Віԇ-му уҗ ӧтувтӧм (с.-х. кооператсіја) | |
Важыԍаԋ креԍԏана уҗалӧны ӧтувтчӧмӧн. Ӧткӧн вын оз суԇԍы віԇтӧ вӧчны, мутӧ кокны, вунԁыны, вартны. Секі чукӧртӧны „помӧч“. Черітӧ кыјны, тывтӧ лӧԍӧԁны ӧткӧн он вермы, лоӧ ӧтувтчыны. Ӧні со уналаын-ԋін вартан машінајастӧ ӧтув лӧԍӧԁалісны, выј вӧчан машінајастӧ. Сещӧм торјас креԍԏаналы кыԍ ӧткӧн лӧԍӧԁны. Важӧнԍаԋ тӧԁӧны јӧз ыҗыԁ кокԋӧԁ, ыҗыԁ бур ӧтувтчӧмӧн уҗалӧмыԍ. Кывлан-тај, шуласны міјан комі војтыр: мірлӧн-пӧ ԍыліыс кыз. Велӧԁчӧм јӧз каԅалісны сещӧм оланногсӧ креԍԏаналыԍ і җеԋыԁа, ӧԏі кывјӧн сіјӧс шуісны „кооператсіјаӧн“. Сіјӧ кывјыс абу веԍіг роч, мукӧԁ јӧзлыԍ рочјасыс боԍтӧмаӧԍ. Ӧтувја віԇ-му уҗјастӧ шуӧны рочјас „ԍеԉско-коԅајственнӧј кооператсіјаӧн“. Унаӧн-на оз тӧԁны ӧтувја віԇ-му уҗ нуӧԁӧмсӧ, еԍкӧ аԍныс креԍԏана пыр ӧԏі тор ԁа мӧԁ тор ӧтув вӧчӧны. Сӧмын сещӧм ӧтувса уҗсӧ оз ков ӧԏі лун-кежлӧ, зԁук-кежлӧ лӧԍӧԁны. Талун ӧтувтчывны кущӧмкӧ уҗ вылӧ, сеԍԍа аскі бӧр разӧԁчыны. Сіԇ оз поԅ. Быԁ ӧтувја уҗ панігӧн колӧ лӧԍӧԁчыны, артмӧԁчыны ԁыр-кежлӧ, коміјас шуӧны „кыв тырмӧԁны“. Колӧ лӧԍӧԁчыны, шуны — мыј оз поԅ вӧчны, мыј поԅӧ. Сытӧг ԋекущӧм ӧтувја уҗ оз вермы боԍтԍыны, воԇӧ мунны. Воԇвыв артмӧԁчӧмыс, лӧԍӧԁчӧмыс шуԍӧ рочјаслӧн „Уставӧн“. Воԇвыв ԍорԋітӧг, лӧԍӧԁчытӧг (уставтӧг) оз вермы бур ӧтувтчӧм лоны. Сы-ԍерԏі-ԋін поԅӧ гӧгӧрвоны: креԍԏаԋін пыр воԇвыв тӧԁӧ, лӧԍӧԁчӧ быԁ уҗӧ: гӧрны, кӧԇны, турун пуктыны. Сіԇі-жӧ быԁ ӧтувја уҗӧ колӧ воԇвыв ԍорԋітӧм, лӧԍӧԁчӧм ԁыр кежлӧ, меԁ пыр ԁугԁывлытӧг мунӧ уҗ нуӧԁӧмыс. Сіԇ-кӧ ԍеԉско-кӧԅајственнӧј коопераԏів лоӧ віԇ-му уҗ ӧтувтчӧмӧн нуӧԁӧм воԇвыв гіжԍӧмӧн, лӧԍӧԁчӧмӧн. Креԍԏана костын тащӧм ӧтувтчӧмӧн уҗ нуӧԁӧмыс уна пӧлӧс вермас лоны. Ковмас креԍԏаналы машіна лӧԍӧԁны, најӧ ӧтувтчӧны унаӧн, воԍтӧны „тӧварішщество“. Ковмас ԋур коԍтыны, вӧр леԇны, бара-жӧ ӧтувтчӧны воԇвыв гіжӧԁчӧмӧн. Віԇ-му уҗавны боԍтчӧны-кӧ ӧтвылыԍ, бара арԏеԉ чукӧртчӧ. Выј вӧчны сіԇі-жӧ ӧтувтчӧны арԏеԉӧ, тӧварішществоӧ. Ковмас сіјӧ выјсӧ вузавны, бара лоӧ арԏеԉ-пыр. Колӧ креԍԏаналы ԃеԋга, — воԍтӧны „Креԃітнӧј тӧварішществојас“. Кытчӧ он віԇӧԁлы, сетӧн і ӧтувтчана (коопераԏівнӧј) уҗ креԍԏанаӧс віԁчыԍӧ. Унҗыкыԍ арԏеԉыс іԉі тӧварішществоыс креԍԏаналӧн уна ног отсалӧ, оз сӧмын ӧԏі уҗ вылӧ віԇӧԁ. Боԍтам „Креԃітнӧј товарішществоӧс“, сіјӧ ԃеԋгаӧн отсалӧм-кынԇі ԋӧбалӧ машінајас, вузалӧ ԋаԋ карӧ. Выј вӧчан арԏеԉјас сіԇі-жӧ карыԍ ԋӧбалӧны креԍԏаналы колан торјас. Машіна арԏеԉ уҗалӧ віԇ-му і мукӧԁ тор. Тащӧм ӧтув уҗ нуӧԁӧмыԁ кӧԏ кыԇ, кӧԏ мыј уҗалӧ, пыр-ԋін креԍԏанаӧс кокԋӧԁӧм, кыпӧԁӧм-куԅа. Віԇ-му уҗ кооператсіјајасыԁ пыр-ԋін мырԍӧны креԍԏана-вӧсна, налыԍ овмӧс кыпӧԁӧм-вӧсна. | |
Важ коми гижӧд