БОБУВ

Меным оз доймы, кор тӧлыс пӧльтӧ чужӧмам. Сійӧ неуна васӧд да чорыд, берег вывса тӧлыс. Жаль тӧдтӧм. Сійӧ меным воча котӧртысь вӧв стада кодь. Тайӧ стадаыс вермӧ вины менӧ ӧти здукӧн. Но сійӧ сэтшӧм мича... Ме сулала вӧрзьӧдчытӧг, пола куньлыны синмӧс, пола воштыны мыйкӧ зэв коланаӧс. Мыйла вӧвъясыс сэтшӧм ёнӧсь? Морт на водзын — лыа чир, тыдавтӧм да гӧлӧстӧм, кыдз миян водзын — гаг. Ми ог и казявлӧй, кор тувччам гаг вылас. И стадаыс вермас не казявлыны, кыдз нуас менӧ, ю бокын сулалысь мортӧс. Кутшӧм жӧ вынйӧра вӧвъяслӧн юрнуӧдысьныс! Статя да тшап, венны позьтӧм. И вӧвъясыс нэм думышттӧг мунӧны сы бӧрся. Но коді пуктіс сійӧс мукӧдысь вылӧджык?

Муыс дзӧрӧ стадалӧн рӧдтӧмысь. Бускыс кыпӧдчӧ, гартчӧ да надзӧникӧн бӧр водӧ ю бокса лыа вылӧ, сьӧдӧдӧ васӧ. А ӧд ме верма кувны. Но кодкӧ вашкӧдӧ пелям, мый тайӧ оз ло: «Сӧмын эскы. Эскӧмад — мездӧм». И ме эска. Ме сулала да видзӧда паныд лэбысь стада вылӧ. Кутшӧм жӧ збыльвылас гежӧда мортыс тырвыйӧ гӧгӧрвоӧ ассьыс слаблунсӧ.

Сійӧс шуӧны Ида. И тайӧ мӧвпъясыс — сылӧн, а ми — сылӧн мӧвпъясас. Дзоляник коми ю бокын Ида первойысь на. Но ныв тані абу ӧтнас. Сійӧ видзӧдӧ дзик ва бокын сулалысь морт вылӧ да сьӧлӧмнас кылӧ сылысь лолалӧмсӧ. Шудаӧсь йӧзыс, кодъяс кужӧны лолавны ӧтвылысь.

Рытъя гӧрдов шонді увса грезд, чуксасьысь каляяс, ёрта-ёрткӧд гусьӧникӧн вензьысь гыяс, ки судзмӧн куйлысь енэж да нэм вунлытӧма тӧвзьысь стада — дженьыдик мойд. Некымын здук — и ставыс вошас. Мичлун пыр повзьӧдана. И та вӧсна ми помтӧг нюжӧдчам сылань.

Вӧвъясыс матыстчӧны, и ю дор изъясыс повзьӧны да заводитӧны тірзьыны. Но йӧзыс — абу изъяс. Йӧзыс кӧсйӧны кувны ӧдйӧ да мичаа. Йӧзыс эскӧны нэм вунлытӧм славаӧ. Ӧд некор кӧ оз вунӧдны менӧ тані, мыйла ме кута дженьдӧдны ассьым шудӧс: кедзовтны мичсӧ? Быд лун — чужан мулы йӧзӧн козьналӧм лов. Мортлӧн олӧм — би кинь, ӧзйылӧ да кусӧ енкӧлаыслӧн син водзас, но уна йӧзлӧн йитӧм ловъясыс — помасьлытӧм олӧм.

Ида кольччис берег вылас. А вӧвъясыс котӧртісны водзӧ. Стадаыс эз казявлы нывкасӧ. Мортыс вылісяньыс тыдавтӧм...

Ида — бобув. Сійӧ дзик пыр лэбзис эськӧ, кӧсйис кӧ. Но вывті шоныд сулавны мусаыскӧд сывйыштчӧмӧн. Стадаыс колис ас бӧрас лӧнь. Жаль, мый бобувъясыс оз кужны лыддьыны мӧвпъяс. Мый дзебсьӧма сы вылӧ видзӧдысь руд, турунвиж биторъяса синмын? Мый йылысь мӧвпалӧ Идалӧн радейтана мортыс, вом гор улас мыйкӧ шӧпкӧдігас?

А мӧвпалӧ зонмыс сы йылысь, мый абу лӧсьыд ӧні карса нывкӧд Изьва бокын сулавнысӧ, мый мывкыдтӧм морт сійӧ, кӧлысь дорӧ ӧд дасьтысьны колӧ... И кыдзи кутас сійӧ видзӧдны аски гӧтырпуыслы синмас? А дас вит арӧса Ида сэтшӧм на тешкодь да шензьӧдана, аканьлӧн кодь чужӧма, уна рӧма платтьӧа, быттьӧкӧ бобувлӧн бордъясӧ гартчыштӧма. Сыкӧд пыр кылан асьтӧ кагаӧн. Тайӧ и кажитчӧ зонмыслы.

Ида ньӧжйӧника тувччалӧ дзоляник кельыд изъяс вывті дзирдалысь ю дінӧ. Изйыс — помтӧм, со тай мый вӧсна юыс — Изь-ва, изъя ва. Мый матӧджык юыс дінӧ, сымда кӧдзыдджык изъясыс: найӧ сотӧны мортлысь коксӧ: йизьӧмаӧсь, ӧдва ловъяӧсь. Оз кӧ сюр изйыслы мортлӧн шоныдыс — сійӧ чӧла кувсьӧ да гуалӧ асьсӧ ва увса лыа пиӧ. А ваыс, сэтшӧм лӧз ылісяньыс — матын чусыд да няйт. Ваыс мунӧ мортыс пыр, кӧдзыдыс йиджӧ сьӧлӧмас. Ида пыр на кӧсйӧ тӧдны, мый йылысь мӧвпалӧ сыкӧд мунысь мортыс. Но ми ӧд нинӧм сылы ог висьталӧй? Шудлӧн быд здукыс — мортлӧн дзонь олӧм, а сутш мында олысь бобувлӧн — нэм.