СӦВЕТ-ВЛАԌТ
Мыј-нӧ сіјӧ Сӧвет-влаԍтыс лоӧ? Кыті-мыј вежԍіс Окԏабрса ревоԉутсіја бӧрын?
Временнӧј Правіԏеԉство-ԁырјі влаԍт вӧлі озырјас кіын, Сӧвет-влаԍт-ԁырјі — сӧмын уҗалыԍ (рабочеј ԁа гӧԉ креԍԏана) кіын. Којмӧԁ Ставрочмувывса Сӧветјаслӧн сјезԁ шуіс: „Ӧніја-ԁырјі, кор уҗалыԍ јӧз вермаԍӧ, боԍтӧ аслас кіӧ влаԍт, оз поԅ леԇны буржујјасӧс ԋекытчӧ, ԋекущӧм мыжа уҗ вылӧ ԍібӧԁны... Став влаԍтыс меԁ вӧлі уҗалыԍ јӧз кіын і најӧн бӧрјӧм рабочеј-креԍԏана Сӧветјас орԁын“.
Војԁӧр вӧлі озырјас ыҗыԁалӧны уҗалыԍ јӧз вылын, Сӧвет-влаԍт-ԁырјі уҗалыԍ јӧз ыҗыԁалӧ озырјас вылын.
Сӧвет-влаԍт мырԃԃіс озырјаслыԍ віԇ-му, вӧр-ва, пабрік-завоԁјас, кӧрттујјас, банкјас, ԍетіс уҗалыԍ јӧз кіӧ.
Меԁым ԁорјыны уҗалыԍ јӧзӧс ставмувывса озырјасыԍ, Сӧвет-влаԍт лӧԍӧԁіс Гӧрԁ Арміја. Гӧрԁ Арміјаын служітӧны став уҗалыԍ јӧзыс; сӧмын озырјасӧс сетчӧ оз ԍібӧԁны.
Кыԇі-нӧ ԁа коԁјас бӧрјыԍԍӧны Сӧветјасӧ?
Роԍԍіјаын ӧні јурнуӧԁан влаԍт — Ставрочмувывса Сӧветјаслӧн Сјезԁ. Сетчӧ ыстыԍԍӧ карса Сӧветјасԍаԋ быԁ 25 ԍурс бӧрјыԍ пӧвсыԍ I ԃепутат, губерԋаувса Сӧветјас Сјезԁјасԍаԋ быԁ 125 ԍурс олыԍ морт вылӧ I ԃепутат. Ставрочмувывса Сӧветјаслӧн Сјезԁ чукӧртчывлӧ еща вылӧ кыкыԍ во кежлӧ.
Ставрочмувывса Сӧветјаслӧн Сјезԁ бӧрјӧ Ісполԋіԏеԉнӧј Коміԏет 200 мортӧԇ.
Ісполԋіԏеԉнӧј Коміԏет лӧԍӧԁӧ законјас, тујԁӧ Правіԏеԉстволыԍ уҗ, бӧрјӧ аскостԍыс Нароԁнӧј Коміссарјасӧс. Нароԁнӧј Коміссарјаслӧн Сӧвет вермӧ леԇавны ԃекретјас, сӧмын быԁ ԃекрет-јылыԍ віԍталӧ Ісполԋіԏеԉнӧј Коміԏетлы. Нароԁнӧј Коміссарјас Сӧветлыԍ ԃекретјассӧ Ісполԋіԏеԉнӧј Коміԏет вермӧ вежны, ԉібӧ ԇікӧԇ ԁугӧԁны.
Облаԍтувса Сјезԁјас вылӧ бӧрјыԍԍӧны карса Сӧветјасыԍ 5 ԍурс бӧрјыԍ піыԍ 1 ԃепутат, карувса (ујезԁнӧј) Сјезԁјасыԍ быԁ 25 ԍурс морт вылӧ 1 ԃепутат. Сӧмын меԁ став ԃепутатыс 500 мортыԍ уна ез вӧв.
Губерԋаувса Сјезԁјас вылӧ — Карса Сӧветјасыԍ 2 ԍурс бӧрјыԍ піыԍ 1 ԃепутат, вӧлӧԍтувса сјезԁјасыԍ 10 ԍурс морт вылӧ 1 ԃепутат. Сӧмын меԁ став ԃепутатыс 300 мортыԍ уна ез вӧв. Губерԋаувса Сјезԁ чукӧрттӧԇ-кӧ чукӧртчывласны карувса сјезԁјас, секі ԃепутатјас вӧлӧԍтувса сјезԁјас вылын-пыԃԃі бӧрјыԍӧны карувса сјезԁјас вылын.
Карувса (ујезԁнӧј) Сјезԁјас вылӧ бӧрјыԍԍӧны ԍіктјасса Сӧветјасыԍ быԁ ԍурс морт пыщкыԍ 1 ԃепутат; сӧмын меԁ став ԃепутатыс 300 мортыԍ уна ез вӧв.
Вӧлӧԍтувса сјезԁјас вылӧ бӧрјыԍԍӧны быԁ ԍіктса Сӧветјасыԍ 10 шԉен піыԍ 1 ԃепутат.
