ВАЖ МЕЛЬНИЧА ПРУД

Тайӧ мельничасӧ коркӧ Мишӧлӧн да Валерлӧн пӧльясыс на стрӧитлӧмаӧсь. Кык друг, дерт, оз нин помнитны, кор тані медбӧръяысьсӧ изӧдчылісны. Ӧні мельнича пытшкӧсыс тырӧма черань везйӧн да бусӧн. Ортсыса стенъясыс нитшкӧн вевттьысьӧмаӧсь. Гожся шоныд лунъясӧ Мишӧ да Валер мукӧд зонпосникӧд ворсӧны мельнича пытшкӧсас то шпионысь, то партизанысь, то космонавтысь. И векджык тайӧ ворсӧмъясас кык друг юрнуӧдысьясыс. Сы вӧсна, мый збойджыкӧсь да наянджыкӧсь. А кымӧра лунъясӧ зумыш овлывлӧ важӧн нин эновтӧм мельничаас да челядьтӧ татчӧ сира гезйӧн он кыскы.

Но оз сӧмын важ мельничаыс кыскы челядьӧс ас дінас. Сыкӧд орччӧн коркӧ вӧвлі зэв ыджыд пруд, кытчӧ сиктса чери кыйысьяс овмӧдлісны сиръясӧс да найӧ тані ёна рӧдмылісны. Ыджыд прудыслӧн колясъясыс ӧнӧдз тӧдчӧны. Гожӧмнас на Мишӧ да Валер гачьяснысӧ пуджӧмӧн куталісны кольӧм гӧпъясын кык весьт кузя сирпиянӧс. Гудыртасны васӧ да коньӧр сирпияныд юръяснысӧ ва веркӧсаныс мыччалӧны. Сэки удит сӧмын кватлавны найӧс. Но друг ӧти, то мӧд кодкӧ зонкаяс пиысь горӧдас. Тайӧ ва нидзувъяс налысь кокнысӧ гильӧдӧны, наысь эськӧ ёнасӧ нинӧм повны. Абу нин челядь сэтшӧм полысь рӧдысьӧсь. Но век жӧ оз лӧсьыд овлы, кор ва нидзулыд кокад кутчысьӧ. Аслыд тӧдлытӧг горӧдсьӧ. Бура унакодь сэки кык друг сирпиянсӧ куталісны. Весиг мам-батьыс найӧс таысь ошкыштісны.

Буретш сирпиянӧс куталігӧн и чужис Валерлӧн мӧвп да сійӧ шуис Мишӧлы:

— А мый, эськӧ дзоньталыштны кӧ буждӧм плӧтинасӧ да прудсӧ бӧр ловзьӧдны. Тӧвнас прудлӧн йи вылын конькиӧн позис исласьны, а гожӧмнас арпиянӧс овмӧдны.

Шуӧма-вӧчӧма. Мӧд лунас нин Мишӧ да Валер чукӧртісны сиктса челядьӧс да найӧ сэсся араваӧн лэччисны сикт горувса важ мельнича дінӧ. Ӧтувнад тай унатор позьӧ вӧчны. Коді чера, коді зыръя. Ӧтияс майӧгъяс ёсьтӧны, мӧдъяс тувъялӧны найӧс важ плӧтина бердас, коймӧдъяс перйӧны неылысь эжасӧ да ваялӧны плӧтина подулӧ. Гашкӧ, вежон чӧж ноксисны челядь. И кутшӧм нимкодь вӧлі налы, кор прудйын ваыс кутіс содны. Дерт, важ ыдждаыс сійӧ эз ло. Но челядьлы и тайӧ вӧлі тырмымӧн.

Медводдза кӧдзыдъяс бӧрын челядь быд лун кутісны лэччывлыны асланыс киясӧн вӧчӧм пруд вылӧ. Видлалісны йиыслысь кызтасӧ, позьӧ оз на сувтны конькиӧн. Медбӧрын прамӧякодь кынтавны кутіс да йиыс ӧдйӧ мӧдіс кызны. И челядь кутісны исласьны конькиӧн. Вӧчисны важ консерв банкаысь шайба, сэсся, коді кыдзи кужис, клюшкаяс, и лоисны збыль хоккеистъясӧн. Йи ӧтар-мӧдар бокас сувтӧдісны ас вӧчӧм воротаяс. Кык команда вылӧ юксьӧмӧн кутісны котравны ӧтар воротасянь мӧдарӧдзыс. Мишӧ ӧти командаас капитаналӧ, а Валер мӧдарас. А горзӧмыс да серамыс мыйта! Ӧтчыд Мишӧ аслыс тӧдлытӧг веськаліс клюшканас Валерлы. Муртса кык друг косьӧдз эз воны. А ворсӧм водзвылас быдӧн аслас радейтана хоккеистлысь нимсӧ бӧрйис. Коді Буре, коді Федоров, коді Третьяк. Но, дерт жӧ, ставӧн кӧсйылісны лоны Буреӧн.

