ВАЖ КӦРТЫД БЫДӦНЛЫ КОЛӦ
Ӧти арся лунӧ учительница Марья Петровна тшӧктіс кольччывны миянлы, нёльӧд класса велӧдчысьяслы, урокъяс бӧрын.
— Дона челядь, — шуис Марья Петровна.— Видзӧдлӧй миян сикт гӧгӧр, мыйта важ кӧртыс быдлаын туплясьӧ-сісьмӧ. Некодлы оз ков. Вай жӧ босьтчамӧй да чукӧртамӧй тайӧ важ кӧртсӧ. А сэсся мед верстьӧяс мӧдӧдасны сійӧс заводъясӧ. Кӧть пӧльза вылӧ мунас. Ӧти сайын и сиктным сӧстӧмджык лоӧ.
Ми нимкодьпырысь сӧмын воча горӧдім. Быдӧн вӧлі тӧдӧ кӧрт чукӧръястӧ. Лунвыв йӧрса изъя му вылын трактористъяслӧн гӧр амысьясыс жугласьӧмаӧсь. Найӧс вежӧмаӧсь выльяс вылӧ. Важъяссӧ му бокас и кольӧмаӧсь. Баддя йӧр бокын куканьяслы юктасянінсӧ выльмӧдӧмаӧсь. И мыйта бара жӧ сэні важ кӧртыс енэж улас кольӧма сімны. А рас дорӧ трактор дзоньталысьяс бура уна жӧ жугласьӧм кӧрт торъястӧ кольӧмаӧсь. Сӧмын чукӧрт.
Ас костын гажаа варовитігтыр ветлӧдлім ӧтилаысь мӧдлаӧ. Ружтіг-кашкигтырйи гӧгльӧдлім кӧлесаяс. Тачкаясӧн ваялім сьӧкыдджыкторъяс. Ӧткодя зілисны и зонкаяс, и нывкаяс. Гӧгӧрвоим ӧд, мый заводъясыдлы миян кӧртыд ёна лӧсялас.
Рӧмдігӧн нин помалім ассьыным уджнымӧс. Гашкӧ, некымын тонна кӧрт чукӧрмис важ склад бердӧ. Кежаліс сэтчӧ сиктса юралысь Иван Степанович да ошкыштіс миянӧс. Молодечьяс пӧ, буртор вӧчинныд. Мӧд луннас миянлы сетісны важ кӧрт чукӧртӧмсьыд деньгатор, кодӧс пыр жӧ кампет вылӧ видзим.
Та бӧрын быд лун школаӧ мунігӧн да сэтысь локтігӧн видзӧдлывлім склад бердын куйлысь важ кӧрт чукӧр вылӧ. Ас кежысь виччысим, кор сійӧс нуасны. Но вежон дай мӧд прӧйдитіс, а миян кӧртыд пыр сэні куйліс.
Друг ӧти асылӧ казялім, мый фермаын уджалысь Степан дядь кежалӧма кӧрт чукӧр дорад да гӧгыльтӧ гортланьыс ыджыд кӧрт кӧлеса. Миянӧс аддзӧм бӧрын гӧрдӧдыштіс быдсӧн.
— Энӧ дивитӧй ті менӧ, челядь, — шуис сійӧ миянлысь прӧща коригмоз.— Пывсян горйӧй киссьыны кутіс. Буретш тайӧ кӧлесаыс эськӧ и ладмис гор вылас.
Мый сэсся шуан, мед нуас кӧлесасӧ гортас. Жаль лоис верстьӧ мортыд.
Мӧд асылӧ, видзӧдам, да тракторист Васьӧ дядь ас вылас жӧ кыскӧ кӧрт чукӧрысь босьтӧм важ агас кузнечалань.
— Аттьӧ тіянлы, мый аддзинныд тайӧ агассӧ, — зэв збодера шуис Васьӧ дядь.— Ми сійӧс дзоньталам да дыр на агсасьнытӧ тырмас.
И тадзи быд лун школаӧ ветлігъясӧн казявлім, мый миян важ кӧрт чукӧрным вочасӧн кутіс пактавны. Ӧтилы ковмӧма кутшӧмкӧ гӧгыль машинасӧ дзоньталӧм могысь. Мӧд лӧсьӧдіс аслыс ичӧтик гӧр да сідзжӧ татысь мыйсюрӧ нуис.
Мӧд гожӧм кежлас миян кӧрт чукӧрысь пӧшти нинӧм эз коль. Дерт, жаль жӧ эськӧ вӧлі, мый миян важ кӧртным эз во заводӧдзыс. Но мӧдар боксянь кӧ, нимкодь и сыысь, мый век жӧ уджным эз весьшӧрӧ вош. Ӧти-кӧ, сӧстӧмджык лои сикт гӧгӧрын. Мӧд-кӧ, важ кӧртыд, вӧлӧмкӧ, быдӧнлы колӧ. И эг кӧ чукӧртӧй, сідзжӧ эськӧ и сісьмис енэж улын.
