Метріческӧј мурталанјасӧн муртаԍӧм
Рочмувывса Совнарком 1918 воӧ 14-ӧԁ лунӧ ԍеԋԏаб тӧлыԍын леԇіс ԃекрет пыртны ас муас 1924-ӧԁ воԍаԋ тӧԁмавны куԅта-ԍӧкта метріческӧј мурталанјас. Сещӧм мурталанјас воԇын муныԍ госуԁарствојасын важӧн-ԋін боԍтӧма. Міјан боԍтӧны щӧщ кокԋіԁыс-вӧсна, ԁа меԁым мукӧԁ госуԁарствојаскӧԁ тӧргујтігӧн ез ков нокԍыны вуҗӧԁавны ӧԏі ногӧн мурталӧмјас мӧԁӧ.
Метріческӧј мурталӧмын вуж-пыԃԃіыс боԍтӧма метр — ԁас міԉԉонӧԁ јукӧн ԋоԉӧԁ јукӧн меріԃіаныԍ.
Мукӧԁ мурталанјас — муртавны му, ԋаԋ, кӧјԁыс — лӧԍӧԁӧмаӧԍ метрыԍ-жӧ. Кіԅерторјас мурталӧны ԉітрӧн — ԍоӧԁ јукӧн куба метрлӧн. Ԋаԋ, шыԁӧс, аԋкыщ, сов мурталӧны граммӧн — міԉԉонӧԁ јукӧн куба метр 4° сӧстӧм валӧн.
Посԋіԁҗык, җеԋыԁҗык, кокԋіԁҗык торјас муртавны метр, ԉітр, грамм јукԍӧны 10, 100, 1000 пеԉӧ; гырыԍҗык, ԍӧкыԁҗык торјас — 10, 100, 1000-пӧв унҗык.
Гырыԍҗык ԁа посԋіԁҗык мурталанјасын вуж ԋімыс-жӧ шӧрас, сӧмын посԋіјаслы метр, ԉітр, грамм воԇвылас соԁтӧны: ԁасӧԁ јукӧнлы — ԃетсі, ԍоӧԁ јукӧнлы тсеԋԏі іԉі саԋԏі, ԍурсӧԁ јукӧнлы — міԉԉі; гырыԍјаслы — ԁас-пӧв-кӧ унҗык — ԃека, ԍо-пӧв — гекто, ԍурс-пӧв — кіло.
Сіԇкӧ зев еща муртаԍан ԋім колӧ ӧні тӧԁны. Војԁӧр мӧԁарӧ — вывті уна ԋім вӧлі.
Куԅта мурталан:
Кілометр = 1000 метр = 468 саж. 2 арш. 1¼ вер.
Гектометр = 100 “
ԃекаметр = 10 “
Метр = 1,41 арш. = 22½ верш.
ԃетсіметр = 1/10 метрлӧн = 10 саԋԏіметр.
Тсеԋԏіметр = 1/100 метрлӧн = 10 міԉԉіметр (вершӧк ԋоԉӧԁ јукӧн кымын).
Міԉԉіметр = 1/1000 метрлӧн.
Му мурталанјас:
Ар = 100 кв. метр = 21,97 кв. саж.
Гектар = 1000 ар. = 0,915 ԃеԍаԏіна.
Ԍӧкта мурталӧм:
Грамм = 0,23 зӧлӧтԋік.
Кілограмм = 1000 грамм (кык пунт ԁа җын гӧгӧр).
Тонна — 1000 кілограмм.
Кіԅер тор мурталанјас:
Ԉітр = 1⅗ бутылка.
Гектоԉітр = 100 ԉітр = 8 веԁра.
Роч мурталанјасӧс метріческӧј мурталанӧ вуҗӧԁӧм.
Роч мурт.
Метр мурт.
Куԅта мурталанјас:
1 верст — 1,07 кілометр.
1 саж. — 2,13 метр.
1 арш. — 0,71 метр.
1 верш. — 44,45 міԉԉім.
1 фут. — 304,8 “
1 ԃујм. — 25,4 “
Му мурталанјас:
1 кв. верст — 1,14 кв. кілом.
1 ԃеԍаԏіна = 2400 кв. саж. — 1,09 гектар.
1 кв. саж. — 4,65 кв. метр.
Ԍӧкта тӧԁмалӧм:
1 пуԁ — 16,38 кілогр.
1 пунт — 0,41 “
1 лот — 12,79 грамм.
1 зол. — 4,26 “
1 ԁоԉа — 44,43 міԉԉігр.
Кіԅер тор мурталан:
1 веԁра = 20 бутылка — 12,29 ԉітр.
1 бутылка — 0,61 “
Кӧјԁыс мурталан:
1 чеԏверԏ — 2,09 гектоԉітр.
1 чеԏверік — 26,24 ԉітр.
1 гарԋетс — 3,28 “
Апԏекаса мурталанјас:
1 апԏекаса пунт — 0,36 кілогр.
1 унтсіја — 29,86 грамм.
1 ԁракма — 3.73 “
1 скрупул — 1,24 “
1 Гран — 62,21 міԉԉіграмм.
Важ коми гижӧд