И сэтчӧдз ылавлісны ворсӧмас, мый шайбаыс оз нин тыдав, а челядь век на зільӧны пемыдас корсьны сійӧс да йӧткыштны воротаӧ. Медбӧрын коркӧ кайлывлісны жӧ гортаныс. А сэні бать-мам видчӧны нин, кӧн пӧ бара тіянӧс омӧльыс новлӧдлӧ. Кӧть эськӧ найӧ бура тӧдісны, мый сиктса челядьлӧн ӧні ӧти радлун— важ мельнича пруд вылын йи.

Мишӧ да Валер весиг школаын урокъяс вывсьыс кутісны пышъявны, медым удитны ворсыштны пемдытӧдзыс йи вылын. Ӧд тӧвся луныд зэв дженьыд. Велӧдысь Марья Васильевна пыр жӧ казяліс, кытчӧ вошлывлӧны кык друг.

— Ті нӧ мый, и велӧдчыны сэсся онӧ нин кӧсйӧй. Хоккейыд ӧд оз на удит. Медым бур хоккеистӧн лоны, уна тӧдӧмлун колӧ. А велӧдчытӧгыд нӧ кытысь тӧдӧмлуныс?

Ёна и янӧдіс сэки Марья Васильевна Мишӧӧс да Валерӧс. Ӧд со мӧд четверть нин помасьӧ, а налӧн век на «двойкаяс» дневниканыс. Ковмис кык друглы недыр кежлӧ ӧвсьыны йи вылын ворсӧмысь.

Но буретш ӧтчыд урокъяс кежлӧ дасьтысигӧн и чужис Мишӧлӧн мӧвп:

— А мый эськӧ хоккейнӧй турнир кӧ котыртлыны миян йи вылын да орчча сиктса школаысь ворсысьясӧс сэтчӧ корлыны. Найӧ, ме кывлі, сідзжӧ радейтӧны хоккейнад ворсны.

— Збыль ӧд позьӧ, — нимкодьпырысь ошкыштіс другсӧ Валер.

Тӧвся каникулъяс дырйи и нуӧдісны турнирсӧ. Ачыс Марья Васильевна ошкис таысь челядьӧс да судзӧдіс весиг призъяс вылӧ сьӧм. А кутшӧм ёна дасьтысисны челядь турнир кежлас. Но медся ёна Мишӧ да Валер. Весиг войяссӧ эз узьлыны. И збыльысь турнирыс удайтчис. Мельнича пруд вылӧ челядьлысь ворсӧмсӧ видзӧдны бать-мам пиысь унаӧн волісны да весиг бригадир Николай Иванович. Тайӧ пӧрйӧ Мишӧ да Валер асланыс школа вӧснаыс ӧти командаын нин ворсісны. И медбӧръя здукӧдзыс эз вӧв тӧдса, коді вермас. Но Мишӧ Валеркӧд водзвыв нин мӧвпыштӧмаӧсь та йылысь. Мишӧ прӧтивниклӧн ворота дорын лэптіс ассьыс клюшкасӧ. Валер лыйис сылы шайбасӧ буретш клюшка помас и Мишӧ ӧдйӧджык сюйис сійӧс тыртӧм воротаӧ. Сы вӧсна, мый гӧсьтъяслӧн вратарыс буретш эз виччысь тайӧс да бокӧ вӧлі вешйӧма. А радлуныс мыйта та бӧрын вӧлі. Ачыс Марья Васильевна горзіс да чеччаліс челядькӧд. Та бӧрын и шуисны нуӧдлыны татшӧм турнирсӧ кык школа костын быд во. А Мишӧ да Валер сэки лоисны челядь пӧвстын медся нималана йӧзӧн.

Ӧти кывйӧн кӧ, январ помӧдз вӧлі гажа важ прудлӧн йи вылын. Сэсся ёна лымъявны кутіс да йисӧ сьӧкыд лои весавны. Челядь шуисны эновтчыны мӧд воӧдз.

Но мӧд вонас ставыс артмис мӧдарӧ. Тувсов ваыс дзикӧдз буждӧдӧма челядьӧн дзоньталӧм плӧтинатӧ да пруд пыдди бара кольӧмаӧсь ва гӧпъяс. Ёна и шогсисны сэки Мишӧ да Валер,кытчӧдз найӧс эз такӧд бригадир Николай Иванович:

— Аддзӧмныд тай, мый вӧсна майшасьны. Локтан тӧв дзик сикт шӧрас вӧчам хоккейнӧй площадкатӧ. Сӧмын отсалӧй таво гожӧм овмӧслы капуста градъяс весавны.

И ковмис кык ёртлы мукӧд челядькӧд тшӧтш гожӧмбыд ноксьыны капуста муяс вылын. Бригадирыд ӧд оз ылӧдлы. Кӧсйысис кӧ, вӧчас. Сэк кості и важ мельничасӧ разисны да катісны пес вылӧ. А тӧвнас челядь выль хоккейнӧй площадка вылын нин котралісны мича клюшкаясӧн, кодъясӧс бригадир ньӧбис челядьлы. Консерв банка пыдди вӧлі резинаысь вӧчӧм шайба. Код тӧдас, гашкӧ, быдмыштасны тайӧ челядьыс да збыльысь нималана хоккеистъясӧн лоасны. И медводз Мишӧ да Валер, кодъяс эз нин ӧтчыд вӧтасьлыны та йылысь.