ВОДЗ ЧЕЧЧЫСЬЯС
Быд мортлӧн эм шуда кад: ӧтикъяс лӧсьӧдчӧны пасйыны нимлун, кодлӧнкӧ чужӧма пи либӧ ныв, мамъяс да батьяс радлӧны, кор налӧн челядьныс помалӧны средньӧй школа либӧ институт.
Быдӧн виччысьӧны и праздникъяс, кодъяс вонас овлӧны не этшаысь.
Но войвылын олысьяслӧн овлӧ ещӧ ӧти шуда кад, кодӧс вӧр-ва радейтысь виччысьӧ праздник моз жӧ. Радейта тайӧ кадсӧ и ме.
Пуксяс гожӧм, лунъясыс лоӧны кузьӧсь, войясыс югыдӧсь. Паськыд пармаясын воасны вотӧсъяс, гажа ягъясын, видзьяс да лудъяс вылын мыччысясны дона гобъяс, масленик чукӧръяс, иванчикъяс, чӧскыд рыжикъяс, виж юра гобъяс, уна пӧлӧс мукӧд тшакъяс.
Водз садьмӧны вотчысьяс. Субӧтаӧ да вӧскресенньӧӧ куим час асывсянь карса уличаяс кузя журъялӧны нин вотчысьяс тыра автомашинаяс. Кылӧ асфальт кузя тэрыба восьлалысь кок шы. Быд мортлӧн кианыс кӧрзинаяс, ведраяс. Унаӧн мышканыс ӧшӧдӧмаӧсь пестеръяс, тшак-вотӧс улӧ лӧсьӧдӧм кокньыдик ящикъяс.
А тэрмасьӧнысӧ кыдзи! Оз тай, майбыръяслӧн, узьсьы, ӧдйӧ жӧ шелӧдӧны кокъясныс. Быттьӧ оз вӧрӧ мунны, а праздник вылӧ.
Ӧтикъяс тэрмасьӧны машинаяс да автобусъяс вылӧ, мӧдъяс веськӧдчӧны пристаньлань, кысянь вотчысьясӧс новлӧдлӧны теплоходъяс.
Оз пудъясӧн, а тоннаясӧн вайӧны ягъясысь тшаксӧ. Быдӧн старайтчӧны кузь тӧв кежлӧ косьтыны да солавны найӧс, медся посни да чӧскыд гобъясысь вӧчны маринад, вотӧсъясысь пуны варенньӧ либӧ косьтыны найӧс.
Шуда кад! Вунӧдан ӧмӧй август да сентябр лунъяссӧ, тшак либӧ вотӧс тыра медводдза кӧрзинатӧ, кодӧс ваян мудзыдкӧд тшӧтш гортад?
Паныдасян дона гобкӧд — жаль быдсӧн босьтны сійӧс, сэтшӧм мича, банйӧма, кыз кока. Том гӧрд гобӧс аддзан — бара копыртчылан да нюмъёвтан сылы.
И вотӧсъясӧн озырӧсь овлӧны миян пармаяс. Вотчысьясӧс медводз аддзылан мырпома нюръяс вылысь, коді кисьмӧ мукӧд вотӧсъясысь водзджык. Сэсся чӧдлач, гӧрд сэтӧр, оз, чӧд воасны. Кыдзи нӧ он ветлы найӧс вотны?
Коді нӧ оз радейт ӧмидз, пув, сьӧд сэтӧр, турипув? И найӧ виччысьӧны миянӧс, сӧмын сёрӧнджык, гожӧма-ара костас.
Вӧр-ва радейтысьяс пиысь сентябрын быдӧнӧс нин позьӧ нимтыны арся купечьясӧн. Кӧзӧдъяс вылын, гӧбӧчьясын, дзескыд холодильникъяс пытшкын, балконъяс вылын уналӧн сулалӧны вотӧсъяс да тшакъяс тыра быд сикас дозмукъяс.
Вичмӧ уджыс арся лунъясӧ и заготовительяслы. Налы колӧ заптыны уна тонна вӧрса козинъяс, медым наӧн вермисны чӧсмасьны не сӧмын миян йӧз, но и рубежсайса войтыр.
Коді ӧтчыд кӧть петалас вӧрӧ тайӧ шуда, вунӧдлытӧм лунъясас да аслас синъясӧн аддзылас вӧр-ваыслысь томлунсӧ, коді пуктас муӧдз копыр тшакъяслы да вотӧсъяслы, дыр кутас казьтывны та йылысь.