КӦРТЫԌ ВӦЧАМ
Тӧлыс таво міча пукаліс. Корјасӧкӧ јенежԍаԋ уԍыштас ԋебыԃік лым, сеԍԍа бара-ԋін лӧԋ, сынӧԁыс сеԅ-а. Чеԉаԃјасыԁ, школаын велӧԁчӧм бӧрын, рӧмԁытӧԇ іслаԍӧны ваԁор чојын. Сен-жӧ јі вылын піоԋерјаслӧн каток вӧчӧма. Журскӧны іслалӧны коԋкіјӧн — ворсӧны, ԍеравлӧны. Сӧмын-тај ас-вӧчӧм коԋкіјасыԁ јона уԍкӧԁлӧны. Он-і тӧԁлы, баԉабӧжнаԁ јісӧ зущыштан.
Іслаԍыштӧм бӧрын ӧтчыԁ піоԋерјас ԁа чеԉаԃјас пырісны піоԋерјас клубӧ. Шонтыԍӧны, журналјас „Піоԋерскӧј Правԁа“ віԁлалӧны. Мукӧԁјас шашкіаԍны пукԍісны.
Сӧмын Мішӧ піоԋер ӧшіԋ ԁорын ӧтнас пукалӧ баԉабӧжсӧ малалӧ ԁа мӧвпалӧ: коԋкіӧс колӧ выԉног ԁорӧԁны, меԁ ез кут уԍкӧԁлыны. Колӧ еԍкӧ сещӧм коԋкі, меԁым бӧж помыс куԅҗык вӧліс. Секі он-ԋін швачкыԍ баԉабӧж вылӧ.
Віԁлаліс, віԁлаліс Мішӧ коԋкісӧ ԁа мӧвпыштіс: кыԍ-нӧ еԍкӧ кӧртсӧ боԍтӧны? Гашкӧ пу моз-жӧ кӧнкӧ быԁмӧ-ԉі, оз-ԉі?
Локтіс вожатӧј ԁа Мішӧ пыр-і јуаліс сылыԍ:
— Кыԇ-нӧ еԍкӧ кӧртсӧ вӧчӧны?
Вожатӧј ԋумԁіс. Сеԍԍа лептіс кісӧ, а кіјасас кущӧмкӧ беԉетјас:
— Піоԋерјас, ветламӧј кіно віԇӧԁны, коԉԉекԏівнӧја.
Быԁӧнлы вывті ԋімкоԃ лоіс, четчалӧны вожатӧј гӧгӧр ԁа ԍеравлӧны. Мішӧ бара кутіс вожатӧјӧс ԁа јуаліс:
— Ен-тај-нӧ віԍтав, кыԇі кӧртсӧ вӧчӧны?
— Паԍтаԍ, Мішӧ, — шуӧ сылы вожатӧј, — кіноыс сы јылыԍ-і лоӧ. Сені ставсӧ аԁԇылам: кытыԍ кӧрт руԁасӧ перјӧны, кӧні сывԁӧны, мыј сеԍ вӧчӧны-і.
Кінотӧ віԇӧԁны унаӧн локтісны. Піоԋерјас, шкоԉԋікјас ԁа мукӧԁ чеԉаԃ ӧԏілаӧ пукԍалісны. Сеԍԍа ԁруг пемԁіс ԁа екран вылын понԁісны ловја јӧз вӧрны.
Вожатӧј пукалӧ чеԉаԃ чукӧрын ԁа ԋӧжјӧԋікӧн віԍтавлӧ:
— Кӧртыԁ кујлӧ му пыщкын. Сіјӧ сені сорлаԍӧма ԍојкӧԁ, лыакӧԁ, ізјаскӧԁ. Сіјӧ шуԍӧ кӧрт руԁаӧн. Кӧрт руԁаыԁ абу быԁлаын. Арталӧма: Урал гӧраын 149 міԉԉарԁ кгр., Крівӧј Рогын 198 міԉԉарԁ кгр., Керчын 825 міԉԉарԁ кгр. Му пыщкыԍ кӧрт руԁасӧ перјӧны (віԇӧԁ 1-јја ԍерпас) ԁа нуӧны чугун кіԍтан завоԁӧ. Тајӧ завоԁыслӧн ем зев гырыԍ пачјас — ԁомна пачјас. Ԁомна пачыс лун-і вој ломтыԍӧ, веԍіг із руԁаыԁ сені сылӧ, сещӧм жар.
Мішӧ ԍуԍа ԇоргӧ екран вылӧ. Ԍерпасјас бӧрԍа ԍерпасјас вежԍӧны.
