И вешйисны сэки гутъясыд стеклӧ дорысь да бара кутісны ворсны ас костаныс. Быттьӧ вунӧдісны ыджыд сьӧд гут йылысь. А стеклӧ сайын дзизгысь-дзазгысь гут гораа бӧрддзис да бара кутіс лыддьӧдлыны:

— Коді да кутшӧм мыжысь нӧ менӧ татчӧ йӧртіс? Мыйла нӧ ме ог вермы петны ывлаӧ аслам ёртъяс дінӧ?

Кыліс сэки ыджыд сьӧд гутлысь дзизгӧмсӧ керкаса кӧзяйкаыд. Дӧзмӧдіс сійӧс гутыдлӧн дзизгӧмыс. Восьтіс ӧшинь рамаяссӧ да вӧтліс гуттӧ ывлаӧ.

Кутшӧм нимкодь лои ыджыд сьӧд гутлы аслас ёртъяс дінӧ веськалӧм бӧрын. Бура и ворсіс сійӧ накӧд. Дугдывтӧг лэбаліс ӧтиласянь мӧдлаӧ. И некутшӧм мудз эз тӧдлы. А сьӧлӧм вылас вӧлі сэтшӧм нимкодь, мый медбӧрын тӧдмаліс олӧмыслысь кӧрсӧ. Чайтіс сійӧ сэки, мый татшӧм гажаа кутас овны век.

Но рытланьыс нин аслас ёртъясыскӧд ворсігӧн ыджыд сьӧд гут друг казяліс, мый найӧ кытчӧкӧ вошисны.

— Кӧнӧсь нӧ ті, кытчӧ пышйинныд? — гораа горӧдіс ыджыд сьӧд гут. Но гутъясыд ылӧ эз и пышйыны, сӧмын дзебсисны турун пӧвстӧ. Ыджыд сьӧд гутйыд ӧд сэки эз на тӧд, мый ывла вылад олӧмыд абу ӧшинь стеклӧ сайын пукалӧм кодь. Колӧ быдторйысь кужны виччысьны, кӧсъян кӧ кольны ловйӧн. Со и дзебсисны сылӧн ёртъясыс сюсь синма воробейясысь турун пӧвстӧ.

— Лок ӧдйӧджык миян дінӧ, а то воробейыд тэнӧ кокыштас, — кутісны гораа горзыны найӧ асланыс ёртыслы. А ыджыд сьӧд гут сӧмын лапйӧдліс синъяснас да нинӧм эз куж гӧгӧрвоны. Кодысь нӧ колӧ видзчысьны тайӧ гажа шонді улас лэбалігӧн? Ылӧдлӧны, тыдалӧ, сійӧс ёртъясыс. Та бӧрын нӧшта тэрыбджыка нимкодьысла кутіс лэбавны да гораа дзизгыны ассьыс ёртъяссӧ коригмоз. Сэки и кокыштіс ыджыд сьӧд гутйӧс ёсь ныра воробей, коді важӧн нин вӧлі кыйӧдчӧ сы бӧрся. Кокыштіс да сӧмын чӧскыдпырысь тяпнитыштіс вомнас. Тадзи и помасис ыджыд сьӧд гутлӧн олӧмыс. Эз кужны велӧдны сійӧс выль ёртъясыс олӧмас быдсяма ускӧттьӧясысь.