Метріческӧј мурталанјасӧн муртаԍӧм

Рочмувывса Совнарком 1918 воӧ 14-ӧԁ лунӧ ԍеԋԏаб тӧлыԍын леԇіс ԃекрет пыртны ас муас 1924-ӧԁ воԍаԋ тӧԁмавны куԅта-ԍӧкта метріческӧј мурталанјас. Сещӧм мурталанјас воԇын муныԍ госуԁарствојасын важӧн-ԋін боԍтӧма. Міјан боԍтӧны щӧщ кокԋіԁыс-вӧсна, ԁа меԁым мукӧԁ госуԁарствојаскӧԁ тӧргујтігӧн ез ков нокԍыны вуҗӧԁавны ӧԏі ногӧн мурталӧмјас мӧԁӧ.

Метріческӧј мурталӧмын вуж-пыԃԃіыс боԍтӧма метр — ԁас міԉԉонӧԁ јукӧн ԋоԉӧԁ јукӧн меріԃіаныԍ.

Мукӧԁ мурталанјас — муртавны му, ԋаԋ, кӧјԁыс — лӧԍӧԁӧмаӧԍ метрыԍ-жӧ. Кіԅерторјас мурталӧны ԉітрӧн — ԍоӧԁ јукӧн куба метрлӧн. Ԋаԋ, шыԁӧс, аԋкыщ, сов мурталӧны граммӧн — міԉԉонӧԁ јукӧн куба метр 4° сӧстӧм валӧн.

Посԋіԁҗык, җеԋыԁҗык, кокԋіԁҗык торјас муртавны метр, ԉітр, грамм јукԍӧны 10, 100, 1000 пеԉӧ; гырыԍҗык, ԍӧкыԁҗык торјас — 10, 100, 1000-пӧв унҗык.

Гырыԍҗык ԁа посԋіԁҗык мурталанјасын вуж ԋімыс-жӧ шӧрас, сӧмын посԋіјаслы метр, ԉітр, грамм воԇвылас соԁтӧны: ԁасӧԁ јукӧнлы — ԃетсі, ԍоӧԁ јукӧнлы тсеԋԏі іԉі саԋԏі, ԍурсӧԁ јукӧнлы — міԉԉі; гырыԍјаслы — ԁас-пӧв-кӧ унҗык — ԃека, ԍо-пӧв — гекто, ԍурс-пӧв — кіло.

Сіԇкӧ зев еща муртаԍан ԋім колӧ ӧні тӧԁны. Војԁӧр мӧԁарӧ — вывті уна ԋім вӧлі.

Куԅта мурталан:

Кілометр = 1000 метр = 468 саж. 2 арш. 1¼ вер.

Гектометр = 100 “

ԃекаметр = 10 “

Метр = 1,41 арш. = 22½ верш.

ԃетсіметр = 1/10 метрлӧн = 10 саԋԏіметр.

Тсеԋԏіметр = 1/100 метрлӧн = 10 міԉԉіметр (вершӧк ԋоԉӧԁ јукӧн кымын).

Міԉԉіметр = 1/1000 метрлӧн.

Му мурталанјас:

Ар = 100 кв. метр = 21,97 кв. саж.

Гектар = 1000 ар. = 0,915 ԃеԍаԏіна.

Ԍӧкта мурталӧм:

Грамм = 0,23 зӧлӧтԋік.

Кілограмм = 1000 грамм (кык пунт ԁа җын гӧгӧр).

Тонна — 1000 кілограмм.

Кіԅер тор мурталанјас:

Ԉітр = 1⅗ бутылка.

Гектоԉітр = 100 ԉітр = 8 веԁра.

Роч мурталанјасӧс метріческӧј мурталанӧ вуҗӧԁӧм.

Роч мурт.

Метр мурт.

Куԅта мурталанјас:

1 верст — 1,07 кілометр.

1 саж. — 2,13 метр.

1 арш. — 0,71 метр.

1 верш. — 44,45 міԉԉім.

1 фут. — 304,8 “

1 ԃујм. — 25,4 “

Му мурталанјас:

1 кв. верст — 1,14 кв. кілом.

1 ԃеԍаԏіна = 2400 кв. саж. — 1,09 гектар.

1 кв. саж. — 4,65 кв. метр.

Ԍӧкта тӧԁмалӧм:

1 пуԁ — 16,38 кілогр.

1 пунт — 0,41 “

1 лот — 12,79 грамм.

1 зол. — 4,26 “

1 ԁоԉа — 44,43 міԉԉігр.

Кіԅер тор мурталан:

1 веԁра = 20 бутылка — 12,29 ԉітр.

1 бутылка — 0,61 “

Кӧјԁыс мурталан:

1 чеԏверԏ — 2,09 гектоԉітр.

1 чеԏверік — 26,24 ԉітр.

1 гарԋетс — 3,28 “

Апԏекаса мурталанјас:

1 апԏекаса пунт — 0,36 кілогр.

1 унтсіја — 29,86 грамм.

1 ԁракма — 3.73 “

1 скрупул — 1,24 “

1 Гран — 62,21 міԉԉіграмм.