МЫЈЛА ТОМ ЈӦЗ ӦТУВТЧАЛӦНЫ

Важ јӧз-ԋін шулӧмаӧԍ: олӧм-пӧ венԍӧм. Венԍӧны, вермаԍӧны став ловја лолыс олӧм-понԁа, јывмӧԁчӧм-понԁа. Мортыԁлы чужӧмԍаԋыс кувтӧԇыс пыр лоӧ вермаԍны ывлавывкӧԁ, пемыԁкӧԁ, ԇескӧԁыԍјаскӧԁ, нарԏітчыԍјаскӧԁ.

Уҗалыԍ том јӧз војԁӧр ԋӧԏі ез пуԏмывны воԇсаԍны ԍӧкыԁ олӧмыскӧԁ, ԁа ез і лыԍтлыны. Сы-вӧсна најӧс меԁ јона ԇескӧԁлісны ԁа нарԏітлісны кӧԅајевајасыс. Уҗалан машінајас лӧԍӧԁлӧм-мыԍԏі, пабрікантјас ԁа завоԁщікјас ысталісны гырыԍ уҗалыԍјасӧс. Томуловӧс на-пыԃԃі боԍталісны. „Налы-пӧ ԁонтӧгҗык поԅӧ мынтыны, ԁај повны наыԍ ԋемтор. Шыаԍасны-кӧ сӧмын чорыԁҗыка горӧԁ, пырыԍ-пыр лаԋтасны“.

Том јӧзлы уҗалӧмыԍ мынтісны сӧмын којмӧԁ јукӧн ԁонсӧ, уҗӧԁісны час 16–14 суткіӧн. Велӧԁчыны најӧ ез ештывлыны. Сы-вӧсна том јӧз гырыԍјасԍыс воԇҗык понԁісны нораԍны ԉок нога ԍӧкыԁ олӧм вылӧ, ас костас шуаԍны понԁісны кокԋіԁҗык, тӧлкаҗык олӧм корԍны. Сӧмын велӧԁчытӧг ез пуԏмыны коԁарԍаԋ, кыԇі завоԃітны вермаԍны. Сы-вӧсна ԍуԍҗыкјасыс, вежӧраҗыкјасыс ӧтувтчалісны, понԁісны велӧԁчыны, тӧԁмавны тӧԁтӧм торјас.

Јона ӧтувтчавны велӧԁчыны понԁісны том јӧз 1917 воԍаԋ певраԉ тӧлыԍԍаԋ. Асԍыныс вежӧрнысӧ најӧ југԁӧԁісны ԁај тӧлкујтісны вермаԍны нарԏітыԍјаскӧԁ, ԇескӧԁыԍјаскӧԁ.

Воԇӧ том јӧз каԅалісны, мыј кокԋӧԁны налы олӧм озырјас, озыр правіԏеԉство оз вермы.

Окԏабрса ревоԉутсіјатӧ том јӧз-жӧ отсалісны вӧчны. Гырыԍ, олӧмаҗык јӧзыс ԋужӧԁчылісны ревоԉутсіја вӧчны, ез чајтны верміг озыр правіԏеԉствоӧс, ез наԃејтчыны ас вын выланыс. Сек Мӧскуаса Коміԏет Р. С. Д. Р. П. (боԉшӧвік) берԁса Мӧскуаса ӧтувтчӧм том јӧз мырԁӧн понԁісны щӧктыны боԉшӧвікјасӧс петны воԇсаԍны Временнӧј Правіԏеԉствокӧԁ. „Онӧ-кӧ-пӧ петӧ, мі-пӧ тіјанӧс понԁам ылӧԁчыԍјасӧн, пӧрјаԍыԍјасӧн лыԃԃыны. Сек мі аԍным, тіјантӧг, гырыԍ вокјастӧг, петам вермаԍны Керенскејкӧԁ ԁа сіјӧ котыр чукӧркӧԁ. Нуӧԁам асԍыным уҗнымӧс помӧԇ, мезԁам уҗалыԍ јӧзӧс озыр кабырыԍ“. Најӧ тојлалӧмӧн Окԏабрса ревоԉутсіјаыԁ воԇҗык муніс.

