МЕДСЯ КОЛАНА, КЫВКУТАНА ДА ТӦДЧАНА

Школа сетӧ велӧдчысьяслы уна сикас предметысь тӧдӧмлун. Кодлыкӧ сьӧлӧм вылас воӧ комиӧн мичаа да бура сёрнитны, кодлыкӧ — биология урок дырйи бобувъясӧн тӧдмасьны, ӧнія ныв-зон радейтӧны и компьютерӧн вӧдитчан выль технологияяс кузя урокъяс.

2017 вося декабрын пасйим Одыбса школалы 155 во тырӧм, и сэки меным мойвиис кывзыны информатикаысь восьса урок. Нуӧдіс сійӧс Ирина Сергеевна Гостинчикова. Ачыс тайӧ жӧ школаас велӧдчылӧма. Медводдза здуксянь казялі челядь дорӧ сылысь аслыспӧлӧса сибӧдчӧмсӧ да ныв-зонмӧн том велӧдысьӧс сюся кывзӧмсӧ.

Бӧрӧ коли велӧдчан во. Одыбса шӧр школа таво помалӧмаӧсь квайтӧн. На пиысь кыкӧн — зарни да ӧти — эзысь медальӧн.

Зэв нимкодь юӧр, и окота лои кӧть нин ӧтуввез пыр варовитыштны медальяса классӧн веськӧдлысь Ирина Гостинчиковакӧд да сылӧн быдтасъяскӧд. И со мый артмис.

— Ирина Сергеевна, мый ышӧдіс тіянӧс лоны велӧдысьӧн?

— Юавны кӧ нывкалысь либӧ детинкалысь, кодӧн сійӧ кӧсйӧ лоны, быдмас да, позяс кывны: космонавтӧн, шоперӧн, врачӧн, пусьысьӧн. А ме век кӧсйи велӧдысьӧн лоны.

Учитель — мыйта пыдди пуктӧмыс, гӧрдитчӧмыс, гӧгӧрвоӧмыс тайӧ кывъяс. Му пасьталаыс велӧдысьлӧн дорысь бурджык да радейтанаджык уджыс абу.

— А асланыд велӧдысьясысь кодкӧ вӧлі тіянлы примерӧн?

— Мария Елизаровна Михайлова. Паськыда восьса, радейтана синъясӧн ми видзӧдім сы вылӧ. Ставыс, мый йылысь сійӧ висьтавліс, миянлы закон кодьӧн вӧлі, сылӧн быд кыв бать-мамлӧн дорысь ёнджыка на мӧрччыліс.

Гырысьджык классъясын математика да физика урокъяс ёнджыка вежӧрӧ кольӧмаӧсь. Тайӧ предметъяссӧ велӧдысьяс и отсалісны меным бӧрйыны профессияӧс.

Аслам велӧдысьяс вылӧ видзӧдігӧн ме быттьӧ аддза нин вӧлі, мый лоа на кодь жӧ сюсь, стрӧг, мича, мый менӧ тшӧтш кутасны пыдди пуктыны да радейтны велӧдчысьяс.

И со Сыктывкарса университетын диплом босьтӧм бӧрын ачым локті уджавны школаӧ. Он и куж висьтавны, мый вӧчсис менам сьӧлӧмын, кор медводдзаысь пыри кабинетӧ да аддзи ассьым медводдза велӧдчысьясӧс.

— Мый верманныд висьтавны асланыд удж йылысь?

— Меным, позьӧ шуны, мойвиис, мый уджала Одыбса школаын. Мекӧд орччӧн зільӧны бур йӧз, ыджыд шыпассянь Учительяс. Быдӧнлӧн эм мыйкӧ сӧмын аслас: ӧти уроксӧ аслыспӧлӧса нуӧдӧ, мӧд велӧданторсӧ пыдісянь тӧдӧ, коймӧд кужӧмӧн юксьӧ тӧдӧмлуннас челядькӧд.