Сјезԁјас чукӧртчывлӧны еща вылӧ: облаԍтувса — кыкыԍ во кежӧ; губерԋаувса ԁа карувса — быԁ кујім тӧлыԍ піын ӧтчыԁ (ԋоԉыԍ во кежлӧ), вӧлӧԍтувса — быԁ тӧлыԍын ӧтчыԁ.
Сӧветјаслӧн сјезԁјас бӧрјӧны уҗ нуӧԁыԍӧс — Ісполԋіԏеԉнӧј Коміԏет. Сетчӧ бӧрјыԍӧны: облаԍтјасын, губерԋајасын — 25 мортӧԇ, карјасын (уезԁјасын) — 20-ӧԇ; вӧлӧԍтјасын — 10-ӧԇ. Ісполԋіԏеԉнӧј Коміԏет вылын ыҗыԁыс сіјӧс бӧрјыԍ Сӧветјаслӧн Сјезԁ.
Сӧветјасӧ карјасын бӧрјыԍԍӧны быԁ ԍурс морт пыщкыԍ 1 ԃепутат; сӧмын став ԃепутатыс меԁ вӧлі 50 мортыԍ унҗык, 1000 мортыԍ ещаҗык; ԍіктјасын (ԁа карјасын, кытӧні олыԍыс 10.000 морт ԁорыԍ ещаҗык) бӧрјыԍӧ быԁ 100 морт вылӧ 1 ԃепутат; сӧмын меԁ быԁ ԍіктын ԃепутатыс вӧлі 3 морт ԁорыԍ унҗык, 50 морт ԁорыԍ ещаҗык.
Ԃепутатјас бӧрјыԍӧны 3 тӧлыԍ кежӧ.
Быԁлунԍа уҗ вылӧ Сӧветјас бӧрјӧны Ісполԋіԏеԉнӧј Коміԏетјас, ԍіктјасын 5 мортӧԇ, карјасын 3–15-ӧԇ.
Сӧветјасӧс чукӧртлывлӧ Ісполԋіԏеԉнӧј Коміԏет карјасын быԁ вежонын ӧтчыԁ, ԍіктјасын быԁ вежонын кыкыԍ.
Сӧветјасӧ бӧрјыны вермӧны і Сӧветјасӧ бӧрјыны поԅӧ со кущӧм јӧзӧс, коԁјаслы тырі ԁас кӧкјамыс арӧс:
а) быԁӧн, коԁі јӧзлы колан уҗ уҗалӧ: рабочејјас, служашщејјас, креԍԏанајас, му уҗалыԍ казакјас, коԁјас барыш-понԁа јӧзӧс оз уҗӧԁны,
б) арміјаын і плотын служітыԍ салԁатјас,
в) уҗалыԍ јӧз ԁа салԁатјас, коԁјас мыјлакӧ уҗавнысӧ-кӧ ез кутны вермыны.
Бӧрјыны оз вермыны і бӧрјыԍны оз поԅ, коԁјас:
а) барыш понԁа јӧзӧс меԁӧн уҗӧԁӧны,
в) уҗавтӧм ԁокоԁ-вылӧ олӧны,
в) ас ԍӧм вылас вузаԍӧны,
г) манакјас, попјас,
ԁ) важ пӧԉітсіјаын служітлісны; важ сарлыԍ рӧԁ-вужсӧ,
е) јӧјјасӧс, опека улын олыԍјасӧс,
ж) коԁјасӧс суԃітӧмаӧԍ горш, јанӧԁан мыж-понԁа мыјкӧ ԁыра кежлӧ.
Бӧрјыԍјас асԍыныс бӧрјӧм ԃепутатсӧ быԁ каԁӧ вермӧны бӧр корны ԁа бӧрјыны выԉ мортӧс.
Роԍԍіјаса Сӧвет-Респубԉікалӧн гербыс со кущӧм: гӧрԁ вев вылын, шонԁі југӧр пӧвсын, вӧчӧма чарла ԁа мӧлӧт вежӧн-вежӧн, воропјаснас улӧ, гӧгӧрыс кыщовтӧԁӧма шепјасӧн, сеԍԍа гіжӧма:
а) Российская Социалистическая Федеративная Советская Республика, и
б) Пролетарии всех стран, соединяйтесь!
Тӧргӧвӧј, Морскӧј, Војеннӧј плаг (ԁӧрапас) вӧчԍӧ гӧрԁ ԁӧраыԍ, шујга пеԉӧсас, шаԇ берԁас зарԋі шыпасјас Р. С. Ф. С. Р., ԉібӧ гіжӧԁ: Российская Социалистическая Федеративная Советская Республика.
Озырјасыԁ-ӧԁ велӧԁчӧмаӧԍ, ԍуԍӧԍ гӧԉ јӧз ԁорԍыԁ. Леԇан-кӧ најӧс щӧщ бӧрјыԍны, најӧ быԁлаӧ асԍыныс јӧзсӧ бӧрјасны, став влаԍтсӧ ас кіаныс боԍтасны. Сы-понԁа ӧні налы гӧлӧс абу ԍетӧма, најӧс оз поԅ Сӧветјасӧ бӧрјыны.
Важ коми гижӧд