ГОРТСА НЕРСЬЫСЬ
Ӧнӧдз помнита сійӧ лунсӧ, кор кузь тӧв бӧрын вой керкасянь лӧсьӧдчылім вуджны уна ӧшиньяса да зэв гажа лун керкаӧ. Вой керкаын тӧвбыд олім кык ӧшиня ӧти ыджыд жырйын. Тӧвнас и сідзи нин дженьыд лунъясӧ ӧшиньяс вевттьысьлісны кыз гыӧрӧн да керкаӧ югыдыс зэв полӧмпырысь пыравліс. Муртса лунъюгыдыс тыдовтчывліс и бара нин рӧмыдыс шымыртліс керкалысь пельӧсъяссӧ. Та вӧсна водзджык ковмывліс и биасьлыны. А кузь тӧвся рытъясӧ лампаа биӧн лыддьысьлывлім весиг паччӧрын. Со и дӧзмывлім кузь тӧвсьыд да терпитны позьтӧма виччысим, кор нин сійӧ помасяс да бара локтас гажа шондіа тулыс.
Вочасӧн лунъясыс пыр кузьджыкӧсь лоисны. Шондіыс кыпӧдчыліс вылӧджык и вылӧджык. Ляпкавлісны лым толаяс. Керкалӧн лунвыв бокъясын тыдовтчывлісны медводдза нэриник турун сіяс. И со ӧти асылӧ миян вой керкаӧ чукӧртчылісны помечӧн мамлӧн пӧдругаясыс мыськыны лун керкаысь кыкнан жырсӧ. Водз асывнас на мам шонтыліс гырысь чугунъясын ва, дасьтыліс дзимбыр да корӧсьяс. И со сиктса аньяс петавлісны лун керкаӧ да ас костаныс мый йылысь кӧ гораа варовитігмоз зіля босьтчылісны уджӧ. Сійӧ кадас стенъяссӧ эз на вевттьывны шпалерӧн. Эз мавтлывлыны югыд гӧрд краскаӧн джоджъяссӧ. Со и мыськывлісны ва ветьӧкъясӧн пӧтӧлӧкъяс, стенъяс, дзимбыра корӧсьясӧн зыравлісны джоджъяс. А ми, челядь чукӧр, петкӧдлывлім ывлаӧ няйт ва ведраяс.
Эз тӧкӧтьӧӧн ставыс артмыв. Бура дыр ковмывліс мыськыны кык жыртӧ. Уна ньылӧм киссьывліс миян аньяслӧн. Но найӧ велалӧмаӧсь нин вӧлі быдсикас удж бердад да зэв тэрыба ставсӧ вӧчлывлісны ас костаныс гораа варовитігмоз. То казьтывлісны жыръяссӧ мыськалігмоз ассьыныс томдырся вояснысӧ, то уськӧдчывлісны паметьӧ сьӧкыд война вояс, то кодсюрӧ синва сорӧн висьтасьлісны асланыс усьӧм верӧсъяс йылысь, то горӧдлісны и частушкаяс. Но та дырйи уджсӧ эз надзмӧдлыны. Ӧд помеча уджтӧ век тэрыба вӧчлывлісны. Вештавлісны ӧти пельӧссянь мӧдӧ пызанъяс, кайлывлісны на вылӧ пӧтӧлӧкъяс да стенъяс мыськыны. И медбӧрын нин джоджъяссӧ зыравлісны дзимбыра гӧликъясӧн.
И лун керкаыс пыр жӧ вежсьывліс. Чӧскыд дукӧн ӧвтіс сылӧн быд пельӧсысь. А еджыд джодж кузяыс вӧлі полан воськовтны. Меным весиг сэки вӧлі кажитчӧ, мый сійӧ серавны пондыліс аслас сӧстӧмлун вылӧ нимкодясигӧн. Збыльысь сӧмын на мыськӧм жыръясын вӧлі зэв кыпыд. И мый торйӧн нин чуймӧдліс миянӧс, гораа варовитігӧн быд пельӧссянь кылісны йӧла шыяс. Тайӧс ми казявлім жыръяссӧ мыськысь нывбабаяслысь сёрнисӧ кывзігмоз. Сӧмын на кодкӧ мыйкӧ шуас, а сы бӧрся йӧлаыс нин нерсьӧ. Весиг он гӧгӧрво, мый кӧсйис аньыс висьтавны, сэтшӧм гораа сійӧс йӧлаыс нерліс. Ми сӧмын чуймылім та вылӧ.
Ми тӧдам нин вӧлі вӧрса йӧла йылысь, коді дзебсясьӧ зэв ылын. Кӧть мыйта эн котӧрт, он вермы сійӧс суӧдны. А тані йӧлаыд дзик орччӧн. Дзебсьӧма кутшӧмкӧ пельӧсӧ.
Гӧрдӧдӧм чужӧмъяса, мудзӧм нывбабаяс медбӧрын петавлісны пӧсь пывсянӧ корӧсясьны да пуксьывлісны пызан сайӧ чай юны. А ми кӧмтӧм кокъясӧн, мед няйтыс эз пыр, пыравлім лун керкаӧ да ворслывлім йӧлакӧд. Миянлы окота вӧлі тӧдны, кӧніджык сійӧ дзебсясьӧ. Котӧртлім горзігмоз ӧти пельӧссянь мӧдӧ. Йӧла пыр жӧ шыасьліс миянлы воча. Но сӧмын сувтлім да ланьтыштлім кывзысигмоз, йӧлаыд кытчӧкӧ вошліс. Эз кыв сылӧн гора гӧлӧсыс. Эз тыдав сійӧ и ачыс. Ми ёна и шензьывлім та вылӧ. Кыдзи кӧть эгӧ корсьӧй сэки йӧлатӧ, но сідзи эгӧ и аддзылӧй. Сійӧ быттьӧ сераліс миян вылын да ышмывліс нӧшта ёнджыка. Миян быд горӧдӧм вылӧ сійӧ сідзжӧ гораа вочавидзліс. Быттьӧ кӧсйис шуны, кӧть пӧ кыдзи ті менӧ онӧ корсьӧй, но ме тіянлы некор ог петкӧдчыв. Сэтшӧм пӧ нин менам олан сямӧй. Нера пӧ мукӧдсӧ, но некор да некод менӧ оз аддзыв.
А сэсся чай юӧм бӧрын пызан сайын пукалысьяс разӧдчывлісны гортъясаныс. Мам ломтывліс лун керкаысь пачсӧ, мед ӧдйӧджык косьмисны васӧд стенъясыс да пӧтӧлӧкъясыс. Ми вочасӧн пыртлім лун керкаӧ быдсяма кӧлуй. И йӧлаыд кытчӧкӧ вошлывліс. Тыдалӧ, повзьыліс, мый ӧтка олӧмыд тані сылӧн оз нин артмы да мунлывліс кытчӧкӧ мӧдлаӧ, кӧні некод оз кут торкавны сылысь нерсьӧмсӧ. А ми сэсся виччысьлывлім локтан тулыссӧ, кор йӧлаыд бара волас миян лун керкаӧ.