Щынаԍӧ завоԁ, жуӧны робочӧјјас. Мішӧ быԏԏӧ збыԉ кылӧ завоԁыслыԍ уҗ (віԇӧԁ 2-ӧԁ ԍерпас) шысӧ.
— Чугуныԁ зев рӧшкыԁ, — воԇӧ віԍтавлӧ вожатӧј, — оз поԅ сіјӧс кусыԋтны-ԋі ԁорны. Меԁым чугуныс лоі кӧрт, чугунсӧ выԉпӧв сывԁӧны — мартеновскӧј пачјасын. Артмӧм кӧртԍыс поԅӧ быԁтор-ԋін ԁорны.
— Коԋкі-ԁај? — јуалӧ Мішӧ.
— Поԅӧ-і коԋкі — кыввіԇіс вожатӧј.
Аскінас Мішӧлӧн вӧлі прӧст лун. Ԍојыштіс ԁа ветліс куԅԋеч орԁӧ.
— Ԁор меным коԋкі, меԁым помјасыс куԅҗыкӧԍ вӧліны. Тајӧ коԋкіјасыԁ јона-тај уԍкӧԁлӧны.
Віԇӧԁліс куԅԋеч Мішӧ вылӧ ԁа ӧвтыштіс кінас.
— Ме выԉ ног ԁорнытӧ ог куж. Зонмӧԍ, куԅ пома коԋкі ковмӧма — понԁіс ропкыны куԅԋеч, ачыс кыскіс горнаыԍ ԁон кӧрт ԁа кутіс камгыны ԁорны, бікіԋјасыс сӧмын ԍувк-ԍавкјӧны. (Віԇӧԁ 3-ԁ ԍерпас).
Жугыԉтчіс Мішӧ. Мӧвпаліс, мӧвпаліс ԁа муніс колхозса ԍԉесарнӧј маԍԏерскӧјӧ. Сені бурӧщ локтӧмны велӧԁчыны кӧртыԍ вӧчаԍны колхозса піоԋерјас ԁа комсомоԉечјас. Најӧ ԉучкі кывзісны Мішӧӧс ԁа боԍтчісны ԁорны куԅ пома коԋкіјас.
Ԍԉесарнӧј маԍԏерскӧјын унаӧн уҗалӧны: коԁкӧ веԁра вӧчӧ, коԁ кӧ спојајтчӧ, машінајас ԇоԋталӧны, поԁпілокӧн гурскӧны.
Ӧԏі зон боԍтіс выкројка ԍерԏі ԁорӧԁӧм коԋкіјас ԁа зубілӧӧн ԉішнӧј кӧртсӧ пеԉаліс (віԇӧԁ 4-ӧԁ ԍерпас).
Сеԍԍа топӧԁіс ԏіскіӧ ԁа ножовка пілаӧн ӧткуԅаа помјассӧ вунԁіс. Гырыԍ піԋа ,,ԁрачевӧј“ поԁпілокӧн гӧгӧрбок зыртіс. (Віԇӧԁ 5-ӧԁ ԍерпас). Боԍтіс мӧԁ пӧлӧс поԁпілок — „ԉічнӧјӧс“ ԁа мічаа шыԉӧԁіс-моԉӧԁіс, сеԍԍа шԉіфујтіс. Коԋкіјас лоісны југыԁӧԍ, шыԉыԁӧԍ.
Піԍкӧԁчан станок вылын коԋкі бӧрӧ вӧчіс роԅјас ԁа быԁ коԋкіӧ пуктіс скӧба. (Віԇӧԁ 6-7 ԍерпасјас).
Та бӧрын Мішӧ ачыс-ԋін боԍтіс кыԇпуыԍ вӧчӧм коԋкі балајас ԁа скӧба помјассӧ ӧтарӧ-мӧԁарӧ кусԋаліс. Боԍтіс віԋтјас ԁа віԋԏіталіс коԋкі бӧжјасӧ.
— Со-тај, ештіс — шуіс ԋумјалыԍ Мішӧ. (Віԇӧԁ 8-ԁ ԍерпас).
Та бӧрын Мішӧ унаыԍ понԁіс волыны колхозса ԍԉесарнӧј маԍԏерскӧјӧ ԁа велӧԁчыны кӧртыԍ вӧчаԍны.
1) Петкӧԁлӧј карта вылыԍ, кӧні СССР-ын кӧрт руԁаыс меԁуна?
2) Боԍтӧј чугун тор ԁа тӧԁмалӧј, чорыԁ аԉі ԋебыԁ, рӧшкыԁ аԉі ԋуԇ?
Важ коми гижӧд