Велӧдысь быдтӧ-сӧвмӧдӧ челядьӧс, нуӧдӧ найӧс ас бӧрсяыс, и сылы аслыс колӧ лоны ыджыд мывкыдаӧн, гӧгӧрвоысьӧн, веськыд мортӧн. Велӧдысь туйдӧ ныв-зонмӧс эскыны ас вынъясӧ.

Ме кӧкъямысӧд во зіля школаын да нинӧм дзебтӧг висьтала — радейта ассьым уджӧс.

Велӧдысьӧс ӧд быд лун челядь козьналӧны нюмӧн, сійӧ олӧ ныв-зонлӧн гажъясӧн, тӧждъясӧн, туӧ быдмысь войтырлӧн бырлытӧм вын-эбӧсӧн. Ме гӧрдитча, мый ме — велӧдысь. И мед кодъяскӧ шуасясны, учителялӧмын пӧ ӧні нинӧм бурыс абу, ме налы вочавидза: тайӧ — медбур удж, и ме ачым бӧрйи сійӧс!

Велӧдысьтӧг ӧд он ло ни врачӧн, ни лётчикӧн, ни военнӧйӧн. Сідзкӧ, велӧдысь — тайӧ медся колана, кывкутана да тӧдчана удж.

Ирина Сергеевналӧн классысь зарни медальӧн школасӧ помалісны Евгений Подоров да Андрей Михайлов, эзысьӧн — Евгения Жижева.

Велӧдысь йывсьыс найӧ шуӧны, сійӧ пӧ туйдіс миянӧс ӧтув овны, сійӧ пӧ мам моз и ышӧдыштас, и дивитыштас; сійӧ пӧ нимкодясьӧ миян вермӧмъясӧн да сьӧлӧм бердас босьтӧ миянлысь сьӧкыдлунъяс; сійӧ пӧ аддзӧ, кыдзи челядь верстяммӧны; классӧн веськӧдлысьыд пӧ — мӧд мам.

— Мый сетас тіянлы водзӧ олӧманыд медальыс? — юалі школа помалысьяслысь.

— Отсалас пырны велӧдчыны сэтчӧ, кытчӧ кӧсъян, да бура, гӧрд дипломӧн, помавны вузсӧ, — висьталіс Евгений Подоров.

— Велӧдчыны пыригӧн медальыс содтас балл лыдтӧ. Нӧшта мый бурыс сыысь лоас — ме ог тӧд. Дерт, позяс и ошйысьыштны сійӧн, но колӧ-ӧ? — шуис Андрей Михайлов.

— Медальыс, дерт, сетас ӧткымын «бонус». Но медтӧдчанаыс: медаль — тайӧ велӧдчысьлӧн ыджыд вермӧм, — пасйис Евгения Жижева.

А Ирина Сергеевна йылысь Евгения висьталіс, ни ӧти урок пӧ сылӧн абу гажтӧм, сыкӧд кокни уджавны, дасьтыны проектъяс.

— Тӧлка, вежӧра, кыпыд руа ань. Челядь радпырысь ветлӧны том велӧдысьлӧн урокъяс вылӧ. Воысь-во бӧрйӧны да бура сдайтӧны информатикаысь да физикаысь экзаменъяс.

Ирина Сергеевна кужӧ сибӧдчыны челядь дорӧ. И уна мукӧдторйын на водзмӧстчӧ: сьылӧ, йӧктӧ, шмонитӧ. Ышӧдӧ таӧ и ассьыс быдтасъяссӧ, нуӧдӧ ас бӧрсяыс. Век пыртӧ аслас уджӧ выльторъяс, оз артась кадӧн, оз пов сьӧкыдысь.

Пыр отсасьӧ аслас уджъёртъяслы, оз кольччы бокӧ школалӧн олӧмысь, — висьталӧ том велӧдысь йылысь Одыбса школаӧн юрнуӧдысь Любовь Александровна Королёва.

* * *

Июль 2 лунӧ Ирина Сергеевна пасйӧ ассьыс чужан лун.

Чолӧмала сійӧс да сиа кык челядя мамлы шуд, дзоньвидзалун, уджын выль вермӧмъяс!