Окԏабрса ревоԉутсіјаԍаԋ том јӧзлӧн ӧтувтчӧмыс понԁіс ӧтарӧ паԍкавны, вынԍавны. Вӧԉіԍԏі сек најӧ аԁԇісны кущӧм ыҗыԁ гуран озыра-гӧԉа јӧз костын. Каԅалісны најӧ разіпеԉіӧн уҗалӧмлыԍ вынтӧм лунсӧ, понԁісны ӧтувтчыны гырыԍҗык чукӧрјасӧ. Сеԍԍа ставныс ӧтлааԍісны „Российский Коммунистический Союз Молодежи“-ӧ. Лыԃԃыԍӧ сен 400.000 морт. 1918 воӧ, Окԏабрын 29-ԁ лунӧ Піԏірса ԁа Мӧскуаса том јӧз чукӧртісны став Роԍԍіја Респубԉіка паԍтаԍыс том јӧзсӧ сјезԁ вылӧ. Тајӧ меԁвоԇԇа Ставрочмувывса сјезԁ вылас том јӧзыс ԋімтісны Роԍԍіјаса Коммуԋіст Парԏіјаӧс меԁ бур ԁа шаԋ парԏіјаӧн. „Меԁ јона-пӧ најӧ тӧжԁыԍӧны уҗалыԍ гӧԉ јӧз понԁа. Ԍӧлӧмԍыс песԍӧны перјыны налы кокԋіԁ шуԁа олӧм. Мі-пӧ понԁам мунны најӧ тујӧԁ, отсаԍам налы, помалам налыԍ панӧм уҗјас. Мі налӧн посԋіҗык вокјас“. Сы-понԁа асԍыныс сојузнысӧ шуісны „коммуԋісԏіческеј“-ӧн.

Ԋоԉ во-ԋін тырі том јӧз ӧтувтчӧмлы. Пыр ӧтмоз коммуԋістјас-моз чорыԁа сулалісны најӧ ас туј вылас, віԇісны окԏабрса ревоԉутсіјаӧн боԍтӧм торјас. Ӧтмоз најӧ песԍӧны лӧԍӧԁны шуԁа олӧм му вылын, віԇӧны том јӧзӧс ԍӧкыԁа ԁа ԁыр уҗалӧмыԍ ԇоԋвіԇа лунсӧ віԇӧм-куԅа. Велӧԁчӧны ӧтув вермаԍны ԍӧкыԁ олӧмыскӧԁ, венԅӧны ԇескӧԁыԍјасыскӧԁ, нарԏітчыԍјасыскӧԁ.

Р. К. С. М. велӧԁчӧ уҗавны госуԁарственнӧј учрежԃеԋԋејасын нуӧԁны воԇӧ олӧмсӧ, отсаԍӧ Сӧвет-влаԍтлы ԁа коммуԋістјаслы ӧніја уҗсӧ нуӧԁны, віԇӧ Сӧвет-влаԍтӧн керӧм вӧчӧм торјассӧ. Вот меԁԍа колан уҗыс сојуз молоԃожіын. Сеԍԍа најӧ быԁтӧны воԇӧ вылӧ коммуԋістјасӧс. Сіԇі і најӧ шуԍӧны: Р. К. С. М.-пӧ ӧтув овны велӧԁчан школа.

Јуалаԁ гашкӧ: мыјла-нӧ-пӧ сіԇкӧ сојуз молоԃожіыс ԇікӧԇ оз ӧтлааԍ Р. К. П.-ыскӧԁ, оз ӧԏі ногӧн шуԍыны?

— Том јӧзыԁлӧн олас-ногыс ԇік мӧԁ пӧлӧс. Ӧтарӧ налӧн кыптӧ выԉ ԍікас ԁум, выԉ ԍікас вын тӧԁӧԁны быԁтор. Коммуԋістјас оз ԇескӧԁны најӧс. Ԍетӧны налы вӧԉа тӧԁӧмсӧ, вынсӧ ԁа ебӧссӧ паԍкӧԁны, јонԍӧԁны.